Cleomaceae

*Cleomaceae*
	; Cleome oxyphylla
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	Cleomaceae
	Nazwa systematyczna
	Cleomaceae Bercht. & J. Presl; Přir. Rostlin 2(64): 253. 1825
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cleomaceae – rodzina roślin zielnych i krzewów obejmująca ok. 25 rodzajów z 270-350 gatunkami^[2]. Rośliny te występują głównie w strefie równikowej, głównie na kontynentach amerykańskich, mniej licznie reprezentowane są na wszystkich kontynentach w strefie umiarkowanej ciepłej, brak ich przedstawicieli w strefie umiarkowanej chłodnej i w obszarach okołobiegunowych. Najszerzej rozpowszechniony jest rodzaj Cleome – jedyny występujący poza Ameryką. Niektóre gatunki są uprawiane z powodu ozdobnych kwiatów. Cleome gynandra jest warzywem liściowym^[4].

Morfologia

Pokrój: Rośliny zielne, jednoroczne lub byliny, rzadziej krzewy^[4], o pędach nagich lub pokrytych gruczołowatymi włoskami^[5].
Liście: Skrętoległe, ogonkowe, najczęściej trójlistkowe, czasem z liczniejszymi listkami dłoniasto złożonymi^[4], rzadko pojedyncze. Blaszka liściowa całobrzega lub piłkowana. Przylistki zwykle obecne i bardzo różnie wykształcone – równowąskie, nitkowate, cierniste, łuskowate lub podzielone. U nasady ogonka liściowego często występuje zgrubienie (pulvinus), nierzadkie są także kolce na ogonkach^[5].
Kwiaty: Zebrane w grono, czasem z kilkoma kwiatami wyrastającymi z węzłów, rzadko z pojedynczymi kwiatami wyrastającymi z kątów liści. Działek kielicha jest najczęściej 4, wolnych lub połączonych u nasady. Płatki korony są 4, z paznokciem, różnie zabarwione. Najczęściej 6 pręcików. Słupek jest górny zbudowany z dwóch owocolistków. Zalążnia dwukomorowa z fałszywą przegrodą^[4]^[2].
Owoce: Suche torebki w postaci łuszczyn lub łuszczynek^[4], otwierające się jedną lub dwiema klapkami. Rzadko rozłupnie lub skrzydlaki^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2018)

Rodzina siostrzana w stosunku do kapustowatych (Brassicaceae) w obrębie rzędu kapustowców.

kapustowce

	Akaniaceae

	Tropaeolaceae – nasturcjowate

	Moringaceae – moringowate

	Caricaceae – melonowcowate

Setchellanthaceae

Limnanthaceae – limnantesowate

Koeberliniaceae

Tiganophytaceae

	Bataceae

	Salvadoraceae

Emblingiaceae

Pentadiplandraceae

	Resedaceae – rezedowate

	Gyrostemonaceae

Tovariaceae

Capparidaceae – kaparowate

	Cleomaceae

	Brassicaceae – kapustowate

Wykaz rodzajów^[6]

Arivela Raf.
Areocleome R. L. Barrett & Roalson
Carsonia Greene
Cleome L. – kleome
Cleomella DC.
Cleoserrata H. H. Iltis
Coalisina Rafinesque
Corynandra Sprengel
Dactylaena Schrad. ex Schult. & Schult. f.
Dipterygium Decaisne
Gilgella Roalson & J. C. Hall
Gynandropsis DC.
Kersia Roalson & J. C. Hall
Physostemon Martius
Polanisia Raf.
Puccionia Chiov.
Rorida J. F. Gmelin
Sierulea Rafinesque
Stylidocleome Roalson & J. C. Hall
Tarenaya Raf.
Thulinella Roalson & J. C. Hall

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ Jamed L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – C. [dostęp 2013-02-21].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 101–102. ISBN 1-55407-206-9.
↑ ^a ^b ^c Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 413–414. ISBN 978-1-842466346.
↑ List of Genera in CLEOMACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-10-25] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[3] Jamed L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – C. [dostęp 2013-02-21].

[heywood-4] Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 101–102. ISBN 1-55407-206-9.

[christenhusz-5] Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 413–414. ISBN 978-1-842466346.

[genera-6] List of Genera in CLEOMACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-10-25] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]