Przejdź do zawartości

Chojnice

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chojnice
miasto i gmina
Ilustracja
Ratusz w Chojnicach
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

chojnicki

Data założenia

ok. X w.

Prawa miejskie

przed 1320
1360
odnowa przywileju lokacyjnego

Burmistrz

Arseniusz Finster

Powierzchnia

21,05 km²

Wysokość

150 m n.p.m.

Populacja (30.06.2023)
• liczba ludności
• gęstość


38 789[1]
1842,70 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 52

Kod pocztowy

89-600,

i 89-620[2]
Tablice rejestracyjne

GCH

Położenie na mapie powiatu chojnickiego
Mapa konturowa powiatu chojnickiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Chojnice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Chojnice”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Chojnice”
Ziemia53°41′39″N 17°33′23″E/53,694167 17,556389
TERC (TERYT)

2202011

SIMC

0928854

Hasło promocyjne: Chojnice – naturalnie!
Urząd miejski
Stary Rynek 1
89-600 Chojnice
Strona internetowa
BIP

Chojnice (, kaszub. Chònice, Chòjnice; niem. Konitz) – miasto w województwie pomorskim, siedziba powiatu chojnickiego. Obecne 8. największe miasto w województwie pomorskim pod względem ludności (wg danych na 30 czerwca 2023 r.)[3].

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Miasto znajduje się przy drodze krajowej nr 22, w odległości 120 km na południowy zachód od Gdańska.

Chojnice leżą na historycznym Pomorzu Gdańskim[4]. Pod względem etnograficznym są zaliczane do Kaszub[5].

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski miasto znajduje się na Pojezierzu Północnokrajeńskim[6].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Najstarsza pośrednia informacja o Chojnicach zawarta jest w dokumencie wystawionym przez Mestwina II w 1275 augustianom z pobliskiej wsi Swornegacie. W testacji wymieniony został Mislibous Malowy de Choyniz[7], uważany za pierwszego znanego z imienia mieszkańca miasta.

Dalsze zapiski notują nazwę Conitz (1326), Choynicza (1426, 1472). Według Rymuta w średniowieczu występowała też forma Chojnica, stale w liczbie mnogiej nazwa występuje od XVII wieku[8].

Nie wiadomo, kiedy Chojnice otrzymały prawa miejskie, gdyż nie zachowała się o tym żadna wzmianka. Już wcześniej istniał tu gród, o wybitnie obronnym położeniu na przesmyku między nieistniejącymi już jeziorami Jeleńcz i Zielonym. W 1309 miasto znalazło się pod władzą Krzyżaków, którzy w ciągu pierwszej połowy XIV wieku umocnili Chojnice, powiększyli obszar należący do miasta i wydali ostatecznie w 1360 nowy dokument lokacyjny.

Mury obronne z basztami z 2 poł. XIV wieku (widoczna na zdjęciu baszta środkowa została dobudowana współcześnie po 2000)

Dzięki położeniu przy głównym szlaku łączącym Zakon z Brandenburgią Chojnice rozwijały się bardzo szybko, bogacąc się głównie na handlu. W ciągu 20 lat (1340–1360) wzniesiono kościół farny oraz zakończono budowę fortyfikacji. Uczyniły one z Chojnic także ważne ogniwo w systemie obronnym południowo-zachodniej granicy państwa krzyżackiego. Stąd też miasto nazwane zostało przez Jana Długosza Kluczem i Bramą Pomorza[9].

 Osobny artykuł: Bitwa pod Chojnicami.

Okres powodzenia zakończył wybuch wojny polsko-krzyżackiej w 1409. Po zwycięstwie pod Grunwaldem do miasta na krótko wkroczyły także oddziały polskie. W 1433 miasto oblegane było przez wojska czeskich taborytów wspomagane przez polską szlachtę pod wodzą Jana Ostroroga. Po wybuchu otwartego powstania przeciw Krzyżakom i poddaniu się miast pruskich protekcji Kazimierza Jagiellończyka w 1454 pod Chojnicami doszło do walnej bitwy między wojskami obu stron. W bitwie tej Krzyżacy odnieśli zwycięstwo, którego konsekwencją była uciążliwa 13-letnia wojna. Za lekceważenie chojniczan i krzyżackiej załogi swoimi głowami zapłacił kwiat polskiego rycerstwa, między innymi Jan Zawisza, syn słynnego Zawiszy Czarnego, a sam król musiał salwować się ucieczką. Dopiero w 1466 po trzymiesięcznym oblężeniu miasto, jako jedna z ostatnich twierdz krzyżackich, zajęte zostało przez oddziały koronne.

