Ciemiączko

Czaszka po porodzie – widoczne ciemiączko przednie i tylne

Ciemiączko (łac. fonticulus) – nieskostniałe spojenie łączące kości czaszki u noworodków i niemowląt, wypełnione błoną łącznotkankową. U człowieka po urodzeniu wyróżnia się:

• ciemiączko przednie (łac. fonticulus anterior) – romboidalna luka między kośćmi czaszki noworodka, o wymiarach od 2 x 2 cm do 3 x 5 cm, położona w linii środkowej, na skrzyżowaniu szwu wieńcowego, szwu strzałkowego i szwu czołowego pomiędzy kośćmi czołowymi a kośćmi ciemieniowymi. Zarasta między 9. a 18. miesiącem życia dziecka.
• ciemiączko tylne (łac. fonticulus posterior) trójkątna luka między kośćmi czaszki o najdłuższym wymiarze ok. 1 cm, położona w linii środkowej, na skrzyżowaniu szwu strzałkowego i szwu węgłowego, pomiędzy kością potyliczną a kośćmi ciemieniowymi. Zarasta do 4 miesiąca życia.
• ciemiączka boczne (klinowe oraz sutkowe), w okolicy dołka skroniowego, czasem występują u wcześniaków, zarastają najczęściej jeszcze w życiu płodowym.

Posługując się oceną rozmiaru ciemiączka, można próbować określić wiek niemowlęcia. Błonowa budowa ciemiączka umożliwia wykonanie poprzez nie badania USG i ocenienie stanu mózgu dziecka. Zbyt wczesne zamykanie się ciemiączka, zwłaszcza przedniego, może spowodować wzrost ciśnienia śródczaszkowego przez ograniczenie miejsca dla mózgu. Niekiedy przyczyną wcześniejszego zarastania jest nadmiar witaminy D. Jej niedobór może z kolei skutkować tym, że ciemiączko przestanie się zrastać. W skrajnych przypadkach niedobór witaminy D może prowadzić do krzywicy.

Przypisy

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.