Christa Wolf

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Christa Wolf
Ilustracja
Christa Wolf (2007)
Data i miejsce urodzenia

18 marca 1929
Gorzów Wielkopolski

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 2011
Berlin

Narodowość

niemiecka

Język

niemiecki

Odznaczenia
Nagroda Państwowa NRD
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Christa Wolf (po prawej) w 1973
Christa Wolf przemawia na manifestacji na Alexanderplatz 4 listopada 1989

Christa Wolf (ur. 18 marca 1929 w Gorzowie Wielkopolskim, zm. 1 grudnia 2011 w Berlinie[1]) – niemiecka pisarka, czołowa postać literatury NRD.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się jako córka kupca Otto Ihlenfelda i uczęszczała do szkoły w Gorzowie Wielkopolskim (do 1945 miasto nosiło nazwę Landsberg an der Warthe). Uciekając przed nadciągającymi wojskami radzieckimi znalazła się w Meklemburgii. Znalazła pracę jako pomoc kancelaryjna w zarządzie wsi Gammelin koło Schwerina. Maturę zdała w 1949 w Bad Frankenhausen/Kyffhäuser i została członkiem Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec.

W latach 1949–1953 studiowała germanistykę na uniwersytetach w Jenie i Lipsku. Jej praca dyplomowa, napisana pod kierunkiem literaturoznawcy, Hansa Mayera(inne języki), dotyczyła realizmu w dziełach niemieckiego autora Hansa Fallady. W 1951 roku poślubiła pisarza Gerharda Wolfa(inne języki). W 1952 roku urodziła córkę Annettę Simon, która później wyszła za mąż za czeskiego pisarza i tłumacza Jana Faktora. Wolf była zatrudniona jako pracownik naukowy w Niemieckim Związku Literatów i jako lektorka w kilku wydawnictwach.

W 1961 wydała pierwsze opowiadanie Moskauer Novelle o miłości między lekarką z Berlina Wschodniego i rosyjskim tłumaczem. Od roku 1962 publikowała jako niezależny literat. W latach 1963–1967 kandydowała na członka Komitetu Centralnego SED. W 1963 została laureatką Nagrody Heinricha Manna[2].

Była najwybitniejszą pisarką NRD, szanowaną przez władze i cieszącą się przywilejami. Mimo tego, w 1976 r. podpisała list otwarty w głośnym proteście przeciwko pozbawieniu obywatelstwa wschodnioniemieckiego dysydenta Wolfa Biermanna, wskutek czego została usunięta z zarządu berlińskiego oddziału Związku Literatów NRD.

W 1980 zdobyła nagrodę im. Georga Büchnera. W 1984 została członkiem Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk Pięknych w Paryżu, a w 1986 Wolnej Akademii Sztuk w Hamburgu.

4 listopada 1989 wygłosiła przemówienie na manifestacji na Alexanderplatz w Berlinie. Wciąż wierzyła w możliwość dalszego trwania NRD w zreformowanej, demokratycznej postaci i opowiedziała się przeciw zjednoczeniu Niemiec[3]. W latach 1992–1993 przebywała w USA, gdzie otrzymała doktorat honorowy Uniwersytetu Stanu Ohio.

W 1993 na łamach „Berliner Zeitung” ujawniła, że w latach 1959–1962 współpracowała ze Stasi, lecz w trzech meldunkach nie obciążyła nikogo i od 1968 sama stała się przedmiotem zainteresowania służb specjalnych NRD.

Skandal literacki[edytuj | edytuj kod]

Jej nowela Co pozostanie (Was bleibt) wywołała latem 1990 jeden z największych skandali w historii powojennej literatury niemieckiej.

Wolf ukazała w niej postać pisarki szpiegowanej przez Stasi i żyjącej w nieustannym strachu, bazując na swoich własnych doświadczeniach. Nowelę tę napisała w 1979, a z jej wydaniem – jak twierdziła – musiała się wstrzymać.

