54°00′33″N 15°06′35″E/54,009167 15,109722Cerkwica
| ||
 Kościół w Cerkwicy | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | zachodniopomorskie | |
| Powiat | gryficki | |
| Gmina | Karnice | |
| Liczba ludności (2004) | 1261 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 91 | |
| Kod pocztowy | 72-342 | |
| Tablice rejestracyjne | ZGY | |
| SIMC | 0777250 | |
Położenie na mapie gminy Karnice   Cerkwica | ||
Położenie na mapie Polski  Cerkwica | ||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  Cerkwica | ||
Położenie na mapie powiatu gryfickiego  Cerkwica | ||
| 54°00′33″N 15°06′35″E/54,009167 15,109722
| ||
Cerkwica (hist. Cerekwica[1], do 1945 niem. Zirkwitz) – wieś w północno-zachodniej Polsce, na Równinie Gryfickiej, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Karnice.
W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego. W 2004 roku we wsi było zameldowanych 1261 osób[2].
W miejscowości ma siedzibę jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[3].
Przy zachodniej części wsi przebiega rów Liwka.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość o rodowodzie średniowiecznym, położona przy trakcie z Trzebiatowa do Kamienia Pomorskiego. W 1124 roku w Cerkwicy odbył się uroczysty chrzest ludności Pomorza Zachodniego przeprowadzony przez misjonarza św. Ottona z Bambergu[4]. Pierwsza wzmianka w 1270[5]. W 1287 roku wieś została przekazana na uposażenie klasztoru norbertanek w Trzebiatowie. Po sekularyzacji majątków zakonnych w XVI wieku Cerkwica znalazła się w rękach prywatnych właścicieli. W XVIII wieku należała do Petera Ernesta von Woedtke, który w 1743 roku sprzedał ją Georgowi Laurenzowi von Kamee. Ten jednak nie przejął majątku, a odstąpił go ponownie rodzinie von Woedtke. Pod koniec XVIII wieku majątek nabył Richard von Münchow. Nie posiadał go jednak długo i odsprzedał Cerkwicę Georgowi Juliusowi von Osten. W XIX wieku właścicielem był Johann Jakub Zitzwitz, który przekazał te dobra w dzierżawę rodzinie von Dulong. Administratorzy nie wywiązywali się jednak ze swoich zobowiązań i zubożyli majątek. W 1890 roku folwark w Cerkwicy nabył oficer pruski, Wilhelm von Sydow. W rękach rodziny von Sydowów Cerkwica była do II wojny światowej[6].
Po II wojnie światowej na terenie dawnego folwarku w Cerkwicy (d. Owczarnia) mieściło się Państwowe Gospodarstwo Rolne – Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej Cerkwica[7][8]. W 1994 po przekształceniu jako Ośrodek Hodowli Zarodowej Skarbu Państwa Cerkwica[9]. Od 1995 po ponownym przekształceniu jako Ośrodek Hodowli Zarodowej w Cerkwicy Sp. z o.o.[10].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Lista zabytków w Cerkwicy[11]:
- kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w stylu gotyckim z przełomu XIV i XV wieku, z drewnianą wieżą z XIII wieku. Kościół położony jest na wzgórzu Dzwonnik.
- cmentarz parafialny z kwaterą Gaj Bohaterów, na której w 1920 roku zostali pochowani żołnierze niemieccy polegli w czasie I wojny światowej. Cmentarz położony jest na wzgórzu Dzwonnik.
- kamienna studnia św. Ottona z XII wieku, a przy niej pomnik z XIX wieku upamiętniający chrzest Pomorzan w 1124 roku. Zbudowana w 1912 roku.
- neoklasycystyczny dwór rodziny von Sydow końca XIX wieku, przebudowany w 1906 roku
- park dworski o powierzchni 19 ha[potrzebny przypis], z 2. połowy XIX wieku
We wsi ponadto znajdują się historyczne pozostałości zabudowań folwarcznych z XIX wieku.
Szlaki komunikacyjne[edytuj | edytuj kod]
W Cerkwicy krzyżuje się droga wojewódzka nr 103 z drogą wojewódzką nr 110.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Studnia w jednym z miejsc symbolicznego, tzw. zbiorowego chrztu ludności Pomorza Zachodniego, przeprowadzonego przez biskupa Ottona z Bambergu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ ks. Stanisław Kozierowski: Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej. T. Zeszyt I. Poznań: 1934.
- ↑ II. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze gminy Karnice. W: Plan rozwoju lokalnego gminy Karnice na lata 2005-2013. Urząd Gminy w Karnicach, 2005-05-06, s. 20.
- ↑ Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
- ↑ Plan rozwoju miejscowości Cerkwica. Rada Gminy Karnice, 2005, s. 5.
- ↑ Czesław Piskorski "Pomorze Zachodnie, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1980 s. 115 ISBN 83-217-2292-X
- ↑ Karnice, www.karnice.pl [dostęp 2017-12-07].
- ↑ Plan rozwoju miejscowości Cerkwica. Rada Gminy Karnice, 2005, s. 6.
- ↑ Dz.U. 1993 nr 31 poz. 142
- ↑ Dz.U. 1994 nr 83 poz. 383
- ↑ Dz.U. 1995 nr 93 poz. 464
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie. 2018-09-30.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cerkwica w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.
| |||||||||||||||
