Cmentarz wojenny nr 312 – Stary Wiśnicz
49°55′12″N 20°28′38″E/49,920000 20,477222 Ogólny widok cmentarza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wojenny |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Liczba pochówków |
37 |
| Liczba grobów |
33 |
| Architekt | |
Położenie na mapie gminy Nowy Wiśnicz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego  | |
| 49°55′12″N 20°28′38″E/49,920000 20,477222
| |
Cmentarz wojenny nr 312 – Stary Wiśnicz – cmentarz z I wojny światowej znajdujący się w miejscowości Stary Wiśnicz w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Nowy Wiśnicz. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Z tej liczby w okręgu bocheńskim cmentarzy jest 46[1].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Położony jest na średniej wysokości 285 m na cmentarzu parafialnym w Starym Wiśniczu, na zboczu opadającym w północnym kierunku do doliny Leksandrówki. Prowadzi do niego droga odbiegająca od skrzyżowania przy kościele parafialnym w Starym Wiśniczu w kierunku zachodnim (ok. 300 m). Cmentarz wojenny znajduje się w górnej, zachodniej części cmentarza parafialnego i jest dobrze widoczny, gdyż obsadzony jest żywotnikami[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pochowano tutaj głównie żołnierzy armii rosyjskiej, którzy zginęli na okolicznych polach na początku grudnia 1914 w czasie operacji limanowsko-łapanowskiej. 7 grudnia Rosjanie obsadzili wzgórza Pogórza Wiśnickiego na zachód od Stradomki. Atakujące od południa oraz od strony Łapanowa i doliny Stradomki wojska austriackie zdobywały je przez kilka dni. Po kilkudniowych niezwykle zaciętych walkach Austriacy wyparli wojska rosyjskie z tych terenów. 13 grudnia Rosjanie rozpoczęli odwrót dalej na wschód[3].
Na cmentarzu tym pochowano:
- 36 żołnierzy armii rosyjskiej.
- 1 żołnierza armii austro-węgierskiej.
Łącznie 37 żołnierzy, zidentyfikowano tylko jednego[4].
Opis cmentarza[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz wykonany jest na planie wielokąta. Był ogrodzony kamiennym murem i prowadziły do niego schody. Do współczesnych czasów przetrwał w bardzo złym stanie. Przetrwały 2 duże żeliwne krzyże typu rosyjskiego, ułomek trzeciego krzyża oraz 1 mniejszy, wykonany z grubych płaskowników). Nagrobki i oryginalne ogrodzenie uległy zupełnemu zniszczeniu. Ponadto po II wojnie światowej na cmentarzu tym dokonano dwóch pochówków i umieszczono na grobach duże nagrobki.
Losy cmentarza[edytuj | edytuj kod]
W okresie Polski międzywojennej doceniano rangę cmentarza i był wówczas pielęgnowany przez miejscową społeczność. Po II wojnie ranga cmentarza w świadomości społeczeństwa i ówczesnych władz zmalała. Cmentarz ulegał też w naturalny sposób niszczeniu. Dopiero w latach 80. zaczęła narastać świadomość potrzeby ochrony[5]. Obecnie cmentarz jest nieco odnowiony.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 2. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2002. ISBN 83-85988-57-2.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2013-10-10].
- ↑ Dąbrowski Jan: Wielka Wojna 1914- 1918. Trzaska, Evert i Michalski /reprint-Wydawnictwo KURPISZ s.c., 1937/ reprint 2000. ISBN 83-87621-72-2.
- ↑ Ogólnopolska komputerowa baza cmentarzy wojennych. [dostęp 2013-10-22].
- ↑ Frodyma Roman. Cmentarze wojenne z I Wojny Światowej na Ziemi Tarnowskiej. Przewodnik Turystyczny. Krosno: Wydawnictwo "Ruthenus" 2006. ISBN 978-83-7530-000-0