Cerkiew św. Łukasza w Leszczynach
 509 z dnia 12.06.1987.
| |||||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||||
.jpg) Widok od strony prezbiterium | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Diecezja | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
18/31 października | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |||||||||||||||||
 49°34′02,7″N 21°08′13,2″E/49,567417 21,137000
| |||||||||||||||||
Cerkiew pod wezwaniem św. Łukasza – prawosławna cerkiew parafialna[1] w Leszczynach. Należy do dekanatu Gorlice diecezji przemysko-gorlickiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Świątynia leży na szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza cerkiew w Leszczynach została zbudowana w 1613. Obecny budynek powstał jednak znacznie później – w 1835. W 1909 została ona wyremontowana, zaś dach pokryty blachą. Po akcji „Wisła” budynek zaadaptowano na kościół rzymskokatolicki. W 1968, po powrocie części wysiedlonych Łemków, została przekazana w użytkowanie Kościołowi Prawosławnemu. Była remontowana w 1978 oraz w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych[2]. Obiekt wpisano do rejestru zabytków 12 czerwca 1987 pod nr 509[3]. W 2007 na przycerkiewnym cmentarzu pochowano pisarza Mirosława Nahacza. Na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 o uregulowaniu stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego świątynia stała się wyłączną własnością tego Kościoła[4].
-
Widok od strony poł.-zach. -
Pomnik Mirosława Nahacza na przycerkiewnym cmentarzu -
Widok od strony północnej
.jpg)
Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew w Leszczynach jest drewniana, trójdzielna, o konstrukcji zrębowej. Nad przedsionkiem wznosi się wieża zwieńczona pseudolatarnią. Podobne konstrukcje znajdują się ponad nawą i węższym od niej prezbiterium.
Wewnątrz polichromia architektoniczno-ornamentalno-figuralna wykonana w 1909. Z tego roku pochodzi także kompletny trzyrzędowy ikonostas malowany na kolor brązowo-złoty przez malarza Biniata, z ikoną Boga Ojca zawieszoną ponad wizerunkiem Chrystusa[5]. Na drzwiach diakońskich namalowano postacie świętych Wawrzyńca i Szczepana.
-
Elewacja wschodnia -
Cmentarz przycerkiewny -
Elewacja frontowa
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kalendarz Prawosławny 2017, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 194
- ↑ Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss. 132, 133 ISBN 83-89188-08-2
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 13 lipca 2023.
- ↑ Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o uregulowaniu stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. 2010 nr 7 poz. 43), isap.sejm.gov.pl
- ↑ Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Bartłomiej Cisowski i inni, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, 2010, s. 220, ISBN 978-83-60538-61-6, OCLC 995427727.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
