Przejdź do zawartości

Cerkiew św. Łukasza w Izbach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew św. Łukasza
Kościół św. Łukasza
Zabytek: nr rej. A-755 z dnia 22.08.1994[1]
kościół filialny
Ilustracja
Elewacja frontowa
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Izby

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Parafia Świętych Kosmy i Damiana w Banicy

Wezwanie

św. Łukasza

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Izby, cerkiew”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Izby, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Izby, cerkiew”
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie
Mapa konturowa gminy Uście Gorlickie, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Izby, cerkiew”
Ziemia49°26′48,3″N 21°03′55,3″E/49,446750 21,065361

Cerkiew św. Łukasza w Izbach – dawna cerkiew greckokatolicka z 1888 roku, w znajdująca się w Izbach. Od 1948 użytkowana przez kościół rzymskokatolicki.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Parafię greckokatolicką w Izbach utworzył w 1659 roku biskup krakowski Andrzej Trzebicki. Obecną świątynię, zbudowaną w miejscu poprzedniej drewnianej cerkwi, wzniesiono w 1866 roku. W 1928 roku na fali schizmy tylawskiej, większość mieszkańców Izb przeszła na prawosławie, zbudowano prowizoryczną cerkiew, a ta świątynia była coraz rzadziej użytkowana. W 1948 roku, po wysiedleniu ze wsi ostatnich Łemków w ramach akcji „Wisła", opustoszała cerkiew zaczęła służyć Kościołowi rzymskokatolickiemu, początkowo jako kościół filialny parafii w Czyrnej, później parafii w Banicy[2].

Cerkiew wpisano na listę zabytków w 1994 roku.

Architektura i wnętrze

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze świątyni

Cerkiew posiada cechy stylu późno klasycystycznego. Bryła budowli została wzniesiona z kamienia, ściany zostały otynkowane. Budowla jest świątynią jednonawową z transeptem. Przed nawą wznosi się wysoka wieża o przekroju kwadratowym, nakryta baniastym dachem hełmowym z latarnią. Poziome gzymsy dzielą wieżę na trzy kondygnacje. Budowlę nakrywają dachy dwuspadowe z czterema baniastymi wieżyczkami. Wnętrze budowli składa się trójprzęsłowej nawy, transeptu z półkoliście zamkniętymi ramionami oraz prezbiterium, również zamkniętego apsydą[2].

W świątyni zachowało się wyposażenie z II poł. XIX wieku: nawiązujący do baroku zdekompletowany ikonostas z 1888 roku, klasycystyczny ołtarz główny w kształcie konfesji, pseudobarokowe: ołtarze boczne i ambona oraz ikony św. Michała Archanioła i św. Łukasza Ewangelisty[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2016-12-13].
  2. a b c Marek Sztorc, Izby, kościół św. Łukasza Ewangelisty [online], tarnowskiekoscioly.net [dostęp 2022-06-10] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zbigniew Muzyk, Cerkwie, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 1998, wyd. I, s. 22 ISBN 83-907385-6-2