Czerna (powiat bolesławiecki)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czerna
wieś
Ilustracja
Fragment zabudowy miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

bolesławiecki

Gmina

Nowogrodziec

Liczba ludności (III 2011)

1078[2]

Strefa numeracyjna

75

Kod pocztowy

59-730[3]

Tablice rejestracyjne

DBL

SIMC

0191490

Położenie na mapie gminy Nowogrodziec
Mapa konturowa gminy Nowogrodziec, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Czerna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Czerna”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Czerna”
Położenie na mapie powiatu bolesławieckiego
Mapa konturowa powiatu bolesławieckiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Czerna”
Ziemia51°13′23″N 15°21′20″E/51,223056 15,355556[1]
Strona internetowa

Czerna (dawniej niem.: Tschirne, od 1937 Tonhain) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Nowogrodziec.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

W latach 1945–1954 siedziba gminy Czerna. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa jeleniogórskiego.

Przez miejscowość przebiega droga krajowa DK94.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś o wszesnośredniowiecznej historii, w XIV i XV wieku należała do von Penzigów z Pieńska i von Rechenbergów z Kliczkowa. Od 1501 do 1547 była własnością rady miejskiej Lubania. Po 1945 osiedlili się tu repatrianci polscy z terenów Bośni i Hercegowiny[4].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś założona nad potokiem Czerna Wielka i leżąca po jego obu stronach. Przez południową część Czernej przebiega historyczna droga ze Zgorzelca do Wrocławia, która także miała wpływ na ulokowanie w tym miejscu osady. Przy niej na zachód od wsi pozostałość po dawnym zajeździe (Chausseehaus), którego początki sięgają XVIII/XIX wieku.

Po przeciwnej stronie drogi wyrobiska po eksploatacji surowca dla okolicznych garncarni. Na południowym krańcu wsi, przy zakręcie drogi w kierunku Gierałtowa dawny folwark - Czerna Górna (Ober Tonhain). Drugi folwark zwany Czerna Średnia (Mittel Tonhain) znajduje się na prawym brzegu potoku, około 300 m na północ od kościoła. Komunikacyjnie i historycznie związany był z pobliską Zebrzydową, do której prowadzi wysadzona drzewami droga, wychodząca z zabudowań folwarcznych prosto w kierunku wschodnim.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt:

  • Kościół św. Stanisława z XVI[5], wybudowany na miejscu starszej świątyni, przebudowany w 1830[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 20075
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 180 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
  5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 4. [dostęp 2012-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 marca 2017)].