Cerkiew Ikony Matki Bożej „Znak” w Wilnie
cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||||||
![]() Widok ogólny | |||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||||||
Eparchia | |||||||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
27 listopada/10 grudnia | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wilna ![]() | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Litwy ![]() | |||||||||||||||||||||||
54°41′27″N 25°15′26″E/54,690833 25,257222 | |||||||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Cerkiew Ikony Matki Bożej „Znak”, potocznie Znamieńska – wzniesiona w 1903 cerkiew prawosławna położona przy wileńskiej ulicy Vytauto. Siedziba parafii, w dekanacie wileńskim miejskim eparchii wileńskiej i litewskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew została wzniesiona w 1903 z inicjatywy Bractwa Świętego Ducha, działającego przy monasterze pod tym samym wezwaniem. Część gruntu pod nową świątynię przekazał właściciel ziemski Wasilij Martinson, w kosztach partycypowało wielu prywatnych ofiarodawców z Imperium Rosyjskiego. Miejsce pod budowę świątyni zostało wybrane celowo, miała zamykać wizualnie Gieorgijewski Prospiekt, jedną z głównych ulic miasta i zdominować stojącą przy niej katedrę katolicką[1]. Gotową cerkiew poświęcił arcybiskup wileński Juwenaliusz (Połowcew) i przekazał dla niego jeden z wariantów cudownej Kursko-Korzennej Ikony Matki Bożej „Znak”. Przy budynku funkcjonowała szkoła dla ubogich dzieci oraz biblioteka. Szkoła pozostała czynna także w czasach I wojny światowej, uczyły się w niej dzieci wyznania prawosławnego i katolickiego. W 1944 podczas próby zdetonowania pobliskiego mostu świątynia została częściowo uszkodzona[1].
Przez cały okres stalinowski cerkiew była czynna, choć ulegała kilka razy dewastacji – zaginęła część ikon z ikonostasu. W 1948 na stałe uczęszczało do niej ok. 400 parafian. W 1956 cerkiew przeszła generalny remont. Obecnie na nowo działa przy niej szkółka niedzielna oraz centrum muzyki cerkiewnej.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew reprezentuje styl bizantyjsko-rosyjski. Posiada dziewięć kopuł zwieńczonych krzyżami zgrupowanych dookoła centralnej. Wzniesiona z kolorowej cegły, dekorowana zewnątrz mozaikami. Wszystkie jej okna mają kształt półkolisty i są położone w rzędach poniżej kopuł. Znajdują się w niej trzy ołtarze – główny i dwa boczne oraz ikonostas, w którym oryginalne ikony zostały zastąpione kopiami. Wnętrze jest pomalowane na niebiesko (sufit), żółto i czerwono. Dzwonnica cerkiewna łączy się przez przedsionek z nawą, również jest zwieńczona cebulastą kopułą.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Krzysztof Wałejko (z zespołem red. ks. Marek Borysiak, Anna Franko, Irena Jutkiewicz i Katarzyna Jutkiewicz): Praktyczny przewodnik po Wilnie. Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Krzysztof Wałejko”, Suwałki 2003, s. 99. ISBN 83-918978-2-6.