Jednym z dwóch chojnickich starostów w okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej był Andrzej Puszkarz z Dobrzyczan, który uzyskał to stanowisko w uznaniu zasług po wojnie 13-letniej (1454–1466), a pełnił je prawdopodobnie do 6 października 1483, kiedy zmarł. Drugim i ostatnim starostą w Rzeczypospolitej szlacheckiej był Mikołaj Kościelecki, który pełnił urząd między 27 sierpnia 1484 a 26 grudnia 1487.

Kalendarium

[edytuj | edytuj kod]
Jedyna zachowana (z trzech), pięciokondygnacyjna Brama Człuchowska (2 poł. XIV w.) obecnie Muzeum Historyczno-Etnograficzne im. Juliana Rydzkowskiego, zał. 1932.
Rynek w Chojnicach
Fontanna na Rynku w Chojnicach
  • 1275 – Pierwsza wzmianka o Chojnicach w źródłach historycznych.

Chojnice w Państwie Zakonu Krzyżackiego

Chojnice w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Chojnice w Prusach i w Cesarstwie Niemieckim

  • 1772 – Po I rozbiorze Polski Chojnice w zaborze pruskim.
  • 1815 – Otwarcie gimnazjum państwowego w miejsce byłego kolegium jezuickiego.
  • 1819 – Likwidacja klasztoru augustianów.
  • 1843 – Założenie miejskiej kasy oszczędności.
  • 1846 – Pożar Przedmieścia Człuchowskiego.
  • 1848 – Pojawia się Conitzer Mittheilungen – pierwsza gazeta wydawana w mieście[10].
Chojnice pod zaborem pruskim
  • 1864 – Chojnice uzyskują połączenie telegraficzne ze Szczecinem.
  • 1870 – Uruchomienie gazowni miejskiej.
  • 1879 – Chojnice stają się siedzibą sądu okręgowego i prokuratury okręgowej.
  • 1886 – Oddany do użytku zostaje szpital prowadzony przez ss. Franciszkanki.
  • 1900 – Chojnice otrzymują sieć wodociągową i elektrownię. Rozruchy antysemickie w mieście[11].
  • 1904 – Założone zostaje Urzędnicze Towarzystwo Budowy Mieszkań w Chojnicach.
  • 1909 – Uruchomiona zostaje kanalizacja sanitarna.
  • 1911 – W Chojnicach powstaje pierwsza na Pomorzu drużyna skautowa.
  • 1912 – Zaczęto wydawać Gazetę Chojnicką.
Chojnice w 1938 na zdjęciu H. Poddębskiego

Chojnice w II Rzeczypospolitej i po II wojnie światowej

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela
Kościół Zwiastowania NMP
 Osobny artykuł: Zabytki w Chojnicach.
  • Bazylika pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela z XIV wieku. Według średniowiecznych podań wybudowana na miejscu pogańskiej świątyni Świętowita. Na wschód od kościoła plebanie (stara – XIV-wieczna i nowa – XVIII/XIX-wieczna)[14].
  • Barokowe kolegium pojezuickie z kościołem pw. Zwiastowania NMP z XVIII wieku[15][16].
  • Średniowieczne, XIV-wieczne mury miejskie okalające Stare Miasto od zachodu oraz częściowo południa i wschodu[17], oraz liczne baszty (Wronia, Szewska, Kurza Stopa)[18]. W Bramie Człuchowskiej (jedynej z trzech zachowanych) mieści się Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Chojnicach, w basztach m.in. galeria sztuki współczesnej, biblioteka i oddział Archiwum Państwowego[19].
  • Średniowieczny układ przestrzenny Starego Miasta z kamieniczkami z XVIII i XIX wieku[20]. Na Rynku znajduje się fontanna nawiązująca do klasycyzmu, której rzeźby przedstawiają korowód świętojański.
  • Neogotycki ratusz zbudowany w 1902 po wyburzeniu XVI-wiecznego starego ratusza stojącego na Rynku[21].
  • Konwikt – dawne kościół i klasztor Augustianów wzniesione w latach 1786–1794, od 1991 siedziba Katolickiego LO im. Romualda Traugutta[22].
  • Budynek starostwa z 1892 w stylu eklektycznym, siedziba władz starostwa[23].
  • Spichlerze przy ul. Krótkiej, zbudowane w XVIII/XX w.
  • Kompleks budynków poszpitalnych w stylu eklektycznym z II połowy XIX i początku XX wieku[24].
  • Wieża ciśnień (wodna)[25].
  • Zabytkowy, XIX-wieczny dworzec kolejowy.

