Przejdź do zawartości

Czarny łabędź (ekonomia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łabędź czarny (Cygnus atratus)

Czarny łabędź – w ekonomii nieregularne[1] wydarzenie o wielkim znaczeniu dla gospodarki[2] i świata[1], którego nie można było przewidzieć[2].

Autorem (2007) tego pojęcia jest libańsko-amerykański matematyk, statystyk, ekonomista oraz makler giełdowy Nassim Nicholas Taleb[3].

Do czasu odkrycia w XVII wieku w Australii łabędzia czarnego uważano, że łabędzie są wyłącznie białe[4].

Teza związana z pojęciem czarnego łabędzia często interpretowana jako podważenie potrzeby podejścia strategicznego i długofalowego, jednak w ujęciu Taleba nie występuje kwestionowanie jego potrzeby, ale jedynie krytyczna ocena prognozowania obarczonego ekstrapolacyjnością i błędnymi założeniami, ukształtowanymi pod silnym wpływem trendów z przeszłości. W tej koncepcji wskazano również, że niektórym zjawiskom służą wstrząsy, dzięki czemu rozwijają się pod wpływem zmienności i przypadkowości, co określa pojęciem antykruchości. Ponadto w ujęciu Taleba to głównie czarne łabędzie pchają świat do przodu[3].

Jako przykłady zdarzeń tego typu wskazywane są m.in. zamach w Sarajewie, czarny poniedziałek na giełdzie nowojorskiej w 1987 roku, bańka internetowa z 2000 roku, atak na World Trade Center w Nowym Jorku z 11 września 2001 roku[1], globalny kryzys finansowy (2008–2009)[5] , wybuch pandemii COVID-19[3] czy też spadek ceny ropy poniżej poziomu 0 dolarów z 2020 roku[1]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Czarny łabędź: co oznacza to pojęcie? [online], Rzeczpospolita, 7 listopada 2021 [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  2. a b Holger Zschäpitz, Ekonomiści mówią o takiej sytuacji "czarny łabędź". Oto jak duży jest szok cenowy dla gazu, ropy i pszenicy wywołany wojną w Ukrainie [online], wiadomosci.onet.pl, 7 marca 2022 [dostęp 2022-03-08].
  3. a b c PROF. DR HAB. ELŻBIETA MĄCZYŃSKA, Czym jest „Czarny Łabędź”? [online], Gazeta SGH [dostęp 2022-03-08] (pol.).
  4. Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 40. ISBN 978-1-57660-351-2.
  5. Ken Valledy, Eamonn Carey: The Startup Lexicon. Right Book Press, 2022, s. 25. ISBN 978-1-912300-76-1.