Common Anti-Air Modular Missile
Informacje podstawowe | |
Rodzaj systemu |
przeciwlotniczy, antybalistyczny |
---|---|
Zwalczane cele | |
Warstwa obrony |
terminalna |
Platforma systemu |
samochodowa, okrętowa (typ 23) |
Państwo | |
Producent |
MBDA UK (CAMM) |
Wejście do służby |
2018[1] |
Status systemu |
w służbie |
Pociski | |
Pociski |
CAMM, CAMM-ER |
Naprowadzanie | |
Rodzaje głowic | |
Zasięg | |
System | |
Radary | |
Nazwa / model |
Sea Giraffe 3-D (wersja lądowa) |
Użytkownicy | |
Wielka Brytania, Chile, Nowa Zelandia, Polska |
Common Anti-Air Modular Missile (CAMM) – rodzina pocisków rakietowych ziemia–powietrze zaprojektowana przez MBDA UK dla Wielkiej Brytanii[1]. System dzieli część cech i technologii pochodzących z pocisku AIM-132 ASRAAM, przy czym ma nowocześniejszą elektronikę oraz wykorzystuje radar z aktywnym samonaprowadzaniem. Od 2018 roku pod nazwą Sea Ceptor zastępuje na fregatach typu 23 należących do Royal Navy system Sea Wolf[4], a od 2021 roku pod nazwą Land Ceptor wypiera stosowany poprzednio przez British Army system Rapier.
Historia
[edytuj | edytuj kod]U genezy powstania systemu leżała zaistniała na początku XXI wieku potrzeba znalezienia nowoczesnego następcy dla brytyjskich pocisków przeciwlotniczych krótkiego zasięgu wojsk lądowych Rapier oraz morskich pocisków Sea Wolf[5]. System CAMM ma swoje korzenie w programie TDP (Technology Demonstration Programme) opracowywanym przez brytyjskie ministerstwo obrony i MBDA jako część przyszłego systemu lokalnej obrony przeciwlotniczej FLAADS[6]. Był to jeden z elementów szerszego programu „Team Complex Weapons”, rozpoczętego w 2006 roku, mającego dostarczyć Wielkiej Brytanii zestaw różnorodnych broni do utrzymania suwerenności we własnej obronie powietrznej[5][7]. FLAADS miał dostarczyć wspólną platformę rakiet przeciwlotniczych dla sił lądowych, powietrznych i morskich[8][9]. Na wczesnych etapach programu zdefiniowano wymagania dla nowych rakiet, które miały odpowiadać zarówno na obecne, jak i na przewidywane przyszłe zagrożenia, jak cele powietrzne charakteryzujące się dużą prędkością, wysoką manewrowością, niską sygnaturą oraz zaawansowanymi środkami obrony własnej[10]. Istotne było tez uzyskanie pocisku możliwie taniego i o niewielkich rozmiarach[5].
Pierwsza faza programu TDP skupiła się na technologii wyrzutni pionowego startu, niskokosztowym aktywnym radarze szukającym, dwuzakresowym dwukierunkowym łączu danych oraz na otwartej programowalnej strukturze systemu[6]. Druga faza rozpoczęła się w 2008 roku i skupiła się na wytwarzaniu zdolnych do lotu podsystemów, naprowadzaniu w środkowej fazie lotu oraz na próbach przechwyceń z wykorzystaniem eksperymentalnego samolotu Hawker Siddeley Andover[6]. System miękkiego pionowego startu po serii prób został przyjęty, zakończonych udanym wystrzeleniem pocisku z ciężarówki w maju 2011 roku[11]. W styczniu 2012 roku Ministerstwo Obrony podpisało kontrakt z MBDA na 483 miliony funtów na rozwój morskiej wersji pocisku w celu zastąpienie pocisków Sea Wolf na fregatach typu 23[7].