Struktura powierzchni

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosiła 21,05 km²[26]. Miasto stanowi 1,54% powierzchni powiatu chojnickiego.

Według danych z 2002 użytki rolne obejmowały 57% powierzchni miasta, użytki leśne – 5%[27].

Części miasta: Dolina, Grunowo, Igły, Małe Osady, Podlesie, Zamieście.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2023 r.[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 38 789 100 20 236 52,2 18 553 47,8
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1842,7 961,3 881,4

Dane historyczne

[edytuj | edytuj kod]
Rok Liczba ludności
2007 39 784
2008 39 960
2009 39 867
2010 39 919
2011 40 447
2012 40 306[26]
2018 39 904
2019 39 804
2020 39 372
2021 39 158
2022 38 934
2023 38 729[28]
  • Piramida wieku mieszkańców Chojnic w 2014[29]:

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

W Chojnicach działa filia pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, od 2011 na rzecz biznesu działa Inkubator Technologiczny w Centrum Edukacyjno-Wdrożeniowym w Chojnicach[30]. W Chojnicach swoje placówki posiadają liczne banki detaliczne.

W Chojnicach i bezpośrednim sąsiedztwie istnieje rozbudowane zaplecze turystyczne, m.in. działają park wodny i przystań żeglarska (Charzykowy). Miasto jest licznie odwiedzane przez turystów, w tym także z zagranicy, w szczególności z Niemiec. Chojnice są bazą turystyczną do wycieczek na południowe Kaszuby, na tzw. Gochy i Zabory.

Chojnice stanowią swojego rodzaju centrum regionalne. Związane jest to z faktem, że do najbliższego miasta podobnej wielkości (minimum 40 tys. mieszkańców) jest ok. 70 km w kierunku zachodnim (Szczecinek), ok. 90 km na południe (Bydgoszcz), ok. 100 km na północ (Słupsk), ok. 80 km na wschód (Starogard Gdański) oraz ok. 120 km w kierunku północno-wschodnim (Trójmiasto).

Sytuacja taka sprawia, iż sporo osób dojeżdża do pracy do Chojnic z okolicznych miejscowości[31]. Dzięki oddaniu do użytku nowej tzw. południowej obwodnicy, która kosztowała według danych GDDKiA ponad 200 mln zł, umożliwiono znaczne przyspieszenie przejazdu i tranzytu towarów na drodze krajowej nr 22[32]. W planach jest także zbudowanie tzw. obwodnicy zachodniej[33], umożliwiającej przejazd do Charzyków oraz wjazd na drogę nr 212 prowadzącą w kierunku Bytowa, bez wjazdu do Chojnic[31].

Handel i usługi

[edytuj | edytuj kod]

W mieście znajdują się placówki handlowe sieci: Biedronka, Lidl, Netto, Kaufland, Carrefour oraz Polo. W 2013 wybudowano największe w południowej części województwa pomorskiego Centrum Handlowe „Brama Pomorza”. Oprócz tego, w maju 2020 r. otworzono Park Handlowy "Retail Partners" o łącznej powierzchni 8500m2[34].

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Drogowy

[edytuj | edytuj kod]
Drogi przebiegające przez Chojnice
Droga nr Trasa Przebieg w mieście
22 Gorzów WielkopolskiCzłopaWałczCzłuchów – Chojnice – MalborkElbląg Obwodnica miasta Chojnice
212 Bytów – Chojnice – Zamarte ulice: Bytowska, Stefana Batorego, Sępoleńska
240 ŚwiecieTuchola – Chojnice ulice: Sukienników, Gdańska, Tucholska
235 Korne – Chojnice ulica Kościerska

28 listopada 2008 została oddana 14-kilometrowa Obwodnica Chojnic. Prace nad obwodnicą trwały przeszło 2 lata. Obwodnica posiada 2 węzły komunikacyjne (Chojnaty i Lipienice) i została podzielona na trzy odcinki:

