Cerkiew św. Łukasza w Izbach
nr rej. A-755 z dnia 22.08.1994[1] | |||||||||||||||
kościół filialny | |||||||||||||||
Elewacja frontowa | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu gorlickiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie | |||||||||||||||
49°26′48,3″N 21°03′55,3″E/49,446750 21,065361 |
Cerkiew św. Łukasza w Izbach – dawna cerkiew greckokatolicka z 1888 roku, w znajdująca się w Izbach. Od 1948 użytkowana przez kościół rzymskokatolicki.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Parafię greckokatolicką w Izbach utworzył w 1659 roku biskup krakowski Andrzej Trzebicki. Obecną świątynię, zbudowaną w miejscu poprzedniej drewnianej cerkwi, wzniesiono w 1866 roku. W 1928 roku na fali schizmy tylawskiej, większość mieszkańców Izb przeszła na prawosławie, zbudowano prowizoryczną cerkiew, a ta świątynia była coraz rzadziej użytkowana. W 1948 roku, po wysiedleniu ze wsi ostatnich Łemków w ramach akcji „Wisła", opustoszała cerkiew zaczęła służyć Kościołowi rzymskokatolickiemu, początkowo jako kościół filialny parafii w Czyrnej, później parafii w Banicy[2].
Cerkiew wpisano na listę zabytków w 1994 roku.
Architektura i wnętrze
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew posiada cechy stylu późno klasycystycznego. Bryła budowli została wzniesiona z kamienia, ściany zostały otynkowane. Budowla jest świątynią jednonawową z transeptem. Przed nawą wznosi się wysoka wieża o przekroju kwadratowym, nakryta baniastym dachem hełmowym z latarnią. Poziome gzymsy dzielą wieżę na trzy kondygnacje. Budowlę nakrywają dachy dwuspadowe z czterema baniastymi wieżyczkami. Wnętrze budowli składa się trójprzęsłowej nawy, transeptu z półkoliście zamkniętymi ramionami oraz prezbiterium, również zamkniętego apsydą[2].
W świątyni zachowało się wyposażenie z II poł. XIX wieku: nawiązujący do baroku zdekompletowany ikonostas z 1888 roku, klasycystyczny ołtarz główny w kształcie konfesji, pseudobarokowe: ołtarze boczne i ambona oraz ikony św. Michała Archanioła i św. Łukasza Ewangelisty[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2016-12-13] .
- ↑ a b c Marek Sztorc , Izby, kościół św. Łukasza Ewangelisty [online], tarnowskiekoscioly.net [dostęp 2022-06-10] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Muzyk, Cerkwie, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 1998, wyd. I, s. 22 ISBN 83-907385-6-2