Czesław Świerczewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czesław Świerczewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 marca 1866
Jekaterynosław

Data i miejsce śmierci

29 kwietnia 1950
Gdańsk

Miejsce spoczynku

cmentarz Oliwski

Zawód, zajęcie

dyrektor gazowni

Małżeństwo

Zofia z d. Zaborowska

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi

Czesław Świerczewski (ur. 16 marca 1866 w Jekaterynosławiu, zm. 29 kwietnia 1950 w Gdańsku) – inżynier, chemik, dyrektor gazowni w Łodzi, Warszawie i Gdańsku.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Teofila i Marianny z Kucharskich. Szkołę średnią ukończył w Krakowie. W latach 1884–1887 studiował na Politechnice Lwowskiej. W 1890 podjął pracę w Zakładach Gazowych w Warszawie[1], a od 1891 był asystentem w gazowni w Łodzi. W 1905 został pierwszym kierownikiem gazowni łódzkiej[2], a w latach 1909–1920 był jej dyrektorem. Zainicjował powstanie pierwszego w Polsce laboratorium analiz i badań związanych z fabrykacją gazu świetlnego, w którym obliczano m.in. jego wartość opałową[3]. W latach 1916–1918 był przewodniczącym Łódzkiego Związku Harcerzy Polskich[4]. Był założycielem[5] i prezesem powstałego 12 czerwca 1919 łódzkiego koła Towarzystwa Kresów Pomorskich, w ramach którego propagował przyłączenie Warmii i Mazur do Polski[6]. W latach 1921–1931 był prezesem Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich[7] a w 1926 został członkiem honorowym tego Zrzeszenia[8]. W latach 1923–1935 był dyrektorem Gazowni Warszawskiej[9], rozwinął dział marketingu, by dotrzeć do jak największej liczby potencjalnych odbiorców gazu i zachęcić ich do korzystania z niego[10]. W latach późniejszym był dyrektorem gazowni w Gdańsku[4].

Pozostała działalność[edytuj | edytuj kod]

Był członkiem Ligi Narodowej[11] i Towarzystwa Inteligenckiego „Łączność” w Łodzi[12] oraz członkiem honorowym Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich[13] i l’Industrie du Gaz en France[2]. W 1917 został odznaczony Złotym Medalem na Wystawie przemysłowej w Łodzi.[2] Prowadził działalność oświatową i polityczną na Kaszubach, przyczyniając się do zorganizowania Zjazdu Kaszubów w Gdańsku[12].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Świerczewski był autorem publikacji i odczytów nt. gazownictwa[14]:

  • Gazownictwo, jako jeden z czynników niezależności gospodarczej (odczyt wygłoszony w Stowarzyszeniu Techników w Warszawie w dniu 8 lutego 1918),
  • Kilka słów o potrzebie rozwoju gazownictwa w naszych miastach i miasteczkach (odczyt wygłoszony na Nadzwyczajnym Zjeździe Techników Polskich w Warszawie w dniu 14 kwietnia 1917),
  • O Zakładach Gazowych Warszawskich w związku z organizacją przemysłu chemicznego na tle obrony państwa (1924),
  • Gazownia miejska m. st. Warszawy (odczyt wygłoszony w dniu 21 stycznia 1931 w Magistracie m. st. Warszawy).

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1895 r. ożenił się w Przysusze z Zofią z Zaborowskich (zm. 21 grudnia 1950)[15], z którą miał 2 córki.

Zmarł w Gdańsku. Pochowany 2 maja 1950 na cmentarzu Oliwskim (kwatera 8-6-12)[16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Włodzimierz Rabczewski (red.), Sprawozdanie z XII Zjazdu Gazowników i Wodociągowców Polskich połączonego z Walnemi Zebraniami Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich oraz Związku Gospodarczego Gazowni i Zakładów Wodociągowych w Państwie Polskiem, który odbył się w Drohobyczu w dniach 8–11 maja 1930 roku., „Gaz i Woda”, maj 1930.
  2. a b c Jan Pawełek, Tomasz Bergel, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych. Zarząd Główny, Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych. Monografia 1919–2019, Warszawa: Zarząd Główny PZITS, 2019, ISBN 978-83-87792-67-1, OCLC 1192545980 [dostęp 2021-08-23].
  3. Historia gazowni w Łodzi [online], wmgaz.pl [dostęp 2021-08-23].
  4. a b Polski Słownik Biograficzny, t. 51, s. 317.
  5. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych [online], aleo.com [dostęp 2021-08-23].
  6. Andrzej Brzeziński, Paweł Samuś, Łódź wobec plebiscytów na Warmii i Mazurach oraz na Powiślu w 1920 roku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (2), 1975, s. 209–219.
  7. 100 lat działalności PZITS [online], Inżynier Budownictwa, 26 lipca 2019 [dostęp 2021-08-23] (pol.).
  8. Członkowie honorowi [online], Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych [dostęp 2023-01-20] (pol.).
  9. Marian Gajewski, Urządzenia komunalne Warszawy: Zarys historyczny, Warszawa: Państwowy instytut wydawniczy, 1979, ISBN 83-06-00089-7, OCLC 24197306 [dostęp 2021-08-23].
  10. historiomat: gazownia warszawska [online], historiomat: gazownia warszawska – historiomat: gazownia warszawska – Historiomat – Wiedza – HISTORIA: POSZUKAJ [dostęp 2021-08-23] (pol.).
  11. Tomasz Sikorski, Adam Wątor, Muzeum Historii Polski, Liga Narodowa (1893–1928). Wybór relacji, Warszawa 2015, ISBN 978-83-65248-00-8, OCLC 949826253 [dostęp 2021-08-23].
  12. a b NR. 5. ROK X. GAZ I WODA – PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2021-08-23].
  13. Członkowie honorowi [online], Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych [dostęp 2021-08-23] (pol.).
  14. NUKAT | Prosto do informacji – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych [online], katalog.nukat.edu.pl [dostęp 2021-08-23].
  15. Wyszukiwarka Cmentarze w Gdańsku: Zofia Świerczewska [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2023-01-20].
  16. Wyszukiwarka Cmentarze w Gdańsku: Czesław Świerczewski [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2023-01-20].
  17. M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 245 „za wybitne zasługi około rozwoju przemysłu chemicznego, a w szczególności gazownictwa”.
  18. M.P. z 1948 r. nr 62, poz. 385 „za zasługi w pracy zawodowej i społecznej”.
  19. M.P. z 1949 r. nr 13, poz. 149 „osobom, które przeżyły przeszło 50 lat w jednym związku małżeńskim”.