Cerkiew z Rosolina
| obiekt muzealny | |||||||||||
.jpg) Elewacja południowa | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Sanoka  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |||||||||||
 49°34′29,2″N 22°12′55,0″E/49,574778 22,215278
| |||||||||||
Cerkiew św. Onufrego z Rosolina – greckokatolicka drewniana cerkiew, wzniesiona we wsi Rosolin. Przeniesiona do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku w 1961[1][2][3] (sektor bojkowski).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowę cerkwi w Rosolinie zakończono według napisu na belce tęczowej (Domini 1750) oraz we wnętrzu tabernakulum 20 lipca 1750[4][a] w miejsce wcześniejszej, wzmiankowanej już w roku 1580. Podanie głosi, że cerkiew wzniesiona została przez Onufrego Giebułtowskiego, właściciela wsi, w podzięce za jego cudowne uratowanie z wód wezbranej rzeki Czarnej[5]. Pewne niejasności z tym związane opisuje Ryszard Brykowski: w wystroju cerkwi występują herby Leliwa i Sas, ale nie Lis, którym pieczętowali się Giebułtowscy. Herbu Leliwa używała jednak matka Onufrego Giebułtowskiego, Wiktoria, z domu Karśnicka[4]. Wedle tradycji cerkiew nie była nowa, a zakupiona została w okolicach Bandrowa i pochodzić może nawet z II połowy XVII wieku[6]. Przemawiać za tym ma archaiczna budowa świątyni. W roku 1951 cerkiew została opuszczona, a w roku 1957 przeniesiono ją do skansenu w Sanoku.
-
Widok od frontu -
Wnętrze
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Rosolińska cerkiew jest świątynią orientowaną, trójdzielną o konstrukcji zrębowej, zbudowaną z drewna jodłowego. Trójdzielność cerkwi z zewnątrz jest właściwie niewidoczna, w wyniku charakterystycznej budowy znajdującego się nad wszystkimi częściami dachu. Dach babińca, mający wspólną kalenicę z dachem nawy łączy się z nim, a poprzez, wspierający się na wysuniętych belkach zrębu, dach okapowy nawy również z dachem nad prezbiterium. Strome połacie dachowe stanowią nawiązanie do gotyckich tradycji małopolskiego budownictwa sakralnego[6]. Na kalenicy znajduje się niewielka wieżyczka.
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
We wnętrzu cerkwi nigdy nie było ikonostasu. Zamiast nich znajdowały się w niej trzy ołtarze z przedstawieniami koronacji Matki Bożej, św. Jana Nepomucena i św. Mikołaja.
Wokół cerkwi[edytuj | edytuj kod]
Dzwonnica[edytuj | edytuj kod]
Przy cerkwi stała prosta, składająca się z trzech przykrytych dwuspadowym daszkiem słupów, dzwonnica parawanowa. Wiszące na niej niegdyś dzwony obecnie znajdują się w Baryczy. Do skansenu w Sanoku przeniesiona w roku 1957.
Kostnica[edytuj | edytuj kod]
Na przycerkiewnym cmentarzu stała również niegdyś pochodząca z XVIII wieku[5] niewielka drewniana kostnica, o budowie zrębowej, nakryta czterospadowym gontowym dachem. Do skansenu w Sanoku kostnicę przeniesiono w roku 1962.
Cmentarz[edytuj | edytuj kod]
Na cmentarzu cerkiewnym nie zachowały się nagrobki.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ do ustalenia czy Cerkiew Postawiono Roku 1750 20 Juli odnosi się do kalendarza gregoriańskiego czy juliańskiego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cecylia Błońska. Młodość w pogoni... za starym zapieckiem. „Nowiny”, s. 6, Nr 196 z 15 i 16 sierpnia 1959.
- ↑ Najstarszy dom wiejski. „Nowiny”, s. 4, Nr 94 z 21 kwietnia 1961.
- ↑ Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. „Nowiny”, s. 5, Nr 274 z 18 i 19 listopada 1961.
- ↑ a b Ryszard Brykowski. Drewniana cerkiew z Rosolina. „Ochrona Zabytków”. 40-41 (1-2), s. 58-63, 1958. Warszawa: Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków MKiS i Stowarzyszenie Historyków Sztuki. ISSN 0029-8247. [dostęp 2023-01-08].
- ↑ a b Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str. 301 ISBN 83-89188-08-2
- ↑ a b Stanisław Kryciński, Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Wydawnictwo Rewasz, 2005, s. 149, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Kryciński, Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Wydawnictwo Rewasz, 2005, s. 148-150, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051.
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str. 301-302 ISBN 83-89188-08-2
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
