Cerkiew św. Eliasza w Białymstoku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew Świętego Proroka Eliasza
cerkiew parafialna
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

BiałystokDojlidy

Adres

ul. ks. Aleksandra Tomkowida 6

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

białostocko-gdańska

Wezwanie

Świętego Proroka Eliasza

Wspomnienie liturgiczne

20 lipca/2 sierpnia

Położenie na mapie Białegostoku
Mapa konturowa Białegostoku, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętego Proroka Eliasza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętego Proroka Eliasza”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Świętego Proroka Eliasza”
Ziemia53°06′32,3″N 23°12′47,2″E/53,108972 23,213111
Strona internetowa

Cerkiew pod wezwaniem św. Proroka Eliaszaprawosławna cerkiew parafialna w Białymstoku. Należy do dekanatu Białystok diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew znajduje się na osiedlu Dojlidy, przy ulicy księdza Aleksandra Tomkowida 6[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1874 prawosławny baron Rydygier wybudował na cmentarzu kaplicę-grobowiec, w którym pochował swego tragicznie zmarłego syna (kapitana armii rosyjskiej, stacjonującego we Francji), a następnie swoją żonę i brata. W okresie II wojny światowej (lata 1941–1944) cerkiew służyła za skład amunicji armii niemieckiej. Po wycofaniu się wrogich wojsk, kaplica została wyremontowana i zamknięta na klucz. Ponowna konsekracja świątyni nastąpiła w 1946. Pięć lat później rozpoczęto rozbudowę istniejącej kaplicy na pełnowymiarową cerkiew. W latach 1953–1970 nastąpił dynamiczny rozwój przedmieść Białegostoku – Dojlid. W związku z tym zaistniała potrzeba ponownej rozbudowy cerkwi. W 1963 położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni, która powstała na fundamentach starszej kaplicy. Rozbudowa zakończyła się w 1970 i świątynia uzyskała obecny wygląd.

W 2021 r. ukończono gruntowny remont wnętrza cerkwi, w ramach którego pokryto ściany nowymi freskami, odrestaurowano ikonostas, wymieniono podłogę oraz główne drzwi wejściowe[2].

Architektura i wnętrza[edytuj | edytuj kod]

Budowę cerkwi prowadzono pod kierunkiem prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego (z krakowskiej ASP), natomiast freski wykonał J. Łotowski. Cerkiew została wybudowana w stylu nowogrodzkim na planie prostokąta. Wokół świątyni znajduje się cmentarz prawosławny o powierzchni jednego hektara (zał. 1874), na którym znajdują się m.in. nagrobki ofiar powstania styczniowego.

We wnętrzu świątyni znajdują się:

  • grobowiec Rydygierów
  • jednopiętrowy, dębowy ołtarz główny przywieziony z osady Sawin k. Chełma
  • ołtarz boczny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z ikonostasem
  • zakrystia-prezbiterium z ikonostasem i ze schodami prowadzącymi na górę – znajdują się tam: chrzcielnica i sala katechetyczna na 50 osób (I piętro) oraz ryznica – miejsce do przechowywania szat liturgicznych (II piętro)
  • ikonostas z ikonami: św. Proroka Eliasza, Zbawiciela, Narodzenia Matki Boskiej, archaniołów Gabriela i Michała

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Parafia Prawosławna św. Proroka Eliasza w Białymstoku [online], Parafia Prawosławna św. Proroka Eliasza w Białymstoku [dostęp 2021-01-10] (pol.).
  2. Wiaczesław Perek: PARAFIALNE UROCZYSTOŚCI W CERKWI NA BIAŁOSTOCKIM OSIEDLU DOJLIDY. orthodox.bialystok.pl, 4 sierpnia 2021. [dostęp 2021-08-07].