Christo Wakarelski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Christo Wakarelski
Христо Вакарелски
Ilustracja
Christo Wakarelski (fot. sprzed 1945)
Pełne imię i nazwisko

Christo Tomow Wakarelski

Data i miejsce urodzenia

15 grudnia 1896
Momina Klisura

Data i miejsce śmierci

25 listopada 1979
Sofia

Zawód, zajęcie

etnograf, filolog, muzeolog

Narodowość

bułgarska

Christo Tomow Wakarelski, bułg. Христо Томов Вакарелски (ur. 15 grudnia 1896 w Momina Klisura, zm. 25 listopada 1979 w Sofii) – bułgarski etnograf, tłumacz Chłopów Reymonta na język bułgarski.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył gimnazjum w Pazardżiku, następnie w latach 1919–1923 studiował filologię słowiańską na Uniwersytecie w Sofii. Od 1926 roku przez dwa lata studiował w Polsce. Prowadził wówczas badania terenowe z profesorem Eugeniuszem Frankowskim na Mazowszu, Podhalu i Kurpiach[1]. W latach 1927–1941 był asystentem, a potem kustoszem w Narodowym Muzeum Etnograficznym w Sofii, a od 1941 dyrektorem Muzeum Narodowego w Skopje. W latach 1949–1962 powrócił do pracy w Instytucie Etnografii i Muzeum w Sofii[2].

Do najważniejszych jego prac należy Etnografia Bułgarii, zbierająca całość wiedzy w tej dziedzinie od jej początków do 1941 roku. W Polsce dzieło zostało wydane w 1965 roku[3], podczas gdy wydanie w języku bułgarskim (poszerzone o rozdział omawiający historię etnografii bułgarskiej) ukazało się dopiero w 1974 roku[1].

Był członkiem honorowym m.in. Towarzystwa Antropologicznego w Wiedniu, Węgierskiego Towarzystwa Etnografii w Budapeszcie czy Ugrofińskiego Towarzystwa Etnograficznego w Helsinkach[1].

Przekład epopei Reymonta[edytuj | edytuj kod]

Nabyta podczas pobytu w Polsce znajomość języka pozwoliła mu na dokonanie tłumaczenia Chłopów Reymonta na język bułgarski. Pierwszy fragment – Śmierć Boryny, opublikował w 1931 roku w czasopiśmie „Przegląd Polsko-Bułgarski”. Całość chłopskiej epopei pt. Seljan. Roman w czetiri czasti z przedmową tłumacza została wydana przez Christo C. Danowa w 1933 roku. W przekładzie Wakarelski wykorzystał dialekt rodzimej wsi Momina Klisura, dzięki czemu utwór ma naturalny wydźwięk i brzmienie – z jednej strony ułatwiające zrozumienie przez obcego czytelnika, a z drugiej oddające bogactwo powieści polskiego pisarza[4]. Utwór ponownie został wydany w 1979 roku w serii Klasyka światowa[4].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • w 1965 roku otrzymał nagrodę im. Herdera za całokształt pracy naukowej[1]
  • w 1965 roku nadano mu w Bułgarii tytuł „zasłużonego działacza na rzecz kultury”[2]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Adamczewski J. Christo Wakarelski a etnografia bułgarska Lud 1981 t. 65 s. 197–203.
  2. a b Kableszkowa R. Christo Wakariłski – jetnograf s jewropiejska izwiestnost History 2014 vol. 22, nr 1 s. 78–83.
  3. Etnografia Bułgarii (Етнография на България). Tłum. Kole Simczijew. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1965; s. 392.
  4. a b Dimitrowa M. O przekładzie oraz współczesnej recepcji w Bułgarii powieści Chłopi Władysława Reymonta Postscriptum Polonistyczne 2013 nr 2 s. 275–278.