Gdyby utwór ujrzał światło dzienne przed upadkiem muru berlińskiego, Wolf okrzyknięto by oskarżycielką reżimu. Tymczasem w 1990 oskarżono ją o niemoralność i brak wyczucia wobec prześladowanych przez Stasi[4]. Dziennikarze Ulrich Greiner, Frank Schirrmacher(inne języki) i Marcel Reich-Ranicki ostro i zaciekle atakowali pisarkę na łamach prasy. W jej obronie stanęli nieliczni lewicowi intelektualiści, m.in. Günter Grass i Wolf Biermann.

Christa Wolf całą tę kampanię oszczerstw i próbę zniesławienia bardzo przeżyła.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

  • Moskauer Novelle, 1961
  • Der geteilte Himmel. Erzählung, 1963[5]
  • Nachdenken über Christa T., 1968
  • Lesen und Schreiben. Aufsätze und Betrachtungen, 1972
  • Till Eulenspiegel, 1972
  • Unter den Linden. Drei unwahrscheinliche Geschichten, 1974
  • Kindheitsmuster, 1976
  • Kein Ort Nirgends, 1979
  • Fortgesetzter Versuch. Aufsätze, Gespräche, Essays; 1979
  • Geschlechtertausch. Drei Erzählungen, zus. m. Sarah Kirsch und Irmtraud Morgner, 1980
  • Lesen und Schreiben. Neue Sammlung, 1980
  • Kassandra. Erzählung, 1983
  • Voraussetzungen einer Erzählung: Kassandra. Frankfurter Poetik-Vorlesungen, 1983
  • Ins Ungebundene gehet eine Sehnsucht. Gesprächsraum Romantik. Prosa. Essays, razem z Gerhardem Wolfem, 1985
  • Die Dimension des Autors. Essays und Aufsätze, Reden und Gespräche. 1959 – 1985, 1986
  • Störfall. Nachrichten eines Tages, 1987
  • Ansprachen, 1988
  • Sommerstück, 1989
  • Was bleibt. Erzählung, 1990
  • Reden im Herbst, 1990
  • Sei gegrüßt und lebe. Eine Freundschaft in Briefen, 1964-1973. Christa Wolf und Brigitte Reimann, hg. v. A. Drescher, 1993
  • Auf dem Weg nach Tabou. Texte 1990–1994, 1994
  • Christa Wolf und Franz Fühmann. Monsieur – wir finden uns wieder. Briefe 1968–1984, hg. v. A. Drescher, 1995
  • Medea: Stimmen, 1996
  • Hierzulande Andernorts. Erzählungen und andere Texte 1994–1998, 1999
  • Leibhaftig. Erzählung, 2002
  • Ein Tag im Jahr. 1960-2000, 2003
  • Mit anderem Blick, 2005

W polskich przekładach[edytuj | edytuj kod]

  • Aż do trzewi, przeł. Sławomir Błaut, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 2006, ISBN 83-07-03058-7.
  • Kota Maksymiliana nowe poglądy na życie: wybór opowiadań, przeł. Stefan H. Kaszyński, Maria Szematowicz, Janina Wieczerska, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1976.
  • Ni miejsca na ziemi, przeł. Sławomir Błaut, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1982, ISBN 83-210-0361-3.
  • Niebo podzielone, przeł. Zofia Rybicka, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1980, ISBN 83-210-0041-X.
  • Rozmyślania nad Christą T., przeł. Teresa Jętkiewicz, posłowie – Hubert Orłowski, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1986, ISBN 83-210-0562-4.
  • Wzorce dzieciństwa, przeł. Sławomir Błaut, Warszawa: „Czytelnik”, 1981, ISBN 83-07-00068-8.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Schriftstellerin Christa Wolf ist tot. „Der Tagesspiegel”, 2011-12-01. [dostęp 2011-12-04]. (niem.).
  2. ↑ Heinrich Mann Prize. adk.de. [dostęp 2019-09-29]. (niem.).
  3. ↑ Zmarła Christa Wolf, [w:] „Gazeta Wyborcza”, 2.12.2011, s. 15.
  4. ↑ Günter Grass: Christa Wolf: Co pozostanie, [w:] „Gazeta Wyborcza”, 20.12.2011, s. 15.
  5. ↑ Fausto Cercignani, Existenz und Heldentum bei Christa Wolf. „Der geteilte Himmel” und „Kassandra”, Würzburg, Königshausen & Neumann, 1988.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Christa_Wolf&oldid=72226042”