Salamandra luzytańska

Salamandra luzytańska

Chioglossa lusitanica
Bocage, 1864
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy ogoniaste
Rodzina	salamandrowate
Rodzaj	Chioglossa Bocage, 1864
Gatunek	salamandra luzytańska
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
bliski zagrożenia
Zasięg występowania

Salamandra luzytańska (Chioglossa lusitanica) – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych.

Opis

Wysmukła salamandra o długim ogonie (u osobników dorosłych ogon stanowi 2/3 długości całego ciała). Podobnie jak u salamandry kaukaskiej, w przypadku ataku drapieżnika, potrafi ona odrzucić ogon, który następnie zostaje zregenerowany. Głowa jest duża i wydłużona, oczy silnie wystające. Parotydy są małe, ale wyraźnie widoczne. Odnóża przednie zaopatrzone w 4, tylne w 5 palców (liczba "standardowa" dla płazów). Posiada ona z każdego boku tułowia od 10 do 12 bruzd międzyżebrowych. Język, na przodzie przyrośnięty - podobnie jak u płazów bezogonowych, zostaje wyrzucony w trakcie ataku salamandry na zdobycz. Tło grzbietu i boków ciała stanowi barwa czarna, przy czym na grzbiecie występują 2 wzdłużne paski biegnące od końca pyska aż do końca ogona, przy czym u nasady ogona zlewają się w jeden pasek. Grzbiet dodatkowo upstrzony jest malutkimi, niebieskawymi plamkami. Brzuch ciemnoszary, podgardle jasnoszare. Bardzo rzadko występuje albinizm. Samce w okresie godowym posiadają na przednich kończynach modzele godowe. Osiąga długość całkowitą do 16 cm, przy czym samce są mniejsze.

Występowanie

Salamandra ta zamieszkuje pn.-zach. część Płw. Iberyjskiego, mianowicie Asturię, Galicię i Kantabrię w Hiszpanii oraz Portugalię na północ od Tagu. Zasięg pionowy sięga zaledwie do 400 m n.p.m.

Gody

Pora godowa ma miejsce jesienią (rzadko wiosną). Występuje ampleksus, który zachodzi zarówno na lądzie jak i w płytkiej wodzie. Samice składają 14 - 20 jaj w kryjówkach na dnie strumieni. Jaja mają białawy kolor i średnicę (wraz z osłonkami wtórnymi) 5 - 8 mm. Larwy opuszczają osłony jajowe albo jeszcze jesienią i wówczas spędzają zimę w stanie wolnym, albo dopiero wiosną. Larwy przeobrażają się w lipcu, sierpniu lub wrześniu, czasem zimują. Larwa jest typu reofilnego i bardzo mała (w czasie metamorfozy osiąga długość do 22 mm).

Życie

Salamandra ta należy do najzwinniejszych płazów (pod tym względem przypomina jaszczurkę). Gatunek ten hibernuje i estywuje, przy czym te okresy spoczynku nie są stałe, ponieważ w czasie wilgotnego lata lub ciepłej zimy zostają przerwane. Maksymalny stwierdzony wiek w niewoli to 10 lat.

Pożywienie

Salamandra luzytańska jest zwierzęciem nocnym, polującym zwinnie na wszelkie bezkręgowce (pająki, muchy, żuki) używając do tego celu wyspecjalizowanego języka.

Zagrożenie

Gatunek ten jest bliski zagrożenia (kat. NT na liście IUCN). Głównym zagrożeniem dla niego są przekształcanie drzewostanów na monokultury, pożary i zbyt duża eksploatacja zasobów wodnych.

Bibliografia

• W. Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.brak strony w książce

Linki zewnętrzne

• AmphibiaWeb