  • Odcinek Nieżywięć-Chojnaty: jedna jezdnia o szerokości 7 metrów – 2 pasy ruchu o szerokości po 3,5 metra, pobocza utwardzone szerokości 1,50 m.
  • Odcinek Chojnaty-Lipienice: odcinek dwujezdniowy, każda jezdnia o szerokości 7 metrów, po dwa pasy ruchu w każdym kierunku z bitumicznymi poboczami szerokości 2 m, pas dzielący szerokości 4,5 m.
  • Odcinek Lipienice-Pawłowo: odcinek jednojezdniowy o trzech pasach ruchu, każdy pas ruchu o szerokości 3,5 m (dwa pasy ruchu w kierunku Chojnic, jeden w kierunku Starogardu Gd.)[43].

W styczniu 2024 roku trwa budowa nowego odcinka drogi wojewódzkiej 212 (nazwanego obwodnicą zachodnią), która ma wyprowadzić ruch tranzytowy z centrum miasta[44].

W Chojnicach znajduje się siedziba przedsiębiorstwa PKS Chojnice, obsługującego linie komunikacyjne w powiatach chojnickim, tucholskim oraz sępoleńskim. 31 grudnia 2012 jego suma bilansowa wynosiła 10,94 mln zł, kapitał własny 5,53 mln zł, kapitał zakładowy 6,84 mln zł. Przychody ze sprzedaży w 2012 wyniosły 40,54 mln zł, strata netto 303,36 tys. zł, a zatrudnienie 117 osób. 11 września 2013 Skarb Państwa za 840.125,55 zł sprzedał przedsiębiorstwo firmie Blue Line Sp. z o.o. Warszawa, uzyskując 14,73 zł za 1 udział[45].

Kolejowy

[edytuj | edytuj kod]
Dworzec kolejowy od frontu

Stacja kolejowa w Chojnicach jest węzłem kolejowym, w którym spotyka się pięć linii kolejowych: 203 (Tczew-Chojnice-Kostrzyn), 208 (Działdowo – Chojnice), 210 (Chojnice – Runowo Pomorskie), 211 (Chojnice – Kościerzyna) i 281 (Oleśnica – Chojnice). Wszystkie linie są niezelektryfikowane, czynne w ruchu towarowym oraz pasażerskim, jedynie na linii kolejowej nr 281 w 2000 zawieszono kursowanie pociągów pasażerskich do Nakła nad Notecią[46].

Obecnie z Chojnic można dojechać bezpośrednim pociągiem do:

Lotniczy

[edytuj | edytuj kod]

28 sierpnia 2012 otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko przy ul. Leśnej[47].

Komunikacja miejska

[edytuj | edytuj kod]

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]
Szkoła Podstawowa nr 1
Liceum Ogólnokształcące im. Filomatów Chojnickich
Technikum nr 2 w Chojnicach
Politechnika Koszalińska, filia w Chojnicach

Żłobki

[edytuj | edytuj kod]
  • Żłobek Miejski w Chojnicach (budynek Przedszkola Samorządowego numer 9)

Przedszkola

[edytuj | edytuj kod]
  • Przedszkole „Bajka”
  • Przedszkole nr 6
  • Przedszkole nr 7
  • Przedszkole Samorządowe nr 9 „Skrzaty” (z oddziałami integracyjnymi)
  • Przedszkole Katolickie
  • Przedszkole „Jarzębinka”

Szkoły podstawowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. J. Rydzkowskiego (z oddziałami integracyjnymi)
  • Szkoła Podstawowa nr 3 im. Pamięci Kolejarzy Chojnickich
  • Zespół Szkół Specjalnych (Szkoła Podstawowa, Przysposobienie do Pracy)
  • Szkoła Podstawowa nr 5 im. J.H. Derdowskiego
  • Szkoła Podstawowa nr 6 (Schronisko dla Nieletnich w Chojnicach)
  • Szkoła Podstawowa nr 7 im. Jana Karnowskiego w Zespole Szkół numer 7
  • Szkoła Podstawowa nr 8 im. Jana Pawła II
  • Wspólnota Szkół Katolickich im. Piotra Dunina w Chojnicach

Licea ogólnokształcące

[edytuj | edytuj kod]

