Cerkiew Świętej Trójcy w Ufie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Cerkiew Św. Trójcy w Ufie)
Cerkiew Świętej Trójcy
Троицкая церковь
0300000416
cerkiew
Ilustracja
Państwo

 ZSRR

Miejscowość

Ufa

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Sobór

od 1616 do 1841

Wezwanie

Smoleńskiej Ikony Matki Bożej (do 1841);
Świętej Trójcy (od 1841)

Położenie na mapie Ufy
Mapa konturowa Ufy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ufa, miejsce po cerkwi”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ufa, miejsce po cerkwi”
Położenie na mapie Baszkortostanu
Mapa konturowa Baszkortostanu, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ufa, miejsce po cerkwi”
Ziemia54°42′42,5″N 55°57′48,5″E/54,711806 55,963472
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Świętej Trójcy w Ufie (ros. /cerk. Троицкая церковь) – prawosławna cerkiew w Ufie, wzniesiona po 1600 i zniszczona w r. 1956. Do 1841 r. nosiła wezwanie Smoleńskiej Ikony Matki Bożej i tytuł soboru, który straciła po oddaniu do użytku soboru Zmartwychwstania Pańskiego w Ufie. Na miejscu po świątyni wznosi się Pomnik Przyjaźni.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew została wzniesiona w obrębie ufijskiego kremla, na miejscu starszej, drewnianej świątyni pod wezwaniem Kazańskiej Ikony Matki Bożej, zbudowanej najpewniej w 1579 r. i istniejącej do 1600 r.[1] Z datków przedstawicieli szlachty, przeniesionych do Ufy na służbę państwową na niedawno przyłączonych ziemiach, po tej dacie zbudowano na tym miejscu nową świątynię. Był to sobór, główna prawosławna świątynia w mieście, pod wezwaniem Smoleńskiej Ikony Matki Bożej[1]. Data wskazana na cerkiewnym antyminsie sugeruje, że obiekt konsekrowano w 1616 r.[2]

Sobór z wolno stojącą dzwonnicą wznoszony był w stylu typowym dla epoki, bliskim moskiewskiej architekturze sakralnej, będąc budowlą zarówno sakralną, jak i obronną, miejscem ostatniej obrony w razie opanowania przez przeciwników całego wzgórza. Budowla była zwieńczona piatigławiem (większą centralną kopułą i czterema mniejszymi w narożnikach)[2]. W XVII w. obiekt powiększono o dwa ołtarze boczne Świętych Piotra i Pawła i św. Mikołaja[3]. W XVIII w. natomiast w sąsiedztwie budynku wzniesiono 26-metrową dzwonnicę[2].

W 1816 r. pożar zniszczył obydwa ołtarze boczne, których już nie odbudowano[3]. Dwadzieścia pięć lat później obiekt stracił status soboru, gdyż w Ufie wzniesiona została nowa cerkiew katedralna pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego[3]. Wtedy też zmieniono wezwanie budynku[3].

Cerkiew pozostawała czynna do 1930 r., gdy miejscowe władze radzieckie zdecydowały o jej zaadaptowaniu na kino, a następnie na magazyn. W 1940 r. Rada Komisarzy Ludowych Baszkirskiej Autonomicznej SRR nadała świątyni status zabytku[2]. Mimo to w 1956 r. cerkiew została wysadzona w powietrze, a znajdujące się przy niej nagrobki znaczących obywateli miasta – zniszczone[2]. Przeciwko zniszczeniu historycznej budowli bezskutecznie protestowali działacze kultury i badacze, w tym Ilja Erenburg, Iwan Pietrowski, Konstantin Fiedin, Michaił Tichomirow i Igor Grabar[2]. Burzenie cerkwi trwało trzy dni[2]. Na jej miejscu zbudowano, dla uczczenia czterysetnej rocznicy przyłączenia Baszkortostanu do państwa rosyjskiego, Pomnik Przyjaźni[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b История Троицкой церкви в Уфе [online], Посреди России, 9 listopada 2013 [dostęp 2021-04-23] (ros.).
  2. ↑ a b c d e f g h Смоленский собор (Троицкая церковь) – Уфа от А до Я [online], Посреди России, 21 lutego 2013 [dostęp 2021-04-23] (ros.).
  3. ↑ a b c d ЦЕРКВИ В УФЕ [online], bash-portal.ru [dostęp 2021-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-16] (ros.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cerkiew_Świętej_Trójcy_w_Ufie&oldid=65831121”