Kroki milowe projektu
[edytuj | edytuj kod]- W styczniu 2012 roku Ministerstwo Obrony podpisało kontrakt z MBDA na 483 miliony funtów na rozwój morskiej wersji pocisku w celu zastąpienie pocisków Sea Wolf na fregatach typu 23[12].
- W październiku 2013 roku marynarka Nowej Zelandii wybrała CAMM na wyposażenie swoich fregat typu Anzac HMNZS „Te Kaha” oraz HMNZS „Te Mana”[13].
- W sierpniu 2014 roku marynarka Chile stała się pierwszym potencjalnym klientem ekspertowym dla systemu CAMM, który miałby wejść na wyposażenie ich fregat typu 23[14].
- W listopadzie 2014 roku marynarka Brazylii wybrała rakiety CAMM na wyposażenie swoich przyszłych fregat typu Tamandaré[15].
- W styczniu 2015 roku brytyjskie Ministerstwo Obrony ogłosiło, iż podpisało pod koniec grudnia poprzedniego roku kontrakt z MBDA na rozwój i produkcję systemu[16].
- W maju 2016 roku hiszpańska marynarka wybrała CAMM na wyposażenie swoich przyszłych fregat typu F110. W 2018 roku dokonały one jednak zmiany systemu rakietowego na RIM-162 Evolved Sea Sparrow w wersji Block II[17].
- We wrześniu 2017 roku pierwsza rakieta Sea Ceptor została pomyślnie wystrzelona z fregaty typu 23 – HMS „Argyll”[18].
- W lipcu 2021 roku system Sky Sabre rozpoczął testy akceptacyjne dla królewskiej artylerii; system miał zostać wprowadzony na Falklandy późnym latem lub wczesną jesienią[19][20].
- W marcu 2022 roku minister obrony Wielkiej Brytanii Ben Wallace oświadczył, że system Sky Sabre zostanie rozlokowany w Polsce[21].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]CAMM to rakieta przeciwlotnicza do obrony punktowej i obszarowej zaprojektowana do reagowania na zróżnicowane ataki lotnicze i rakietowe. Według producenta ma ona zdolności radzenia sobie z różnorodnymi celami porównywalne do rakiet Aster 15.
Koszt rozwoju projektu został zredukowany poprzez jego modułowość i zminimalizowaną złożoność[6]. Konfiguracja aerodynamiczna pocisku oraz część komponentów, w tym silnik rakietowy, głowica bojowa i zapalnik laserowy, wywodzi się z pocisku powietrze-powietrze AIM-132 ASRAAM[5]. Nowa jest między innymi głowica radiolokacyjna, autopilot i system przesyłu danych[5]. Ponadto oprogramowanie do dowodzenia kontroli systemu jest współdzielone z tym rozwijanym dla PAAMS w 75 procentach[9].
CAMM ma zasięg minimalny mniejszy niż jeden kilometr, a maksymalny większy niż 25 kilometrów, jakkolwiek raporty IHS Jane’s zgłaszają, iż podczas testów system był w stanie osiągnąć zasięg nawet 60 kilometrów[22]. Pocisk waży 99 kilogramów, ma długość 3,2 metra, średnicę 166 milimetrów i jest w stanie osiągnąć prędkość naddźwiękową Mach 3 (1020 metrów na sekundę).
Wersja o wydłużonym zasięgu nosi nazwę CAMM-ER i jest rozwijana przez MBDA wraz z Avio i włoskim ministerstwem obrony od 2013 roku[23]. Pocisk ten ma taką samą charakterystykę jak zwykły CAMM, przy czym korzysta z nowego silnika rakietowego wydłużającego zasięg pocisku do 45 kilometrów przy nieznacznie zmienionej strukturze rakiety. Waży on 160 kilogramów, ma 4,2 metra długości oraz 190 milimetrów średnicy[24].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]MBDA ogłosiło, że dzięki temu, iż nowy system jest w stanie spełnić wymagania zarówno wojsk lądowych, jak i marynarki, może on współdzielić wiele ze swoich komponentów i czynić jego użytkowanie bardziej ekonomicznym.
