Coxiella
 Coxiella burnetii | |
| Systematyka | |
| Domena |
Bacteria |
|---|---|
| Typ |
Proteobacteria |
| Klasa |
Gammaproteobacteria |
| Rząd |
Legionellales |
| Rodzina |
Coxiellaceae |
| Rodzaj |
Coxiella |
| Nazwa systematyczna | |
| Coxiella | |
Coxiella – rodzaj bakterii Gram-ujemnych należący do rodziny Coxiellaceae. Najbardziej znanym gatunkiem z tego rodzaju jest Coxiella burnetii – patogen wywołujący gorączkę Q u ludzi i zwierząt.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Bakterie z rodzaju Coxiella to małe, pleomorficzne pałeczki Gram-ujemne. Wyróżniają się zdolnością przetrwania w trudnych warunkach środowiskowych dzięki tworzeniu form przetrwalnych (tzw. ciałka SCV – small cell variant). Są obligatoryjnymi pasożytami wewnątrzkomórkowymi – namnażają się głównie w fagolizosomach komórek gospodarza.
Coxiella burnetii ma unikalną zdolność przetrwania w środowisku zewnętrznym, co odróżnia ją od wielu innych wewnątrzkomórkowych bakterii. Potrafi również przeżyć w kwaśnym środowisku fagolizosomu.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Bakterie te występują na całym świecie. Rezerwuarem C. burnetii są głównie ssaki hodowlane – bydło, owce i kozy. Zakażenie ludzi następuje najczęściej drogą wziewną przez wdychanie skażonego aerozolu pochodzącego z produktów odzwierzęcych (łożysko, mleko, kał, mocz).
Znaczenie medyczne
[edytuj | edytuj kod]Coxiella burnetii jest czynnikiem etiologicznym gorączki Q – choroby zakaźnej, która może przebiegać w postaci ostrej lub przewlekłej. Ostra postać objawia się najczęściej jako grypopodobne zapalenie płuc lub wątroby. Przewlekła forma, rzadziej występująca, może prowadzić do zapalenia wsierdzia i innych poważnych powikłań.
Zakażenie może być bezobjawowe u wielu osób. Diagnostyka opiera się na badaniach serologicznych (np. ELISA) oraz metodach molekularnych (PCR).
Gatunki
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj Coxiella zawiera tylko jeden ważny klinicznie gatunek:
- Coxiella burnetii – czynnik etiologiczny gorączki Q
Historia
[edytuj | edytuj kod]Coxiella burnetii została niezależnie odkryta w latach 30. XX wieku przez Harolda Coxa i Franka Burneta – od ich nazwisk pochodzi nazwa rodzaju i gatunku.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Pattrick R. Murray, Ken S. Rosenthal, Michael A. Pfaller: Mikrobiologia. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2013, s. 1-400. ISBN 978-83-7609-294-2.