Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Muszynce
nr rej. 767 z dnia 5.09.1964[1] | |||||||||||||||
kościół filialny | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie |
św. Jan Ewangelista | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego | |||||||||||||||
49°22′56,9″N 21°04′21,0″E/49,382472 21,072500 |
Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Muszynce – dawna greckokatolicka cerkiew znajdująca się w Muszynce.
Po 1947 przejęta przez kościół rzymskokatolicki. Obecnie użytkowana jako kościół filialny parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyliczu.
Cerkiew wpisano na listę zabytków w 1964. Została włączona do małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza cerkiew w Muszynce powstała po lokacji wsi w 1636 poprzez przekształcenie dawnego, nieużywanego kościoła. Obecny obiekt jest jednak młodszy i powstał w następnym stuleciu, zaś w XIX wieku był przebudowywany. Na przełomie wieków XIX i XX wnętrze cerkwi pokryła polichromia. Po Akcji „Wisła” obiekt został przejęty przez Kościół rzymskokatolicki.
-
Elewacja frontowa
-
Wnętrze
-
Widok ogólny
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew w Muszynce jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Ponad przedsionkiem wznosi się wieża o konstrukcji słupowo-ramowej, z drewnianym hełmem i kutym krzyżem. Poniżej dachu wieży znajduje się rząd półkolistych okienek. Mniejszych rozmiarów hełmy znajdują się nad nawą i trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Jest ono przykryte dachem kalenicowym, podczas gdy nad nawą wznosi się dach namiotowy. Cały dach świątyni jest kryty blachą.
We wnętrzu budynku przetrwała w dobrym stanie polichromia wykonana na początku XX wieku, utrzymana w błękitnej tonacji kolorystycznej. W pomieszczeniu ołtarzowym znajduje się tylko obraz Trójcy Świętej, być może element niezachowanego do dnia dzisiejszego większego ołtarza. W cerkwi zachował się ikonostas z XVIII w. oraz dwa ołtarze boczne, jeden poświęcony św. Barbarze, drugi zaś – Maryi, przedstawionej jako królowa Nieba i Ziemi. Według legendy obraz św. Barbary znajdował się w latach 1769-1770 w polowym ołtarzu konfederatów barskich w czasie, gdy mieli oni swój obóz w okolicy Muszynki. Z osiemnastego wieku pochodzi również ambona z postaciami ośmiu Ojców Kościoła.
-
Widok od prezbiterium
-
Wnętrze
-
Widok od strony północnej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2016-12-10] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss.104,105 ISBN 83-89188-08-2
- Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Bartłomiej Cisowski i inni, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, 2010, s. 231, ISBN 978-83-60538-61-6, OCLC 995427727 .
- Zabytkowe cerkwie w powiecie nowosądeckim
- Obiekty sakralne w gminie Krynica-Zdrój
- Świątynie pod wezwaniem św. Jana Ewangelisty (Apostoła)
- Zabytkowe kościoły w powiecie nowosądeckim
- Muszynka
- Kościoły w diecezji tarnowskiej
- Drewniane cerkwie w województwie małopolskim
- Drewniane kościoły w województwie małopolskim
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)