Wersja morska
[edytuj | edytuj kod]Wersja morska systemu CAMM jest znana pod nazwą Sea Ceptor[25]. MBDA potwierdziło zdolności rakiet do rażenia szerokiego spektrum celów, w tym niewielkich okrętów, co daje im ograniczoną funkcjonalność jako pocisk rakietowy ziemia-ziemia. Oficer odpowiedzialny za obronę powietrzną na fregacie HMS „Westminster” po testowych strzelaniach przyznał, że nowy pocisk w przeciwieństwie do poprzednio stosowanych, jest w stanie bronić nie tylko własny okręt, ale również jednostki znajdujące się w pobliżu oraz stanowi on ważne ulepszenie fregat typu 23[23].
Wersja lądowa
[edytuj | edytuj kod]Na lądzie CAMM występuje w brytyjskiej armii pod nazwą Land Ceptor, a cały zintegrowany z nim system obrony powietrznej nosi nazwę Sky Sabre[26][27]. Ma on niemal trzykrotnie większy zasięg niż poprzedni brytyjski system przeciwlotniczy Rapier[27]. W jego skład wchodzą rakiety CAMM, radar SAAB Giraffe oraz system dowodzenia firmy Rafael – wszystkie zainstalowane na podwoziu MAN[28]. Dostawy systemu dla brytyjskiej armii rozpoczęły się w grudniu 2021 roku[29].
Wersja powietrzna
[edytuj | edytuj kod]Początkowo przewidywano także wersję powietrze-powietrze CAMM-A[5]. Mimo rozwijania systemu tak, by miał on zastosowanie również w powietrzu, zdecydowano jednak, iż bardziej efektywnym jest rozwijać go wyłącznie jako system lądowy i morski, a jako pocisk lotniczy nadal używać rakiet ASRAAM. Mimo to część elementów zaprojektowanych dla CAMM zostało wykorzystanych do ulepszeń w rakietach ASRAAM[30][31].
Użytkownicy
[edytuj | edytuj kod]Obecni
[edytuj | edytuj kod]- Armada de Chile – zastępuje pociski Sea Wolf na fregatach typu 23[32]
- Royal New Zealand Navy – stosowane jako ulepszenie fregat typu ANZAC[13]
- Royal Navy – Sea Ceptor został oficjalnie przyjęty na uzbrojenie w maju 2018 roku na fregatach typu 23 w miejsce systemu Sea Wolf. Zostanie również wprowadzony na nowo-budowanych fregatach typu 26 oraz typu 31, a także na niszczycielach typu 45[33][34][35]
- British Army – Sky Sabre wszedł na wyposażenie 16 pułku królewskiej artylerii zastępując system Rapier[36]
- Wojska Lądowe – CAMM został w listopadzie 2021 roku zarekomendowany przez Inspektorat Uzbrojenia jako efektor polskiego systemu obrony powietrznej o kryptonimie „Narew”[37][38]. W marcu 2022 roku Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak potwierdził wybór pocisków z rodziny CAMM dla programu „Narew”[39]. W kwietniu 2022 roku podpisano umowę na dostawę dwóch jednostek ogniowych, z których każda składa się z 3 wyrzutni iLauncher, które zintegrowano z polskim systemem kierowania uzbrojeniem, samochodów transportowo-załadowczych oraz radarem ZDPSR Soła. Dodatkowo zakupiono zapas pocisków CAMM i pakiet logistyczno-szkoleniowy[40][41]. 4 października 2022 roku dostarczono pierwszą jednostkę ogniową, która weszła w skład 18. Pułku Przeciwlotniczego 18 DZ. Dostawy drugiej jednostki planowane są na 2023 rok[42].