Szkoły zawodowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1 w Zespole Szkół numer 1 im. Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych numer 2 im. św. Józefa Patrona Rzemieślników
  • Chojnicka Szkoła Realna

Szkoły wyższe

[edytuj | edytuj kod]

Technika

[edytuj | edytuj kod]
Centrum Kształcenia Ustawicznego
  • Technikum nr 1 w Chojnicach
  • Technikum nr 2 w Zespole Szkół Kształcenia Ponadgimnazjalnego
  • Technikum nr 3 w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych numer 3 im. Bohaterów Szarży Pod Krojantami
  • Technikum nr 4 w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych numer 2 im. św. Józefa Patrona Rzemieślników
  • Centrum Kształcenia Ustawicznego
  • Technikum im. Stefana Bieszka
  • Szkoła Techniczna im. Dywizjonu 303 Bydgoskiego Zakładu Doskonalenia Zawodowego

Szkoły muzyczne

[edytuj | edytuj kod]
  • Szkoła muzyczna I stopnia w Chojnicach
Park Wodny w Chojnicach

Chojnice są ośrodkiem sportowym w południowej części Pomorza. W mieście funkcjonuje kilkanaście stowarzyszeń zajmujących się sportem.

Kluby sportowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Mieszane sztuki walki
    • Centrum Sztuk Walki w Chojnicach – klub oferujący szkolenie dzieci, młodzieży i dorosłych w różnorakich sztukach walki, jak MMA, BJJ (brazylijskie jiu-jitsu), boks czy krav maga. Wysoko wykwalifikowana kadra trenerska i bardzo dobrze wyposażona sala czynią to miejsce jednym z najbardziej profesjonalnych na Pomorzu.
  • Boks
    • UKS Ósemka Chojnice – klub zajmujący się szkoleniem młodzieży. W kadrze znajduje się młodzieżowy reprezentant kraju Kazimierz Łęgowski. Zajęcia w klubie prowadzi m.in. były reprezentant Polski seniorów, medalista Mistrzostw Europy Seniorów Marcin Łęgowski.
    • KS Boxing Team Chojnice – klub zajmujący się szkoleniem młodzieży oraz organizacją imprez związanych z boksem seniorskim. W klubie zajęcia prowadzi m.in. wielokrotny młodzieżowy mistrz Polski, Marcin Gruchała. Największe sukcesy klubu w latach 2008–2010 to Mistrzostwo Polski juniorek Sandry Rybakowskiej w 2008 i 2009 w kategorii 52 kg oraz w 2010 w kategorii 57 kg, a także 5. miejsce na młodzieżowych mistrzostwach Europy w bułgarskim mieście Jamboł w 2008[49].
  • Futsal
  • Lekkoatletyka
    • Chojniczanka Chojnice – klub zajmujący się szkoleniem młodzieży, aktualnie w barwach klubu biega Kamila Kubaczyk, brązowa medalistka halowych mistrzostw Polski juniorów młodszych w sprincie na 60 m.
    • Florian Chojnice – sekcja klubu sportowego Kolejarz Chojnice, w kadrze kilku medalistów mistrzostw Polski weteranów oraz strażaków w biegach długodystansowych.
  • Karate
    • Chojnicki Klub Kyokushin Karate.
  • Petanque
    • ChTPF Chojnice (II liga).
Murawa Stadionu Chojniczanki
  • Piłka nożna
  • Rugby
    • UKS Rugby Tur Chojnice – klub zajmujący się szkoleniem młodzieży, powstał w dniu 22 maja 2003.
  • Siatkówka:
    • UKS Ósemka Chojnice – klub wielosekcyjny, trenujący siatkarzy i siatkarki. Zaczął działać od 2008.
  • Tenis Stołowy
    • Ósemka Chojnice – uczniowski klub sportowy wystawiający drużynę do rozgrywek ligowych. Tenisiści Ósemki grają w pomorskiej III lidze tenisa stołowego.
  • Szachy
    • Ósemka Chojnice – uczniowski klub sportowy w Chojnicach wystawiający drużynę do rozgrywek ligowych. Szachiści Ósemki grają w kujawsko-pomorskiej III lidze szachowej, w okręgówce oraz w A klasie.
  • Żeglarstwo
    • Chojnicki Klub Żeglarski – corocznie zdobywa medale i tytuły mistrza Polski w różnych klasach. Najbardziej rozwinięta w klubie jest praca w klasie optymist, zawodnicy ChKŻ z powodzeniem startują też w klasach ISA 407, laser, 420 i 470[52].
  • Cheerleading
    • UKS Ósemka – treningi dziewcząt w kategoriach wiekowych junior młodszy, junior, senior. Sekcja działająca od 2007.

