Chwałowice (Rybnik)
| ||||
| ||||
.jpg) Sanktuarium św. Teresy od Dzieciątka Jezus | ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  śląskie
| |||
| Miasto | Rybnik | |||
| W granicach Rybnika | od 1973 | |||
| Zarządzający | Andrzej Wojaczek | |||
| Populacja • liczba ludności |
9000 | |||
| Strefa numeracyjna | (+48) 032 | |||
| Kod pocztowy | 44-206 | |||
| Tablice rejestracyjne | SR | |||
Położenie na mapie Rybnika   Chwałowice | ||||
Położenie na mapie Polski  Chwałowice | ||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  Chwałowice | ||||
| 50°03′55,0800″N 18°33′17,6400″E/50,065300 18,554900 | ||||
Portal  Polska
| ||||
Chwałowice (niem. Chwallowitz) – dzielnica Rybnika położona na południe od centrum miasta, w latach 1945-1954 siedziba gminy Chwałowice, a w latach 1967-1973 samodzielne miasto. Liczba mieszkańców ok. 9000.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od staropolskiej nazwy "chwała" oznaczającej sławę, wielką wartość[1]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Chwalowice podając jej znaczenie "Herrlicher, gepriesener Ort" czyli po polsku "Wspaniała, chwalebna miejscowość"[1]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Chwallowitz[1] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.
Jako osobna miejscowość Chwałowice zostały wymienione w łacińskich dokumentach średniowiecznych w 1228 Falevich oraz 1305 Quelowicz[2].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W dzielnicy znajduje się kopalnia węgla kamiennego KWK "Chwałowice", Wydział Zamiejscowy w Rybniku Okręgowego Urzędu Miar w Katowicach oraz Sanktuarium św. Teresy od Dzieciątka Jezus.
Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Chwałowicach obóz pracy nr 32 podlegający Centralnemu Zarządowi Przemysłu Węglowego, który działał przy KWK Chwałowice[3].
W południowej części miasta znajduje się osiedle familoków z początku XX wieku.
Przewodniczący Rady Dzielnicy: Joanna Cichecka.
Przewodniczący Zarządu Dzielnicy: Andrzej Wojaczek
Osiedle stuletnich familoków
Szkoła podstawowa
Sport[edytuj | edytuj kod]
21 września 1919 roku w Chwałowicach utworzone zostało gniazdo najstarszej polskiej organizacji sportowej Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Działalność rozpoczęło 10 maja 1920 roku i w momencie tym liczyło 30 członków, a pod koniec roku 42 członków[4]. Koło to podlegało organizacyjnie Towarzystwu Gimnastycznemu „Sokół” w Rybniku[5] i należało do szeregu sekcji gimnastycznych śląskiego Sokoła.
Prezesem organizacji był Antoni Szukalski, naczelnikiem Konstantyn Neuman. W latach 1922-24 działalność została zawieszona. W 1924 roku organizacja otrzymała sztandar. W 1925 roku funkcję prezesa objął Jan Raszyk, sekretarzem był Ewald Rak, skarbnikiem Leopold Kuczera, a naczelnikiem Marcin Franke[4].
Rozwój działalności Sokoła przerwał w 1939 roku wybuch II wojny światowej. W okresie powojennym nie została reaktywowana ponieważ członkowie oraz sama idea towarzystwa była prześladowana przez władze komunistyczne.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Chwałowice 2 (2) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 66.
- ↑ Franz Idzikowski, "Geschichte Stadt udn ehemaligen Herrschaft Rybnik in Oberschlesien", Maruschke&Berendt, Breslau 1861, str. 16.
- ↑ Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944-1956 (fragmenty), „forumemjot”, 9 maja 2012 [dostęp 2018-10-13] (pol.).
- ↑ a b Wincenty Ogrodziński 1937 ↓, s. 203.
- ↑ „Działalność Towarzystwa gimnastycznego „Sokół” na ziemi rybnickiej w latach 1898–1939”, Rybnicki Kurier Muzealny nr 4, czerwiec 2012.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wincenty Ogrodziński: Dzieje Dzielnicy Śląskiej "Sokoła". Katowice: TG Sokół w Katowicach, 1937.
| ||||||||||||||||