Przyszli
[edytuj | edytuj kod]- Marinha do Brasil – CAMM został wybrany na wyposażenie nowych fregat typu Tamandaré[15]
- Corpo de Fuzileiros Navais: AV-MMA, wariant rakiety CAMM, będzie na wyposażeniu przeciwlotniczej wersji systemu ASTROS II[43]
- Royal Canadian Navy – CAMM został wybrany na wyposażenie Canadian Surface Combatant jako CIWS[44]
- Pakistan Navy – CAMM-ER został wybrany do wprowadzenia na nowych korwetach typu Babur[45][46]
- Esercito Italiano – CAMM-ER został wybrany do zastąpienia rakiet Aspide systemu Skyguard z PCMI/X-TAR 3D
- Aeronautica Militare – CAMM-ER został wybrany do zastąpienia rakiet Aspide z MAADS/Kronos LND
- Marina Militare – CAMM-ER ma zastąpić rakiety Aster 15
- Marynarka Wojenna – pociski rodziny CAMM zostały w marcu 2022 roku wskazane przez Agencję Uzbrojenia jako pocisk przeciwlotniczy dla 3 fregat typu Arrowhead 140, zakupionych w ramach programu „Miecznik”[47]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Common Anti-Air Modular Missile. MBDA Missile Systems, 2011-02. [dostęp 2011-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-20)].
- ↑ a b CAMM-ER Datasheet. mbda-systems.com, 2015-04-02. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
- ↑ Ewen MacAskill: UK’s new Sea Ceptor missile system enters into service. The Guardian, 2018-05-24. [dostęp 2020-06-26].
- ↑ a b c d e f Dawid Kamizela. Obrona przeciwlotnicza małych i średnich okrętów nawodnych. Część II. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 12/2016, s. 82-84, grudzień 2016. Magnum-X. ISSN 1230-1655.
- ↑ a b c d Richard Scott: UK’s common anti-air missile forges ahead.... IHS Jane’s, 2009-09-11. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)].
- ↑ a b Andrew Chuter. MBDA To Develop Missile To Protect U.K. Warships. „Defense News”, 2012-01-30.
- ↑ Peter Luff: Future Local Area Air Defence System. House of Commons Written Answers – UK Parliament, 2012-03-07.
- ↑ a b Complex Weapons Hansard, 2008-07-15.
- ↑ FLAADS. MBDA Systems. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-13)].
- ↑ Common Anti Air Modular Missile (CAMM). Think Defence. [dostęp 2021-12-12].
- ↑ „Sea Ceptor, MBDA’s Next Generation Air Defence System Gets Go Ahead For Royal Navy Frigates”, 31 stycznia 2012, navyrecognition.com.
- ↑ a b Sea Ceptor selected for ANZAC Frigate Update. MBDA Missile Systems, 2013-10-07. [dostęp 2013-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-30)].
- ↑ MBDA: „Chile podría adoptar el misil Sea Ceptor en la modernización de sus fragatas tipo 23". infodefensa, 2014-08-12. [dostęp 2015-01-12]. (hiszp.).
- ↑ a b Brazilian Navy Selects MBDA’s Sea Ceptor for Air Defense. MBDA, 2014-12-04. [dostęp 2014-12-09].
- ↑ Andrew Chuter: UK Signs Deal For New Air Defense Missile. DefenseNews, 2015-01-12.
- ↑ La idea de comunalidad de sistemas de MBDA cala en Europa – Noticias Infodefensa España. Infodefensa.com, 2015-09-21. (hiszp.).
- ↑ Defence Minister announces successful first firings of Sea Ceptor missiles to protect new aircraft carriers. www.gov.uk.
- ↑ Sky Sabre weapons system – a Freedom of Information request to Ministry of Defence. WhatDoTheyKnow, 2020-10-04.
- ↑ 7th Air Defence Group. www.army.mod.uk.
