Cerkiew św. Paraskewy w Kniaziach
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||
.jpg)
| |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Lubycza Królewska  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |||||||||||||||
 50°20′11,8″N 23°29′44,7″E/50,336611 23,495750
| |||||||||||||||
Cerkiew św. Paraskewy w Kniaziach – cerkiew greckokatolicka znajdująca się w miejscowości Kniazie.
Murowana cerkiew pw. św. Paraskewy powstała w latach 1798–1806 z fundacji kniaziów lubyckich, potomków Wołochów Jakuba i Miczki, którzy w XV w. otrzymali od księcia Siemowita IV w tej wsi uprzywilejowane, dziedziczne kniaziostwo. Świątynia została wzniesiona na miejscu dawniejszej drewnianej, która stała na cmentarzu kniaziów. Dokument z 4 kwietnia 1798 głosił, iż uprzywilejowani Kniazie chcąc ku wiecznej Chwale Boga wymurować u siebie w Kniaztwie Lubickim Cerkiew na 1000 blizko Ludzi, obligują Pana Szymona Tarnawskiego architektę, żeby się tego Dzieła podjął. Architekt przedstawił ostatecznie projekt okrągłej cerkwi na planie krzyża o kubaturze 700 łokci 2 i wysokości 45,5 łokcia[1]. Do uroczystego poświęcenia świątyni doszło 14 października 1806[2].
-
Elewacja frontowa -
Wnętrze -
Elewacja boczna
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Nad drzwiami skarbca znajdowała się tablica z nazwiskami kniaziów – fundatorów: Bech, Deba, Feday, Jaceyko, Kiszczak, Kołodkiewicz, Kondratowicz, Kułajec, Łucieyko, Michałeyko, Onyszkiewicz, Putko, Pawliszcze, Putkiewicz, Rutko, Sapieha, Sawoyka, Właszinowski i Żarowski[2].
Cerkiew zdobiły polichromie autorstwa: Kunickiego, Skopowskiego wykonane w 1822 oraz artystów szkoły krakowskiej Monastyrskiego i Kopystańskiego namalowane w latach 60. XIX w.[3]. We wnętrzu znajdował się ikonostas z XVIII w. z obrazem Jezusa Chrystusa namalowanym we włoskim stylu[4] oraz ołtarze fundowane głównie przez Putkiewiczów, Putków, Łopuchów, Rałów[5]. Od 1916 w cerkwi znajdowały się relikwie św. Paraskewy przywiezione z Rzymu przez Kazimierza Lubeckiego z matką Pauliną[2].
Cerkiew została uszkodzona w wyniku ostrzału artyleryjskiego czasie II wojny światowej w 1941 i spalona w 1944[3]. Opuszczona, od tamtej pory ulegała dewastacji – zawaliła się kopuła i stropy. Obecnie świątynia jest w stanie ruiny[4].
-
Wnętrze -
Wnętrze -
Dzwonnica
.jpg)
.jpg)
.jpg)
W pobliżu znajduje się murowana dzwonnica parawanowa i rozległy cmentarz, na którym zachowało się wiele pięknych nagrobków z warsztatów bruśnieńskich[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ K. Lubecki, Z historyi lubickiej Kraków 1918 [w:] Lubycza w dawnych opracowaniach historycznych, przedmowa, wybór tekstów i opracowanie Zdzisław Pizun, Lubycza Królewska 2013, s. 43 – 44.
- ↑ a b c d Tablica informacyjna przy cerkwi: Ruiny murowanej cerkwi greckokatolickiej pw. św. Paraskewii w Kniaziach (dawniej Lubyczy-Kniazie) koło Lubyczy Królewskiej (2014). [dostęp 2019-06-27].
- ↑ a b Tablica informacyjna przy cerkwi: Ukraińska greckokatolicka cerkiew pw. św. męczennicy Paraskewii we wsi Lubycza-Kniazie. [dostęp 2019-06-27].
- ↑ a b Marek Nasiadka, Paweł Wład: Lubycza Królewska: Kniazie. Ruiny cerkwi. Wydawnictwo Turystyczne Paweł Wład, Rzeszów 2015, s. 2. ISBN 978-83-61961-36-9.
- ↑ Lubycza-Kniazie. Przyczynki do historii wsi prawa wołoskiego w Galicji. Opracował dr Andrij Łuniw, [w:] Lubycza w dawnych opracowaniach historycznych, przedmowa, wybór tekstów i opracowanie Zdzisław Pizun, Lubycza Królewska 2013, s. 65.
|
.jpg){kind=small}