Cmentarz żydowski w Krościenku
 Ogólny widok wejścia na cmentarz | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Sobieskiego |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
judaizm |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,8 ha |
| Data otwarcia | |
Położenie na mapie gminy Krościenko nad Dunajcem  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego  | |
 49°26′48,50″N 20°25′20,13″E/49,446806 20,422258
| |
Cmentarz żydowski w Krościenku – nieczynny cmentarz żydowski znajdujący się przy ul. Sobieskiego w Krościenku nad Dunajcem.
Nie jest wiadomo, kiedy dokładnie został założony.
W czasie II wojny światowej w masowym grobie na cmentarzu pochowano 130 ofiar masowych egzekucji z Krościenka, Szczawnicy i Ochotnicy dokonanych przez Niemców w kwietniu i czerwcu 1942 roku.
Przez kilkadziesiąt lat po wojnie cmentarz był zaniedbany i zapomniany. W 2018 roku dzięki inicjatywie i zaangażowaniu Dariusza Popieli oraz wsparciu finansowemu Fundacji Rodziny Nissenbaumów, Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce oraz crowdfundingowi przywrócono pamięć o tym miejscu. Wykonano pomnik poświęcony tragedii tutejszej społeczności żydowskiej, zidentyfikowano i zabezpieczono masowe groby, ustawiono tablice informacyjno-edukacyjne. Cmentarz został ogrodzony.
Wskutek dewastacji z czasów II wojny światowej (hitlerowcy z części macew zrobili podłogę w magazynie płodów rolnych[1]) w pozostałej części cmentarza do naszych czasów zachowały się jedynie:
- jedna leżąca w trawie macewa z inskrypcjami w języku polskim i hebrajskim[2]
- fragment płyty z napisem „1928”.
Na terenie cmentarza znajduje się okazały i nie zniszczony, bazaltowy grobowiec Leopolda Krumholza, z napisami jedynie w języku hebrajskim. Jest to nagrobek bogatego kupca ze Szczawnicy, który wystawił jego syn. Tekst jest następujący:
- Mąż nienaganny i sprawiedliwy, który przyszedł w mocy
- JEHUDA KRUMHOLZ
- syn Izaaka Zola
- Judo ciebie będą sławić bracia twoi –
- Twoje niezłomne kroczenie po drogach Twoich ojców;
- Biednych i sprawiedliwych wspierała ręka twoja,
- A nagrodą łaska dla mężów twojego miasta –
- Niebiosa przyzywane ze świątyni do ofiar twoich.
- Umarł w miesiącu Eder roku 5680 (czyli 1920)
- LEOPOLD KRUMHOLZ[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Bogdan Mościcki: Beskid Sądecki i małe Pieniny. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 175. [dostęp 2012-05-05].
- ↑ Wayback Machine [online], www.geocities.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2009-10-22] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 209.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz żydowski w Krościenku na portalu Wirtualny Sztetl
- Zdjęcia na Wikimapii. [dostęp 2011-02-20].