Cmentarzysko słoni
Cmentarzysko słoni – fikcyjne miejsce, do którego, według legendy, stare słonie instynktownie zmierzają, kiedy osiągną odpowiedni wiek, a następnie umierają tam samotnie, z dala od grupy.
Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Istnieje kilka teorii na temat pochodzenia terminu. Jedna z nich mówi o ludziach, którzy znajdowali leżące w jednym miejscu szkielety słoni lub obserwowali stare słonie i szkielety słoni w tym samym miejscu, jak to sugeruje Kenneth Armitage[1]. Inni, na przykład Enrico Brühl, twierdzą, że termin może pochodzić od miejsca, w którym znaleziono martwe słonie (dokładnie 27 szkieletów Palaeoloxodon antiquus w Saksonii-Anhalcie)[2]. Słonie te nie miały siekaczy, co wskazywałoby na to, że jakiś myśliwy zabił wiele słoni w jednym miejscu, bądź że padlinożercy usunęli ciosy słoni zmarłych śmiercią naturalną.
Inne teorie skupiają się na zachowaniu słoni – według jednej z nich, gdy te trąbowce głodują, wszystkie zbierają się w miejscu, gdzie znalezienie jedzenia jest łatwiejsze, po czym tam umierają[3]. Rupert Sheldrake zauważył, że szkielety grup słoni są zwykle odnajdywane blisko stałych źródeł wody. Zasugerował, że słonie, gdy są niedożywione, instynktownie poszukują źródeł wody w nadziei na poprawienie swojego stanu zdrowia. Słonie, które nie utrzymują odpowiedniego poziomu cukru, zapadają w śpiączkę i umierają. Stare słonie, których zęby się zużyły, poszukują źródeł wody i w końcu umierają blisko nich[4].
W kulturze masowej[edytuj | edytuj kod]
Mit o cmentarzysku słoni został rozpowszechniony przez filmy takie jak Trader Horn z 1931 roku czy serię filmów o Tarzanie z Johnnym Weismullerem (Tarzan the Ape Man, 1932), w których grupy chciwych odkrywców próbują dotrzeć do cmentarzyska słoni w celu pozyskania kości słoniowej.
Inne przykłady odwołań:
- w disneyowskim filmie Król Lew cmentarzysko słoni jest siedliskiem hien; mimo ostrzeżeń Mufasy zapuszcza się nań Simba, podpuszczony przez Skazę. Tam razem z Nalą i Zazu zostaje zaatakowany przez hieny; udaje im się przeżyć tylko dzięki nagłemu pojawieniu się ojca, który przepędza hieny. W późniejszej części filmu Skaza organizuje na cmentarzysku armię hien.
- w jednym z odcinków Prawdziwych przygód Jonny’ego Questa Jonny pomaga staremu słoniowi osiągnąć cmentarzysko;
- cmentarzysko słoni pojawia się w komiksie Asteriks u Reszehezady;
- brytyjski zespół muzyczny The Boomtown Rats nagrał piosenkę pt. „The Elephant's Graveyard” („Cmentarzysko słoni”), która pojawiła się na płycie Mondo Bongo;
- w grze komputerowej World of Warcraft pojawia się cmentarzysko kodo, swoisty odpowiednik cmentarzyska słoni;
- w książce Koniec Świata i Hard-boiled Wonderland Haruki Murakami omawia koncepcję duszy i tożsamości jako cmentarzyska słoni;
- w kolekcjonerskiej grze karcianej Magic: The Gathering, w edycji Arabian Nights, występuje karta cmentarzysko słoni;
- w powieści Jamesa Gurneya Dinotopia dinozaury często udają się do miejsca zwanego „The World Beneath” (dosł. „pod ziemią”), aby tam umrzeć.
- w epopei Pan Tadeusz (Ks. IV w. 530 i dalsze) Adam Mickiewicz wspomina o cmentarzyskach zwierząt; nie wymienia słoni, jednak pisze o wielu gatunkach zwierząt, które według niego mają swoje wspólne „smętarze”.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kenneth B. Armitage, The Great Beast – Elephant Life: Fifteen Years of High Population Density, Bioscience, marzec 1992, s. 196–197.
- ↑ Enrico Brühl, Dietrich Mania, „Neumark-Nord: a middle Pleistocene lake shore with synchronous sites of different functional character”. Données récentes sur les modalités de peuplement en Europe au Paléolithique inférieur et moyen, Université de Rennes, 22-25 września 2003.
- ↑ Encyclopedia of Mammals - Oxford Reference [online], oxfordreference.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ Kwestia słoni omówiona w Zoobooks.