Cerkiew Zaśnięcia Matki Boskiej w Baligrodzie

Cerkiew Zaśnięcia Matki Boskiej w Baligrodzie

nr rej. A-51 z 25.01.1985
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Baligród
Wyznanie	Kościół greckokatolicki
Rodzaj	Cerkiew
Wezwanie	Zaśnięcie Matki Boskiej
Historia
Data budowy	1800, 1829, 1899
Data likwidacji	1947
Data reaktywacji	2003
Dane świątyni
Budulec	kamień
Położenie na mapie gminy Baligród Baligród, cerkiew
Położenie na mapie Polski Baligród, cerkiew
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Baligród, cerkiew
Położenie na mapie powiatu leskiego Baligród, cerkiew
49°20′08,5920″N 22°17′14,1360″E

Cerkiew Zaśnięcia Matki Boskiej w Baligrodzie – murowana cerkiew greckokatolicka wzniesiona w roku 1829 we wsi Baligród, w miejsce poprzedniej, drewnianej cerkwi, wzmiankowanej już w roku 1761.

Historia

Cerkiew została wzniesiona w roku 1829 z fundacji ówczesnego właściciela miejscowości Onufrego Karsznickiego. W roku 1928 została wyremontowana i przebudowana. W trakcie przebudowy zakończoną baniastym hełmem sygnaturkę zastąpiono drewnianą kopułą. W latach 1946–1947 świątynia była przechowalnią sprzętów liturgicznych (ornaty, księgi, krzyże, lichtarze, obrazy, figury), zwiezionych z cerkwi w Roztokach Dolnych, Kiełczawie, Cisowcu, Stężnicy, Jabłonkach, Kołonicach, Huczwicach i Rabem. Większość tych sprzętów i paramentów zrabowali 20 sierpnia 1947 żołnierze Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, którzy wywieźli je w niewiadome miejsce. Od roku 1949 cerkiew wykorzystywana była jako magazyn. W tym czasie zniszczeniu lub rozkradzeniu uległo całe wyposażenie świątyni. Remont dachu rozpoczął się w roku 1990, jednak szybko został, ze względu na brak funduszy, przerwany. W roku 2001 przegnicie konstrukcji kopuły spowodowało stopniowe zapadanie się jej konstrukcji do wnętrza. W roku 2003 ks. Miron Michajłyszyn, greckokatolicki kapelan Wojska Polskiego, wysunął pomysł urządzenia w baligrodzkiej cerkwi świątyni greckokatolickiego ordynariatu polowego. 15 sierpnia tegoż roku odprawione zostało w cerkwi pierwsze nabożeństwo od czasów wysiedleń. Obecnie waląca się kopuła została zabezpieczona, a cerkiew jest w trakcie remontu.

• 
  Widok ogólny
• 
  Dzwonnica
• 
  Elewacja boczna

Architektura i wyposażenie

Cerkiew w Baligrodzie jest świątynią orientowaną, dwudzielną. Prezbiterium zamknięte półkoliście. Od północy i południa zakrystie. Nawa szersza, na planie prostokąta. Od zachodu przedsionek. Nad prezbiterium dach dwuspadowy, nad nawą ośmioboczna kopuła na bębnie, nad zakrystiami małe kopułki.

W świątyni nie zachowały się elementy pierwotnego wyposażenia. W zbiorach Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku znajduje się XVII wieczna ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Wokół cerkwi

Przy cerkwi stoi murowana, pozbawiona dzwonów, dzwonnica parawanowa.

Bibliografia

• StanisławS. Kryciński StanisławS., Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Wydawnictwo Rewasz, 2005, s. 19-21, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051 .