Zmróżka żółtawa

Zmróżka żółtawa
	Cryptocephalus fulvus
	(Goeze, 1777)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	stonkowate
Podrodzina	Cryptocephalinae
Plemię	Cryptocephalini
Podplemię	Cryptocephalina
Rodzaj	Cryptocephalus
Gatunek	Cryptocephalus fulvus
Synonimy
	Chrysomela fulva Goeze, 1777;
	Chrysomela fulva Goeze, 1777;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zmróżka żółtawa^[1] (Cryptocephalus fulvus) – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny Cryptocephalinae.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy został naukowo opisany w 1777 roku przez Johanna A.E. Goeze jako Chrysomela fulva^[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o krępym, walcowatym ciele długości od 2 do 3 mm. Głowa może być jasnożółta z brunatnym ciemieniem lub żółta z czarnymi: ciemieniem, skroniami i para plamek przy panewkach czułkowych oraz brunatną pręgą przez środek czoła^[3]. Nitkowate czułki w nasadowej części są pomarańczowożółte, a w pozostałej brunatnoczarne. Przedplecze jest żółtopomarańczowe z ciemniejszą^[1], nawet czarną krawędzią tylną. Powierzchnia przedplecza jest błyszcząca, pozbawiona wklęśnięć, opatrzona wyraźnym lecz bardzo drobnym punktowaniem. Kolor tarczki jest czarny z jasną plamą pośrodku. Ubarwienie pokryw jest jasnożółte z czarnymi krawędziami przednimi i przyszowymi oraz parą jasnobrunatnych plam na guzach barkowych, niekiedy przedłużonych ku tyłowi w smugi. Wyraźne i głębokie punktowanie pokryw układa się w regularne rządki, a na jasnym tle punkty są brunatnie lub czarno podbarwione. Kolor spodu ciała może być od brunatnego po czarny. Żółtą barwę mają odnóża. Odnóża przedniej pary mają nierozszerzone wierzchołki goleni. Genitalia samca odznaczają się prąciem o krótkim i ściętym na szczycie wyrostku grzbietowym oraz lekko na boki rozchylonych wyrostkach bocznych^[3].

Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Owad ten zasiedla stanowiska otwarte, suche i nasłonecznione^[4]^[3], w tym siedliska ruderalne, ugory, porośnięte trawą piaskownie i suche łąki^[1]. Owady dorosłe aktywne są od czerwca do września. Spotyka się je na roślinach zielnych, a czasem też na krzewach i drzewach liściastych^[4]. Żerują na liściach, kwiatach i pąkach różnych roślin^[1].

Gatunek palearktyczny, znany z niemal wszystkich krajów Europy^[2], Maroka, Algierii, Turcji, Syberii, Azji Środkowej, północnego Iranu i Korei^[4]^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Cryptocephalus fulvus – Zmróżka żółtawa. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2020-12-08].
↑ ^a ^b Cryptocephalus (Burlinius) fulvus (Goeze, 1777). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-12-08].
↑ ^a ^b ^c ^d Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971.
↑ ^a ^b ^c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.

[insektarium-1] Cryptocephalus fulvus – Zmróżka żółtawa. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2020-12-08].

[fe-2] Cryptocephalus (Burlinius) fulvus (Goeze, 1777). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-12-08].

[Warchalowski-3] Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971.

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.

[1]

[2]

[3]

[4]