- ↑ Paweł Wroński: Wielka Brytania umieści w Polsce system obrony powietrznej Sky Sabre. wyborcza.pl, 2022-03-17. [dostęp 2022-03-17]. (pol.).
- ↑ UK orders next-generation air defence system from MBDA. IHS Jane’s, 2015-01-15. [dostęp 2015-01-17].
- ↑ CAMM-ER – MBDA. MBDA. [dostęp 2018-03-21].
- ↑ Royal Navy complete first-of-class firings of Sea Ceptor air defence system. MBDA, 2017-09-04. [dostęp 2018-03-15].
- ↑ Tim Ripley: British Army unveils Sky Sabre air defence system. IHS Markit, 2018-02-14. [dostęp 2018-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-02)].
- ↑ a b Final configuration of British Army Land Ceptor unveiled. MBDA, 2017-09-12. [dostęp 2018-03-15].
- ↑ Rajesh Uppal: UK unveils its new Sky Sabre air defence system integated with CAMM.... International Defense Security Technology Inc, 2019-04-20. [dostęp 2021-01-02].
- ↑ British Army receives Sky Sabre air-defence system. Janes.com. [dostęp 2021-12-13]. (ang.).
- ↑ MBDA receives capability sustainment order for ASRAAM. MBDA. [dostęp 2018-03-21].
- ↑ MOD to upgrade air-to-air missile. www.gov.uk, 2015-09-16. [dostęp 2018-03-21].
- ↑ Lockheed Martin Updates Chilean Frigates. www.monch.com. [dostęp 2021-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-03)].
- ↑ Royal Navy Missile Contract Sustains 500 UK Jobs. GOV.UK, 2013-09-10. [dostęp 2014-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-30)].
- ↑ National Shipbuilding Strategy. GOV.UK, 2017-09-16. [dostęp 2018-06-26].
- ↑ £500m firepower upgrade for Type 45 destroyers. GOV.UK. [dostęp 2021-07-06]. (ang.).
- ↑ Juliusz Sabak: Sky Sabre – lądowy CAMM oficjalnie na uzbrojeniu British Army. Defence24, 2021-12-07. [dostęp 2021-12-08].
- ↑ UK and Poland collaborate on multi-billion pound Polish air defence systems. GOV.UK, 2021-11-18. [dostęp 2021-11-19].
- ↑ Maciej Szopa: Inspektorat Uzbrojenia wskazał rakietę do Narwi. Defence 24, 2021-11-18. [dostęp 2021-12-19].
- ↑ Błaszczak dla Defence24.pl: Musimy mieć nowy sprzęt tu i teraz. Nie możemy sobie pozwolić na komfort czekania [online], defence24.pl [dostęp 2022-04-04] (pol.).
- ↑ Dzisiaj umowa MON na NAREW: Cammy wchodzą do Sił Zbrojnych [online], defence24.pl [dostęp 2022-04-14] (pol.).
- ↑ NAREW wzmocni obronę polskiego nieba już w tym roku [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 14 kwietnia 2022 .
- ↑ Pierwsze dostawy systemów przeciwlotniczych „mała Narew” [online], www.wojsko-polskie.pl [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Nelson During: MBDA e AVIBRAS anunciam projeto de Defesa Antiaérea de média altura. DefesaNet, 2014-11-14. [dostęp 2016-11-11]. (port.).
- ↑ MBDA Confirms Sea Ceptor Order for Canadian Surface Combatant. Naval News, 2021-04-19. [dostęp 2021-04-23].
- ↑ Pakistan Reportedly Launch Customer of Naval CAMM-ER. Quwa, 2021-06-13. [dostęp 2021-06-16].
- ↑ PAKISTAN NAVY SELECTS ITALIAN CAMM-ER MISSILE FOR NEW CORVETTES. Pakistan Defence. [dostęp 2021-06-16].
- ↑ Uzbrojenie dla Mieczników [online], polska-zbrojna.pl [dostęp 2022-04-04] .