Przejdź do zawartości

Chomikomyszka kalifornijska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chomikomyszka kalifornijska
Chaetodipus californicus[1]
(Merriam, 1889)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

bobrokształtne

Rodzina

karłomyszowate

Podrodzina

szczuroskoczniki

Rodzaj

chomikomyszka

Gatunek

chomikomyszka kalifornijska

Synonimy
  • Perognathus californicus Merriam, 1889[2]
  • Perognathus armatus Merriam, 1889[3]
  • Perognathus (Chaetodipus) femoralis J.A. Allen, 1891[4]
  • Perognathus californicus dispar Osgood, 1900[5]
  • Perognathus femoralis mesopolius Elliot, 1903[6]
  • Perognathus californicus ochrus Osgood, 1904[7]
  • Perognathus californicus bernardinus Benson, 1930[8]
  • Perognathus californicus bensoni von Bloeker, 1938[9]
  • Perognathus californicus marinensis von Bloeker, 1938[10]
Podgatunki
  • C. c. californicus (Merriam, 1889)
  • C. c. bensoni (von Bloeker, 1938)
  • C. c. bernardinus (Benson, 1930)
  • C. c. dispar (Osgood, 1900)
  • C. c. femoralis (J.A. Allen, 1891)
  • C. c. marinensis (von Bloeker, 1938)
  • C. c. mesopolius (Elliot, 1903)
  • C. c. ochrus (Osgood, 1904)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[11]

Chomikomyszka kalifornijska[12] (Chaetodipus californicus) – gatunek ssaka podrodziny szczuroskoczników (Perognathinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae). C. californicus jest roślinożercą. Zamieszkuje tereny w amerykańskim paśmie górskim Sierra Nevada, na wybrzeżu południowej Kalifornii i północną część stanu Kalifornia Dolna w Meksyku[13][11]. Lokalizacja typowa: USA, stan Kalifornia, harbstwo Alameda, Berkeley[14]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia C. californicus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern)[11].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1889 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam nadając mu nazwę Perognathus californicus[2]. Holotyp pochodził z Berkeley, hrabstwie Alameda, w Kalifornii, w Stanach Zjednoczonych[15].

Jest gatunkiem parapatrycznym z chomikomyszką zaroślową[13]. W oparciu o szczegółowe sekwencjonowanie genów nDNA i mtDNA, C. califomicus tworzy grupę siostrzaną z C. fallax[15]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają siedem podgatunków[15].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Chaetodipus: gr. χαιτη khaitē „długie włosy”; rodzaj Dipus E.A.W. Zimmermann, 1780[16].
  • californicus: Kalifornia[17].
  • bensoni: Seth B. Benson (1905–2005), amerykański teriolog[9].
  • bernardinus: San Bernardino, Kalifornia, Stany Zjednoczone[8].
  • dispar: łac. dispar, disparis „różny, niepodobny, inny”[17].
  • femoralis: późnołac. femoralis „okrycie na udo”, od łac. femur, femoris „udo”[17].
  • marinensis: Marina, Kalifornia, Stany Zjednoczone[10].
  • mesopolius: gr. μεσοπολιoς mesopolios „pół-szary”, od μεσος mesos „środkowy”; πολιος polios „szary”[6].
  • ochrus: gr. ωχρος ōkhros „jasnożółty, blady, ziemisty”[17].

Budowa ciała

[edytuj | edytuj kod]
Wzór zębowy I C P M
20 = 1 0 1 3
1 0 1 3

W stosunku do innych gatunków rodzaju Chaetodipus chomikomyszka kalifornijska zaliczana jest do średnich lub dużych jego przedstawicieli. Futro ma szorstkie, w części grzbietowej wybarwione na kolor brązowo-szary z wyraźnym paskiem bocznym. W części brzusznej wybarwiona na kolor żótawobiały. Ogon dwukolorowy, pokryty sierścią. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego[13].

Wymiary Chaetodipus californicus
(za: David J. Hafner, 2016)[13]
wymiar
długość ciała z głową 86–92 mm
długość ogona 203–143 mm
długość ucha (średni wymiar) 13 mm
długość kończyny tylnej (średni wymiar) 26 mm
masa ciała do 18–29 g

Kariotyp

[edytuj | edytuj kod]

Garnitur chromosomowy tego zwierzęcia tworzą 22 pary (2n=44) chromosomów (FN=54)[13].

Tryb życia

[edytuj | edytuj kod]

Chomikomyszka kalifornijska wiedzie nocny, naziemny tryb życia. Wykazuje aktywność we wszystkich porach roku[13]. Długość życia tych zwierząt: 2–3 lata[11].

