Cykl skalny
Wygląd

Cykl skalny – pojęcie w geologii opisujące przemiany skał skorupy ziemskiej.
Przykładowo, skały starych płyt oceanicznych są przetapiane w strefach subdukcji, skały kontynentów ulegają wietrzeniu pod wpływem czynników zewnętrznych (np. woda, wiatr, temperatura), tworząc osady przekształcające się w skały osadowe, a następnie w metamorficzne; nowe skały magmowe powstają np. strefach ryftów lub z lawy czynnych wulkanów w innych strefach (np. pacyficzny pierścień ognia). Uważa się, że cykl skalny trwa średnio około 50-90 mln lat.
Cykl skalny tworzą procesy:
- erozja i wietrzenie skał,
- transport zerodowanego materiału,
- depozycja (sedymentacja) osadów,
- lityfikacja (powstawanie skał osadowych),
- metamorfizm (powstawanie skał metamorficznych),
- przetapianie (powstawanie magmy),
- powstawanie skał magmowych – plutonicznych i wylewnych,
Przebieg cyklu jest powiązany z ruchami skał litosfery, zachodzącymi wraz z wędrówką kontynentów, opisywanej przez teorię tektoniki płyt (zob. diastrofizm).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Harvey Blatt , Robert J. Tracy , Petrology; Igneous, Sedimentary, and Metamorphic, wyd. 2nd Ed., W. H. Freeman, 1996, ISBN 0-7167-2438-3 .
- Lynn S. Fichter , The Wilson Cycle and a Plate Tectonic Rock Cycle, James Madison University, Department of Geology and Environmental Science, 2000 [dostęp 2019-02-02] .
- Charles Plummer , David McGeary , Diane Carlson , Physical Geology, Mc Graw Hill, 2005, ISBN 0-07-293353-4 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- The Six Fundamental Concepts about the Earth's Geology - NASA. rst.gsfc.nasa.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-20)].
- Wilson cycle - a detailed Plate Tectonics rock cycle. csmres.jmu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-08)].
- The Rock Cycle Song. chariho.k12.ri.us. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-07)].
- Modelling the rock cycle with STELLA. acad.carleton.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-07-08)].
- Wilson cycle. geowords.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-22)].
- A circular Wilson cycle?. csmres.jmu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-08-30)].