Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach
A-1215/M[1] z dnia 30.10.1933 i 29.06.2010 | |||||||||||||||
cerkiew parafialna | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu gorlickiego | |||||||||||||||
49°32′02,6″N 21°01′57,2″E/49,534056 21,032556 |
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
kulturowy |
Spełniane kryterium |
III, IV |
Numer ref. | |
Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
2013 |
Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach – dawna greckokatolicka cerkiew, obecnie kościół w Brunarach.
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]W 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.
-
Elewacja południowa -
Elewacja wschodnia -
Elewacja północna
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza cerkiew w Brunarach została wzniesiona po 1616, kiedy we wsi powstała parafia unicka. Nowa świątynia powstała w 1653, zaś współczesna cerkiew – w XVIII stuleciu. W 1831 została przebudowana i powiększona. Dawne prezbiterium połączono z nawą, dostawiając nowe, trójbocznie zamknięte, zaś całość pokryto nowym dachem. Po Akcji „Wisła” cerkiew została przejęta przez Kościół łaciński. Obecnie cerkiew jest użytkowana jako kościół rzymskokatolickiej parafii Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Brunarach należącej do dekanatu Ropa diecezji tarnowskiej.
-
Od strony zachodniej
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew w Brunarach jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Nad przedsionkiem wznosi się wieża z hełmem zwieńczonym kutym krzyżem. Podobne hełmy znajdują się ponad nawą i prezbiterium. We wnętrzu znajduje się barokowy, osiemnastowieczny ikonostas. W cerkwi zachowała się polichromia, pokrywająca całość stropu i wewnętrznych ścian obiektu, wykonywana etapami między XVIII i XIX wiekiem, utrzymana w błękitnej tonacji barwnej, z motywem winorośli. Oprócz ołtarza głównego z XVII w. w cerkwi znajdują się dwa ołtarze boczne z wieku XVIII. Znajdują się w nich ikony Matki Bożej oraz Przemienienia Pańskiego.
-
Elewacja frontowa -
Sanktuarium
Przy świątyni znajduje się nagrobek księdza Antoniego Pohoreckiego, proboszcza brunarskiego w latach 1932-1940[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 .
- ↑ napis na nagrobku in situ
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
- Zabytkowe cerkwie w powiecie gorlickim
- Obiekty sakralne w gminie Uście Gorlickie
- Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Polsce
- Świątynie pod wezwaniem św. Michała Archanioła
- Zabytkowe kościoły w powiecie gorlickim
- Brunary
- Kościoły w diecezji tarnowskiej
- Drewniane cerkwie w województwie małopolskim
- Drewniane kościoły w województwie małopolskim
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)
- Budynki w Polsce oddane do użytku w XVIII wieku