Obiekty sportowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Centrum Park Chojnice – hala widowiskowo-sportowa o wymiarach 43 m długości × 22 m szerokości x 7 m wysokości, w której można rozgrywać spotkania futsalu, piłki ręcznej, koszykówki i siatkówki, domowy obiekt Red Devils Chojnice
  • Park Wodny w Chojnicach
  • Stadion Miejski Chojniczanka 1930 – stadion piłkarsko-lekkoatletyczny, domowy obiekt Chojniczanki Chojnice
  • Modrak Chojnice – stadion piłkarski, posiadający szatnie oraz niewielką trybunę, domowy obiekt II drużyny Chojniczanki Chojnice[53]
  • Stadion Miejski Kolejarz – stadion piłkarski, domowy obiekt Kolejarza Chojnice[54].

Wspólnoty religijne

[edytuj | edytuj kod]
Kościół Matki Bożej Królowej Polski, obiekt sakralny

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą:

Współpraca międzynarodowa

[edytuj | edytuj kod]

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]
Miasto Państwo Data rozpoczęcia współpracy
Emsdetten  Niemcy 12 marca 1996[63]
Mozyr  Białoruś grudzień 2002[64]
Korsuń Szewczenkowski  Ukraina 20 grudnia 2004[65]

Miasta zaprzyjaźnione

[edytuj | edytuj kod]
Miasto Państwo Data rozpoczęcia współpracy
Bad Bevensen  Niemcy 1994[66]
Bayeux  Francja [67]
Waalwijk  Holandia maj 2003[68]

Honorowi Obywatele Miasta Chojnice

[edytuj | edytuj kod]

Zasłużeni Obywatele Miasta Chojnice

[edytuj | edytuj kod]

Źródło[69]:

  • Leszek Chamier Cieminski
  • Edward Gabryś
  • Tadeusz Guentzel
  • Edmund Hapka
  • Janina Kosiedowska
  • Bogdan Kuffel
  • Janusz Palmowski
  • Wojciech Pietrzak
  • Kazimierz Pułakowski
  • Zbigniew Rajmund Stromski
  • Tadeusz Szyca
  • Maria Renata Wróblewska
  • Zbigniew Wiśniewski

