Cmentarz żydowski w Wągrowcu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz żydowski w Wągrowcu
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wągrowiec

Adres

ul. Kościuszki

Wyznanie

judaizm

Data otwarcia

pocz. XIX w.

Data ostatniego pochówku

1939

Położenie na mapie Wągrowca
Mapa konturowa Wągrowca, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wągrowcu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wągrowcu”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wągrowcu”
Położenie na mapie powiatu wągrowieckiego
Mapa konturowa powiatu wągrowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Wągrowcu”
Ziemia52°48′34,5″N 17°11′49,4″E/52,809583 17,197056

Cmentarz żydowski w Wągrowcu – dawny cmentarz żydowski zlokalizowany w Wągrowcu, przy ul. Kościuszki, nad brzegiem jeziora Durowskiego.

Lapidarium z macewami

Prawie do końca XVIII wieku Wągrowiec był miastem duchownym (cysterskim) i obowiązywał w nim zakaz osiedlania się innowierców. Mimo to, dzięki łagodzeniu niektórych zakazów, już w latach 70. XVIII wieku osiedliły się w mieście pierwsze rodziny żydowskie. Po kasacie zakonów przez zaborcę pruskiego Żydzi mogli się już tu osiedlać swobodnie. W 1793 stanowili 4,5% mieszkańców Wągrowca (28 osób), a w 1800 było ich już 16,6% (134 osoby). W związku ze zwiększaniem się żydowskiej populacji miasta w 1799 powołano Święte Bractwo Ostatniej Posługi (Chewra Kadisza). Bractwo zmierzało do otwarcia żydowskiego cmentarza, co nastąpiło w początku XIX wieku. Cmentarz był użytkowany do 1939, kiedy to pięćdziesięciu Żydów zamieszkujących Wągrowiec opuściło go przed wtargnięciem nazistów niemieckich. Niemcy zdewastowali cmentarz i synagogę wągrowiecką. Macewy wykorzystali do umocnienia brzegów jeziora i rzeki. Zniszczyli też częściowo mur okalający nekropolię[1].

W latach 50. XX wieku władze komunistyczne zdecydowały się zlikwidować zniszczony i nieużywany cmentarz. W 1967 teren zniwelowano, tworząc promenadę nadjeziorną i skansen rybacki, który spłonął. W jego miejscu próbowano urządzić rosarium, ale zostało ono zdewastowane[2].

W 2001 roku nekropolię odrestaurowano tworząc lapidarium z odzyskanych nagrobków. W akcji tworzenia lapidarium pomagała młodzież polska, niemiecka i węgierska. Akcję wspierał Niemiecki Ludowy Związek Opieki nad Grobami Wojennymi. 49 młodych ludzi pracowało m.in. przy wydobywaniu z wody macew[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Cmentarz żydowski i lapidarium w Wągrowcu, tablica informacyjna in situ
  2. Kirkuty, Wągrowiec

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]