Cykl skalny

Cykl skalny

Cykl skalny – pojęcie w geologii opisujące przemiany skał skorupy ziemskiej.

Przykładowo, skały starych płyt oceanicznych są przetapiane w strefach subdukcji, skały kontynentów ulegają wietrzeniu pod wpływem czynników zewnętrznych (np. woda, wiatr, temperatura), tworząc osady przekształcające się w skały osadowe, a następnie w metamorficzne; nowe skały magmowe powstają np. strefach ryftów lub z lawy czynnych wulkanów w innych strefach (np. pacyficzny pierścień ognia). Uważa się, że cykl skalny trwa średnio około 50-90 mln lat.

Cykl skalny tworzą procesy:

1. erozja i wietrzenie skał,
2. transport zerodowanego materiału,
3. depozycja (sedymentacja) osadów,
4. lityfikacja (powstawanie skał osadowych),
5. metamorfizm (powstawanie skał metamorficznych),
6. przetapianie (powstawanie magmy),
7. powstawanie skał magmowych – plutonicznych i wylewnych,

Przebieg cyklu jest powiązany z ruchami skał litosfery, zachodzącymi wraz z wędrówką kontynentów, opisywanej przez teorię tektoniki płyt (zob. diastrofizm).

Bibliografia

• HarveyH. Blatt HarveyH., Robert J.R.J. Tracy Robert J.R.J., Petrology; Igneous, Sedimentary, and Metamorphic, wyd. 2nd Ed., W. H. Freeman, 1996, ISBN 0-7167-2438-3 .brak strony (książka)
• Lynn S.L.S. Fichter Lynn S.L.S., The Wilson Cycle and a Plate Tectonic Rock Cycle, James Madison University, Department of Geology and Environmental Science, 2000 [dostęp 2019-02-02] .
• CharlesCh. Plummer CharlesCh., DavidD. McGeary DavidD., DianeD. Carlson DianeD., Physical Geology, Mc Graw Hill, 2005, ISBN 0-07-293353-4 .brak strony (książka)

Linki zewnętrzne

• The Six Fundamental Concepts about the Earth's Geology - NASA. rst.gsfc.nasa.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-20)].
• Wilson cycle - a detailed Plate Tectonics rock cycle. csmres.jmu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-08)].
• The Rock Cycle Song. chariho.k12.ri.us. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-07)].
• Modelling the rock cycle with STELLA. acad.carleton.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-07-08)].
• Wilson cycle. geowords.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-22)].
• A circular Wilson cycle?. csmres.jmu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-08-30)].