Rozród

[edytuj | edytuj kod]

Po ciąży trwającej około 25 dni chomikomyszka kalifornijska rodzi 4–5 młodych w miocie. Młode odłączają się od matki po osiągnięciu wieku około 3 tygodni. Dojrzałość płciową osiągają w wieku około 3 miesięcy[13].

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

C. californicus zamieszkuje tereny w amerykańskim paśmie górskim Sierra Nevada, na wybrzeżu południowej Kalifornii i północną część stanu Kalifornia Dolna w Meksyku[13][11]. Lokalizacja typowa: USA, stan Kalifornia, harbstwo Alameda, Berkeley[14].

Zasięg występowania w zależności od podgatunku[15][13]:

  • C. c. californicus − zachodnia część USA: południowa część Zatoki San Francisco, zachodnio-centralna część stanu Kalifornia,
  • C. c. bensoni − zachodnia część USA: południowa część zachodniego wybrzeża, zachodnio-centralna część Kalifornii,
  • C. c. bernardinus − zachodnia część USA: pasma górskie San Gabriel i San Bernardino, południowo-zachodnia część Kalifornii,
  • C. c. dispar − południowo-zachodnia część USA: wybrzeże Pacyfiku w południowo-zachodniej Kalifornii,
  • C. c. femoralis − południowo-zachodnia część USA i północno-zachodni Meksyk: południowe wybrzeże Pacyfiku, południowo-zachodnia część Kalifornii (na południe do pasma Sierra de Juárez), północna część stanu Kalifornia Dolna,
  • C. c. marinensis − zachodnia część USA: wybrzeże Pacyfiku w Kalifornii,
  • C. c. mesopolius − północno-zachodni Meksyk (Sierra de San Pedro Mártir, północna część stanu Kalifornia Dolna),
  • C. c. ochrus − zachodnia część USA: góry Temblor Range, Tehachapi i południowa część Sierra Nevada oraz wschodnio-centralna i południowo-centralna część Kalifornii.

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

C. californicus zasadniczo są roślinożercami. Żerują głównie na nasionach krzewów, roślinach jednorocznych i trawach. Mogą także spożywać mniejsze ilości roślinności zielonej i owady. Pokarm jest zbierany w zewnętrznych, wyściełanych futrem workach policzkowych i przenoszony do nor, gdzie jest magazynowany. Chomikomyszka kalifornijska nie musi pić wody. Organizm przyswaja wystarczającą ilość wody ze spożywanych pokarmów stałych[13].

Siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Chomikomyszka kalifornijska zasiedla tereny gęstych nizinnych i górskich chaparrali na wysokości do ok. 1500 m n.p.m.[13] Rzadziej spotykana jest w obszarach suchych pustynnych lub trawiastych oraz na terenach przybrzeżnych[13][11].

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia C. californicus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern)[11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Chaetodipus californicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Merriam 1889 ↓, s. 26.
  3. Merriam 1889 ↓, s. 27.
  4. J.A. Allen. Notes on new or little-known North American mammals, based on recent additions to the collection of mammals in the American Museum of Natural History. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 3 (20), s. 281, 1891. (ang.). 
  5. W.H. Osgood. Revision of the pocket mice of the genus Perognathus. „North American Fauna”. 18, s. 58, 1900. (ang.). 
  6. a b D.G. Elliot. Descriptions of apparently new species and subspecies of mammals from California, Oregon, the Kenai Peninsula, Alaska, and Lower California, Mexico. „Publication. Field Columbian Museum”. Zoological series. 3 (10), s. 168, 1903. (ang.). 
  7. W.H. Osgood. Two new pocket mice of the genus Perognathus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 17, s. 128, 1904. (ang.). 
  8. a b S.B. Benson. Two New Pocket Mice, Genus Perognathus, from the Californias. „University of California publications in zoology”. 32 (7), s. 449, 1930. (ang.). 
  9. a b von Bloeker 1938 ↓, s. 197.
  10. a b von Bloeker 1938 ↓, s. 199.
  11. a b c d e f g Chaetodipus californicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  12. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 219. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  13. a b c d e f g h i j k l D.J. Hafner: Family Heteromyidye (Pocket mice, Kangaroo mice and Kongaroo rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 213–214. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  14. a b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Chaetodipus californicus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 12 lipca 2020]
  15. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 298. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  16. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 177, 1904. (ang.). 
  17. a b c d The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]