Lemurek
(Przekierowano z Cheirogaleus)
| Cheirogaleus | |||||
| É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812[1] | |||||
 Przedstawiciel rodzaju – lemurek większy (Ch. major) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj |
lemurek | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Cheirogaleus major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Lemurek[19] (Cheirogaleus) – rodzaj ssaków z rodziny lemurkowatych (Cheirogaleidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na zalesionych obszarach Madagaskaru[20][21][22].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 17–29 cm, ogona 19–28 cm; masa ciała 135–458 g[21].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1812 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire na łamach Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle[1]. Geoffroy Saint-Hilaire wymienił trzy gatunki – Cheirogaleus major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812, Cheirogaleus medius É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 i Cheirogaleus minor É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 (= Lemur murinus J.F. Miller, 1777) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1907 roku amerykański przyrodnik Daniel Giraud Elliot na typ nomenklatoryczny wyznaczył lemurka większego (Ch. major)[23].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Cheirogaleus (Chirogaleus, Chirogaleus, Chirogale, Cheirogalus, Chirogalus, Cheirogale): gr. χειρ kheir, χειρος kheiros „dłoń”; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”[24].
- Myspithecus: gr. μυς mus, μυος muos „mysz”; πιθηκος pithēkos „małpa”[25]. Gatunek typowy: Myspithecus typus F. Cuvier, 1833 (= Cheirogaleus major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812).
- Cebugale: gr. κήβος kēbos „długoogoniasta małpa”; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”[26]. Gatunek typowy: Lemur commersonii Wolf, 1822 (= Cheirogaleus major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812).
- Mioxicebus (Myoxicebus, Myoxocebus, Mioxocebus): gr. μυωξος muōxos „popielica”; κήβος kēbos „długoogoniasta małpa”[27]. Gatunek typowy: Mioxicebus griseus Lesson, 1840 (= Cheirogaleus major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812).
- Opolemur: gr. οπος opos „sok warzywny, roślinny” (tj. tłusty); rodzaj Lemur Linnaeus, 1758 (lemur)[28]. Gatunek typowy: Cheirogaleus milii É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1828 (= Cheirogaleus major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812).
- Altililemur (Altilemur): łac. altilis „tuczony”; rodzaj Lemur Linnaeus, 1758 (lemur)[15]. Gatunek typowy: Cheirogaleus medius É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[29][30][20][19]:
- Cheirogaleus sibreei Forsyth Major, 1896 – lemurek malgaski
- Cheirogaleus minusculus Groves, 2000 – lemurek mały
- Cheirogaleus shethi Frasier, Lei, McLain, J.M. Taylor, C.A. Bailey, Ginter, Nash, Randriamampionona, Groves, Mittermeier & Louis, 2016
- Cheirogaleus thomasi Forsyth Major, 1894
- Cheirogaleus medius É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 – lemurek średni
- Cheirogaleus major É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 – lemurek większy
- Cheirogaleus andysabini Lei, McLain, Frasier, J.M. Taylor, C.A. Bailey, Engberg, Ginter, Nash, Randriamampionona, Groves, Mittermeier & Louis, 2015
- Cheirogaleus grovesi McLain, Lei, Frasier, J.M. Taylor, C.A. Bailey, Robertson, Nash, Randriamanana, Mittermeier & Louis, 2017
- Cheirogaleus lavasoensis Thiele, Razafimahatratra & Hapke, 2013
- Cheirogaleus crossleyi A. Grandidier, 1870 – lemurek puszystouchy
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazwa nieważna, odrzucona do celów nomenklatorycznych decyzją ICZN[2].
- ↑ a b c d Niepoprawna późniejsza pisownia Cheirogaleus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812.
- ↑ Nieuzasadniona poprawka Cheirogaleus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812.
- ↑ a b Nieuzasadniona poprawka Mioxicebus Lesson, 1840.
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Altililemur Elliot, 1913.
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Mioxicebus Lesson, 1840.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b É. Geoffroy Saint-Hilaire. Note sur trois dessins de commercon, Representant des Quadrumanes d’un genre inconnu. „Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle”. 19, s. 172, 1812. Paris. (fr.).
- ↑ F. Hemming. Opinion 417. Rejection for nomenclatorial purposes of volume 3 (Zoologie) of the work by Lorenz Oken entitled Okens Lehrbuch der Naturgeschichte published in 1815—1816. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 14, s. 1–42, 1956–1957. (ang.).
- ↑ L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3. Cz. 2. Jena: August Schmid, 1816, s. 1068. (niem.).
- ↑ J.B. Fischer: Synopsis Mammalium. Stuttgardtiae: J. G. Cottae, 1830, s. 69. (łac.).
- ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Histoire naturelle des mammifères: avec des figures originales, coloriées, dessinées d’aprèsdes animaux vivans. T. 1. Paris: Chez A. Belin, 1833, s. 225. (fr.).
- ↑ Lesson 1840 ↓, s. 213.
- ↑ Lesson 1840 ↓, s. 218.
- ↑ C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 44. (niem.).
- ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Histoire naturelle des mammifères: avec des figures originales, coloriées, dessinées d’aprèsdes animaux vivans. T. 7. Paris: Chez A. Belin, 1842, s. 2 (spis treści). (fr.).
- ↑ Mammalia (addenda at corrigenda.). W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 7. (łac.).
- ↑ Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 235. (łac.).
- ↑ A. Grandidier. Mammifères et Oiseaux nouveaux découverts Madagascar. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2e série. 19, s. 85, 1867. (fr.).
- ↑ A. Grandidier. Description d’une nouvelle espce de Chirogale, découverte sur la côte ouest de Madagascar. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2e série. 20, s. 49, 1868. (fr.).
- ↑ J.E. Gray. Notes on Propithecus, Indris, and other lemurs (Lemurina) in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1872, s. 853, 1872. (ang.).
- ↑ a b D.G. Elliot: A review of the primates. Cz. 1. New York: American Museum of Natural Histor, 1913, s. 111, seria: Monograph series (American Museum of Natural History), cz. 1. (ang.).
- ↑ W.K. Gregory. I. On the relationship of the Eocene lemur Notharctus to the Adapidae and to other primates: II. On the classification and phylogeny of the Lemuroidea. „Geological Society of America Bulletin”. 26 (1), s. 434, 1915. (ang.).
- ↑ M.C.W. Weber: Die Säugetiere. Cz. 2: Systematischer Teil. Jena: Gustav Fischer Verlag, 1928, s. 736. (niem.).
- ↑ C.P. Groves: Order Primates. W: D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. Wyd. 3. Cz. 1. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2005, s. 111. ISBN 0-8018-8221-4. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 28. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 138–140. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis Jr, M.C. Richardson: Family Cheirogaleidae (Mouse, Giant Mouse, Dwarf and Fork-marked Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 60–62. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Cheirogaleus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-02].
- ↑ D.G. Elliot. A catalogue of the collection of mammals in the Field Columbian Museum. „Field Columbian Museum”. Zoölogical Series. 8, s. 548, 1907. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 179.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 444.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 166.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 427.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 479.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-05]. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 89. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- R.-P. Lesson: Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 1–292. (fr.).
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).