Chalid Maszal
.jpg) Chalid Maszal 20 stycznia 2009 roku | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Szef Biura Politycznego Hamasu | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Pełniący obowiązki szefa Biura Politycznego Hamasu | |
| Okres |
od 31 lipca 2024 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Członek tymczasowego komitetu pełniącego obowiązki szefa Biura Politycznego Hamasu (oraz Chalil al-Hajja, Zaher Dżabarin, Muhammad Isma’il Darwisz i nieujawniony członek) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
Chalid Maszal (arab. خالد مشعل, ur. 28 maja 1956 w Silwad) – palestyński polityk, fizyk, wykładowca akademicki i terrorysta, szef Biura Politycznego Hamasu (1996–2007). W 2004 roku, po zabójstwie przywódcy Hamasu Abd al-Aziza ar-Rantisiego zajął jego miejsce zachowują stanowisko, które od tego momentu stało się tożsame z przywódcą organizacji. W 2024 roku, po udanym zamachu na swojego następcę Isma’ila Hanijję przez sześć dni pełnił obowiązki szefa Biura Politycznego Hamasu, a po śmierci Jahji Sinwara wszedł w skład tymczasowego komitetu zarządzającego organizacją. Wraz z eliminacją większości kierownictwa podczas wojny Izraela z Hamasem stał się najwyższym ocalałym dygnitarzem[1]. Odpowiedzialny za wprowadzenie Hamasu do głównego nurtu palestyńskiej polityki, przedstawiciel bardziej umiarkowanego skrzydła ugrupowania[1]. Działa na uchodźstwie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się na Zachodnim Brzegu Jordanu. W wieku jedenastu lat razem z rodziną wyjechał do Kuwejtu, gdzie wstąpił do lokalnego oddziału Braci Muzułmańskich. Ukończył studia w zakresie fizyki na Uniwersytecie Kuwejckim, po uzyskaniu dyplomu przez kilka lat był wykładowcą akademickim. W 1987 przystąpił do świeżo utworzonego Hamasu i stanął na czele jego oddziału w Kuwejcie[2]. W 1990 przeniósł się do Jordanii, by pokierować komórką Hamasu w Ammanie. Na tym stanowisku zajmował się umacnianiem kontaktów organizacji z sąsiednimi państwami arabskimi[2]. Zacieśnił współpracę organizacji z Syrią i Iranem, pozyskiwał fundusze prywatnych darczyńców na rozwój programów socjalnych Hamasu w Autonomii Palestyńskiej[3]. Według Izraela zajmował się współorganizowaniem zamachów terrorystycznych Hamasu[2], częściowo finansując je z uzyskanych darów[3].
W 1997 Mosad zorganizował zamach na jego życie. Agenci podający się za kanadyjskich turystów otruli Maszala, zostali jednak schwytani, a król Jordanii Husajn zgodził się ich zwolnić w zamian za dostarczenie antidotum, które powstrzymało działanie trucizny[2] oraz uwolnienie lidera Hamasu Ahmada Jasina[4].
W 1999 Maszal został zmuszony do opuszczenia Jordanii, a ammańskie biuro Hamasu zostało zamknięte przez rząd tego kraju. Udał się do Syrii[2]. W 2004, po zabójstwie Abd al-Aziza ar-Rantisiego, został wybrany na nowego szefa Biura Politycznego Hamasu, przywódcę organizacji. Jego wybór był przez kilka miesięcy utrzymywany w tajemnicy ze względu na jego bezpieczeństwo, a także dlatego, że autorytet Maszala w Hamasie nie był niekwestionowany. Z uwagi na fakt, że nowy przewodniczący Biura Politycznego przebywał na stałe w Damaszku, a nie w Strefie Gazy, w Hamasie powstały faktycznie dwa konkurencyjne ośrodki decyzyjne[5].
W 2007 w imieniu Hamasu podpisał porozumienie z Al-Fatahem, chociaż sam uważał tę organizację za zdrajców współpracujących z USA i Izraelem[6]; jego celem miało być utworzenie rządu jedności narodowej w Autonomii Palestyńskiej[7]. W 2011 podpisał kolejne porozumienie, przewidujące wejście Hamasu w skład Organizacji Wyzwolenia Palestyny i bliższą współpracę rywalizujących frakcji palestyńskich[8]. W roku następnym Maszal pierwszy raz przybył do Strefy Gazy. Podczas przemówienia wygłoszonego z okazji 25. rocznicy utworzenia Hamasu zapowiedział, że organizacja nigdy nie uzna istnienia Izraela i wzywał do walki zbrojnej przeciwko niemu[9]. W lutym tego samego roku, z uwagi na wojnę domową w Syrii, opuścił Damaszek i odtąd kierował Hamasem z Kataru i Egiptu[10].
W 2017 r. na stanowisku zastąpił go Isma’il Hanijja[11].
Od 1981 jest żonaty, ma siedmioro dzieci[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Khaled Meshaal. britannica.com. [dostęp 2025-02-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Alex Altman, Hamas Leader Khaled Mashaal, „Time”, 4 stycznia 2009, ISSN 0040-781X [dostęp 2017-02-22].
- ↑ a b Profile: Khaled Meshaal of Hamas [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-02-22] (ang.).
- ↑ J. Jarząbek, Palestyńczycy..., s. 110.
- ↑ J. Jarząbek, Palestyńczycy..., s. 113.
- ↑ J. Jarząbek, Palestyńczycy..., s. 282.
- ↑ J. Jarząbek, Palestyńczycy..., s. 280.
- ↑ J. Jarząbek, Palestyńczycy..., s. 291.
- ↑ Hamas leader Khaled Meshal denounces Israel at anniversary rally in Gaza [online], Washington Post [dostęp 2017-02-22].
- ↑ Palestinian Hamas leader Khaled Meshaal visits Gaza, „BBC News”, 7 grudnia 2012 [dostęp 2017-02-22] (ang.).
- ↑ Profile: Ismail Haniya, Hamas’ political chief. [w:] Hamas [on-line]. aljazeera.com, 2017-05-09. [dostęp 2024-08-01]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. Jarząbek, Palestyńczycy na drodze do niepodległości. Rozwój, przemiany i kryzys ruchu narodowego, TRIO, Warszawa 2012.