
Czarny Bór (Litwa)
| ||
Państwo | ![]() | |
Okręg | wileński | |
Rejon | wileński | |
Populacja (2011) • liczba ludności |
1744 | |
Kod pocztowy | LT-14001 | |
Położenie na mapie rejonu wileńskiego ![]() | ||
Położenie na mapie Litwy ![]() | ||
Położenie na mapie Polski w 1939 r. ![]() | ||
![]() | ||
Portal ![]() |
Czarny Bór (lit. Juodšiliai) – osiedle na południe od Wilna w rejonie wileńskim przy trakcie kolejowym z Wilna do Lidy. Siedziba gminy. 1744 mieszk. (2011).
Znajduje tu się przystanek kolejowy Czarny Bór, położony na linii Równe – Baranowicze – Wilno.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Swą nazwę osiedle zawdzięcza gęstym, otaczającym go ze wszystkich stron lasom. W 1914 roku, gdy żołnierze wojsk kajzerowskich prowadzili tu wyręby lasów, ułożono tory kolejowe i zbudowano stację kolejową Reslerowo. Nazwa upamiętniała inicjatora budowy Reislera, dyrektora „Poleskich Żelaznych Dróg”. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, po 1920 roku, przywrócono starą nazwę „Czarny Bór”[1].
Malowniczą miejscowość nad rzeką Waką upodobała ówczesna wileńska twórcza inteligencja. Założono tu letnisko. W latach 1924–1946 był w Czarnym Borze klasztor sióstr urszulanek. Zakonnice prowadziły szkołę początkową i sierociniec. W 1934 roku otwarto gimnazjum[2]. W czasie II wojny światowej korzystając z pomocy sióstr urszulanek w Czarnym Borze[3], przez 2 lata ukrywał się ks. Michał Sopoćko[4]. Gestapo ścigało go za pomaganie Żydom. Mieszkańcy znali go jako Wacława Rodziewicza, stolarza i cieślę[5]. Po kryjomu u sióstr urszulanek odprawiał msze święte i spowiadał.
W 1948 roku władze Litwy sowieckiej umieściły w Czarnym Borze zgromadzenia zakonne z Litwy, w tym wileńskie wizytki. Każdemu zgromadzeniu przydzielono dom po „repatriowanych” Polakach. Stąd sporo z nich udało się potem wprost do Polski.
Akcja powieści Józefa Mackiewicza Droga donikąd zawiera jego przeżycia z Czarnego Boru[6] po czerwcu 1940, gdzie pracował jako drwal i woźnica[7][8].
W miejscowości znajduje się szpital.
Demografia[edytuj | edytuj kod]

Oświata[edytuj | edytuj kod]
W 1919 roku w Czarnym Borze została założona szkoła powszechna. W 1992 roku szkoła została zreorganizowana na rosyjską (Nr 1) i polską (Nr 2). Powstała samodzielna polska Szkoła Średnia w Czarnym Borze. W 2002 roku szkoła otrzymała imię Urszuli Ledóchowskiej. W 2014 roku szkoła otrzymała status gimnazjum[9]. Gimnazjum ma filię nauczania początkowego w Wołczunach[10].
Kościół katolicki[edytuj | edytuj kod]
Fundamenty pod budowę kościoła na terenie klasztoru urszulanek zostały założone jeszcze przed II wojną światową. Po wojnie w miejscu, gdzie miał stanąć kościół, działał dom dziecka, następnie szpital i przychodnia. Po pożarze w 1991 roku, który zniszczył budynek, mieszkańcy postanowili dokończyć dzieło zainicjowane przez urszulanki - zebrali środki i w 2003 roku rozpoczęli budowę kościoła. Jesienią 2012 roku sprowadzone zostały relikwie bł. Sopoćki, a przy domu, w którym podczas wojny się ukrywał, umieszczono tablicę pamiątkową[11]. 15 lutego 2016 roku kościół został konsekrowany pod wezwaniem bł. ks. Michała Sopoćki przez abp Gintarasa Grušasa[12]. Kościół leży w parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Dobrej Rady w Rudaminie[13].
Znane osoby[edytuj | edytuj kod]
W Czarnym Borze urodził się litewski polityk Petras Auštrevičius.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Czarny Bór na skrzyżowaniu ludzkich losów, Wierzę Ufam Miłuję [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ Nasza Gazeta, archiwum2000.tripod.com [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ NIEZWYKŁE LISTY Z CZARNEGO BORU bl. ks. Michała Sopoćki w recenzji Leonarda Drożdżewicza , http://tmwizw.masternet.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=188:q-znad-wilii-q, 2015 .goły link w tytule
- ↑ Leonard Drożdżewicz: Czarny Bór i inni, http://www.wilnoteka.lt/artykul/kolejny-numer-kwartalnika-quotznad-wiliiquot-3 .goły link w tytule
- ↑ Zgromadzenie Siostr Jezusa Milosiernego , Biografia - Ksiądz Sopoćko - Profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, www.faustyna.eu [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ Znad Wilii , Śladami ks. Michała Sopoćki i Józefa Mackiewicza - Czarny Bór, http://www.znadwiliiwilno.lt/wp-content/uploads/2020/04/Znad-Wilii-57m.pdf .
- ↑ Zbigniew S. Siemaszko. Józef Mackiewicz na tle Rzeczypospolitej wielu narodów
- ↑ Antoni Radczenko , W Czarnym Borze powstanie plac imienia Józefa Mackiewicza, Delfi [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ Juodšilių šv. Uršulės Leduchovskos vidurinė mokykla, www.leduchovskos.vilniausr.lm.lt [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ "Żyć dla szczęścia innych…" w Czarnym Borze | Wilnoteka, www.wilnoteka.lt [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ Litwa upamiętnia księdza Michała Sopoćko, PolskieRadio.pl [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ Konsekracja kościoła pw. bł. Michała Sopoćki w Czarnym Borze | Wilnoteka, www.wilnoteka.lt [dostęp 2016-02-16] .
- ↑ Vilniaus arkivyskupija | Parafia, www.vilnensis.lt [dostęp 2016-02-16] .