Mała Babia Góra
Widok na Małą Babią Górę z Kościółków | |
Państwo | |
---|---|
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość |
1516 m n.p.m. |
Wybitność |
109 m |
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego | |
Położenie na mapie Karpat | |
49°34′52,4″N 19°29′58,9″E/49,581222 19,499694 |
Mała Babia Góra lub Cyl (słow. Malá Babia hora, 1516 m)[1] – jeden z wierzchołków w masywie Babiej Góry. Według polskich geografów masyw ten należy do Beskidu Żywieckiego, według słowackich geografów są to Oravské Beskydy[2].
Topografia
[edytuj | edytuj kod]Mała Babia Góra jest trzecim co do wysokości szczytem w całych polskich Beskidach (po Diablaku i Pilsku). Znajduje się w północno-zachodniej grani tego masywu, pomiędzy Przełęczą Jałowiecką Południową (993 m) a płytką przełęczą Wołowisko oddzielającą Mała Babią Górę od niższego wierzchołka zwanego Niższym Cylem (ok. 1490 m). Wierzchołkami tymi i przełęczami biegnie granica polsko-słowacka i Wielki Europejski Dział Wodny[3]. W południowo-zachodnim kierunku (po słowackiej stronie) odchodzi od Cyla długi i całkowicie zalesiony grzbiet, który poprzez wierzchołki Borsučie (1004 m), Zadna Vysoká (993 m), Vysoká (966 m) i Taľagovka (912 m) opada do doliny Polhoranki[2]. Północne (polskie) zbocza Cyla poderwane są olbrzymim osuwiskiem Zerwy Cylowej[3].
Nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Istnieją różne teorie co do pochodzenia nazwy Cyl. Aleksy Siemionow uważa, że jest to nazwa dzierżawcza pochodząca od nazwiska, według Władysława Midowicza nazwa jest ludowego pochodzenia; tak nazwali ten wierzchołek mieszkańcy Zawoi, gdyż zimą w południe szczyt ten celuje (w ludowej gwarze cyluje) wprost w słońce[4].
Opis szczytu
[edytuj | edytuj kod]Wierzchołek Cyla jest trawiasty, dzięki temu roztacza się z niego szeroka panorama widokowa, podobna do tej z Diablaka. Obejmuje 3/4 horyzontu (jedynie w południowo-wschodnim kierunku widok przysłonięty jest przez szczyt Diablaka). Trawiasta jest również górna część słowackich stoków. Dawniej cały grzbiet Babiej Góry był wypasany, na północno-wschodnich stokach znajdowała się hala pasterska zwana Czarną Halą. Po utworzeniu Babiogórskiego Parku Narodowego wypas zniesiono, a trawiaste tereny stopniowo zarastają kosodrzewiną i lasem[3].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]- Przełęcz Jałowiecka Północna – Żywieckie Rozstaje – Cyl – przełęcz Brona – Diablak:
- z przełęczy Brona 0.25 h (↓ 0:15 h), z Diablaka 1.10 h (z powrotem 1:15 h)
- z Tabakowego Siodła 1:10 h (↓ 0.50 h)
- czerwony (ze Słowacji) Orawska Półgóra – Cyl:
- ze schroniska Chata Slaná voda 3 h (↓ 2.45 h), z Orawskiej Półgóry 3:30 h (↓ 3:15 h)[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-10-01] .
- ↑ a b c Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011, ISBN 978-83-7605-084-3
- ↑ a b c Stanisław Figiel, Piotr Krzywda. Beskid Żywiecki: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-59-7.
- ↑ Władysław Midowicz. Nazewnictwo geograficzno-topograficzne [w:] Park narodowy na Babiej Górze. Przyroda i człowiek. wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków 1983 ISBN 83-01-04137-4, s. 273-282