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Chojnice, Człuchów, Kęsowo, Czersk, Brusy.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2023-11-28] (pol.).
  2. Kody pocztowe 89-xxx – Zumi.pl Lokalizator internetowy.
  3. a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  4. Żaneta Szulc: Podstawowe informacje o gminie Chojnice. bip.gminachojnice.com.pl, 2005-02-21. [dostęp 2022-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-21)]. Cytat: Gmina Chojnice leży […] w powiecie chojnickim […]. W ujęciu historycznym jest to część Pomorza Gdańskiego. (pol.).
  5. Kaszuby - mapa i granice regionu - e-Kaszuby.pl [online], www.e-kaszuby.pl [dostęp 2023-01-25].
  6. Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
  7. Max Perlbach, Pommerellisches Urkundenbuch Westpreussischen Geschichtsverein Danzig 1882.
  8. Kazimierz Rymut, Nazwy miast Polski, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 52, ISBN 83-04-00704-5, ISBN 978-83-04-00704-8 [dostęp 2023-09-30] (pol.).
  9. Chojnice.
  10. Chojnicka prasa niemieckojęzyczna w okresie pruskim i międzywojennym.
  11. Mord chojnicki i jego reperkusje wydawnicze.
  12. Chojnicki Klub Żeglarski: 75-lecie Chojnickiego Klubu Żeglarskiego. chkz.pl, s. 2.
  13. Panie i Panowie – Prezydent RP, www.historiachojnic.pl [dostęp 2015-01-26].
  14. Bazylika Mniejsza w Chojnicach.
  15. Gimnazjum w Chojnicach.
  16. Kościół gimnazjalny w Chojnicach.
  17. Mury obronne Chojnic.
  18. Ocalałe chojnickie baszty.
  19. Brama Człuchowska.
  20. Historia losów chojnickich kamieniczek.
  21. Chojnicki ratusz – zdjęcia i historia.
  22. Konwikt – chojnicki zabytek.
  23. Starostwo chojnickie – historia i zdjęcia.
  24. Były szpital na pl.Niepodległości w Chojnicach.
  25. Wieża ciśnień w Chojnicach.
  26. a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507. 
  27. Informator REGIOsetu.
  28. Chojnice (gmina miejska) [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-06-24].
  29. Chojnice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  30. Home [online], cew.bizneschojnice.eu [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-08] (pol.).
  31. a b Chojnice | Chojnice.com [online], www.chojnice.com [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  32. Obwodnica Chojnic.
  33. https://archive.ph/20081205193444/http://www.chojnice.dhv.pl/pytania.htm – pytanie 2.
  34. Park Handlowy Chojnice [online], retailpartners [dostęp 2024-02-26] (pol.).
  35. Oficjalna Strona Radia Głos.
  36. Weekend FM [online], www.weekendfm.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  37. www.chojnice.pl [online], www.chojnice.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-02].
  38. Chojnice24.pl – Chojnicki Portal Regionalny.
  39. Chojnice.com [online], www.chojnice.com [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  40. Historia Chojnic.
  41. Ogłoszenia lokalne Chojnice i okolice. [online], ilovechojnice.pl.
  42. Chojnice.tv, „Internetowa Lokalna Telewizja Chojnice TV” [dostęp 2017-06-22].
  43. https://archive.ph/20081205193428/http://www.chojnice.dhv.pl/opis_projektu.htm – oficjalna strona obwodnicy Chojnic.
  44. Budowa zachodniej obwodnicy miasta [online], chojnice.com [dostęp 2024-02-12] (pol.).
  45. Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Chojnice Sp. z o.o. – karta prywatyzacyjna.
  46. Linia Oleśnica – Chojnice (281): historia.
  47. Otwarcie lądowiska.
  48. Start » Wspólnota Szkół Katolickich z Chojnic [online], katolik.chojnice.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  49. GruchalaTeam – Wszystko o Chojnickim Boksie [online], gruchalateam.pl [dostęp 2017-11-22].
  50. Historia – Red Devils Chojnice [online] [dostęp 2024-02-12] (pol.).
  51. V liga - pomorska - grupa Gdańsk II - sezon 2023/2024 - Pomorski Futbol [online], www.pomorskifutbol.pl (pol.).
  52. ChKŻ Chojnice [online], www.chkz.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  53. Mecze rozgrywają już na nowej trawie. 'Modrak' nareszcie gotowy [online], chojnice24.pl [dostęp 2024-05-01] (pol.).
  54. V liga - pomorska - grupa Gdańsk II - sezon 2023/2024 [online], laczynaspilka.pl [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  55. zbór w Chojnicach. chojnice.baptysci.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-27)]..
  56. Parafia Chrystusa Króla i błogosławionego Ojca Daniela Brottier – Strona główna.
  57. Parafia Matki Bożej Fatimskiej w Chojnicach.
  58. Bazylika pw. Ścięcia Św. Jana Chrzciciela Chojnice.
  59. Parafia pw. Chrystusa Miłosiernego w Chojnicach.
  60. Parafia pw. Św. Jadwigi Królowej w Chojnicach.
  61. zbór w Chojnicach.
  62. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-25].
  63. Chojnice – Miasta Partnerskie [online], miasto.chojnice.pl [dostęp 2017-11-22].
  64. Chojnice – Miasta Partnerskie [online], miasto.chojnice.pl [dostęp 2017-11-22].
  65. Chojnice – Miasta Partnerskie [online], miasto.chojnice.pl [dostęp 2017-11-22].
  66. Chojnice – Urząd Miejski – Miasta Zaprzyjaźnione.
  67. Chojnice – Urząd Miejski – Miasta Zaprzyjaźnione.
  68. Chojnice – Urząd Miejski – Miasta Zaprzyjaźnione.
  69. Zasłużeni Obywatele Miasta. Urząd Miejski. [dostęp 2020-07-19].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Barbara Zagórska: Chojnice – Miasto i ludzie na starej fotografii. Chojnice: Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Chojnicach/ Urząd Miejski w Chojnicach, 1996/98. ISBN 83-906163-1-9.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]