Czesław Świerczewski
Data i miejsce urodzenia |
16 marca 1866 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
29 kwietnia 1950 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
dyrektor gazowni |
Małżeństwo |
Zofia z d. Zaborowska |
Odznaczenia | |
Czesław Świerczewski (ur. 16 marca 1866 w Jekaterynosławiu, zm. 29 kwietnia 1950 w Gdańsku) – inżynier, chemik, dyrektor gazowni w Łodzi, Warszawie i Gdańsku.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Teofila i Marianny z Kucharskich. Szkołę średnią ukończył w Krakowie. W latach 1884–1887 studiował na Politechnice Lwowskiej. W 1890 podjął pracę w Zakładach Gazowych w Warszawie[1], a od 1891 był asystentem w gazowni w Łodzi. W 1905 został pierwszym kierownikiem gazowni łódzkiej[2], a w latach 1909–1920 był jej dyrektorem. Zainicjował powstanie pierwszego w Polsce laboratorium analiz i badań związanych z fabrykacją gazu świetlnego, w którym obliczano m.in. jego wartość opałową[3]. W latach 1916–1918 był przewodniczącym Łódzkiego Związku Harcerzy Polskich[4]. Był założycielem[5] i prezesem powstałego 12 czerwca 1919 łódzkiego koła Towarzystwa Kresów Pomorskich, w ramach którego propagował przyłączenie Warmii i Mazur do Polski[6]. W latach 1921–1931 był prezesem Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich[7] a w 1926 został członkiem honorowym tego Zrzeszenia[8]. W latach 1923–1935 był dyrektorem Gazowni Warszawskiej[9], rozwinął dział marketingu, by dotrzeć do jak największej liczby potencjalnych odbiorców gazu i zachęcić ich do korzystania z niego[10]. W latach późniejszym był dyrektorem gazowni w Gdańsku[4].
Pozostała działalność[edytuj | edytuj kod]
Był członkiem Ligi Narodowej[11] i Towarzystwa Inteligenckiego „Łączność” w Łodzi[12] oraz członkiem honorowym Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich[13] i l’Industrie du Gaz en France[2]. W 1917 został odznaczony Złotym Medalem na Wystawie przemysłowej w Łodzi.[2] Prowadził działalność oświatową i polityczną na Kaszubach, przyczyniając się do zorganizowania Zjazdu Kaszubów w Gdańsku[12].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Świerczewski był autorem publikacji i odczytów nt. gazownictwa[14]:
- Gazownictwo, jako jeden z czynników niezależności gospodarczej (odczyt wygłoszony w Stowarzyszeniu Techników w Warszawie w dniu 8 lutego 1918),
- Kilka słów o potrzebie rozwoju gazownictwa w naszych miastach i miasteczkach (odczyt wygłoszony na Nadzwyczajnym Zjeździe Techników Polskich w Warszawie w dniu 14 kwietnia 1917),
- O Zakładach Gazowych Warszawskich w związku z organizacją przemysłu chemicznego na tle obrony państwa (1924),
- Gazownia miejska m. st. Warszawy (odczyt wygłoszony w dniu 21 stycznia 1931 w Magistracie m. st. Warszawy).
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 1895 r. ożenił się w Przysusze z Zofią z Zaborowskich (zm. 21 grudnia 1950)[15], z którą miał 2 córki.
Zmarł w Gdańsku. Pochowany 2 maja 1950 na cmentarzu Oliwskim (kwatera 8-6-12)[16].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1927)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi (czterokrotnie: po raz trzeci 22 czerwca 1948[18], po raz czwarty 5 stycznia 1949[19])
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Włodzimierz Rabczewski (red.), Sprawozdanie z XII Zjazdu Gazowników i Wodociągowców Polskich połączonego z Walnemi Zebraniami Zrzeszenia Gazowników i Wodociągowców Polskich oraz Związku Gospodarczego Gazowni i Zakładów Wodociągowych w Państwie Polskiem, który odbył się w Drohobyczu w dniach 8–11 maja 1930 roku., „Gaz i Woda”, maj 1930 .
- ↑ a b c Jan Pawełek , Tomasz Bergel , Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych. Zarząd Główny , Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych. Monografia 1919–2019, Warszawa: Zarząd Główny PZITS, 2019, ISBN 978-83-87792-67-1, OCLC 1192545980 [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ Historia gazowni w Łodzi [online], wmgaz.pl [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ a b Polski Słownik Biograficzny, t. 51, s. 317.
- ↑ Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych [online], aleo.com [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ Andrzej Brzeziński , Paweł Samuś , Łódź wobec plebiscytów na Warmii i Mazurach oraz na Powiślu w 1920 roku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” (2), 1975, s. 209–219 .
- ↑ 100 lat działalności PZITS [online], Inżynier Budownictwa, 26 lipca 2019 [dostęp 2021-08-23] (pol.).
- ↑ Członkowie honorowi [online], Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych [dostęp 2023-01-20] (pol.).
- ↑ Marian Gajewski , Urządzenia komunalne Warszawy: Zarys historyczny, Warszawa: Państwowy instytut wydawniczy, 1979, ISBN 83-06-00089-7, OCLC 24197306 [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ historiomat: gazownia warszawska [online], historiomat: gazownia warszawska – historiomat: gazownia warszawska – Historiomat – Wiedza – HISTORIA: POSZUKAJ [dostęp 2021-08-23] (pol.).
- ↑ Tomasz Sikorski , Adam Wątor , Muzeum Historii Polski , Liga Narodowa (1893–1928). Wybór relacji, Warszawa 2015, ISBN 978-83-65248-00-8, OCLC 949826253 [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ a b NR. 5. ROK X. GAZ I WODA – PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ Członkowie honorowi [online], Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych [dostęp 2021-08-23] (pol.).
- ↑ NUKAT | Prosto do informacji – katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych [online], katalog.nukat.edu.pl [dostęp 2021-08-23] .
- ↑ Wyszukiwarka Cmentarze w Gdańsku: Zofia Świerczewska [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2023-01-20] .
- ↑ Wyszukiwarka Cmentarze w Gdańsku: Czesław Świerczewski [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 2023-01-20] .
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 245 „za wybitne zasługi około rozwoju przemysłu chemicznego, a w szczególności gazownictwa”.
- ↑ M.P. z 1948 r. nr 62, poz. 385 „za zasługi w pracy zawodowej i społecznej”.
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 13, poz. 149 „osobom, które przeżyły przeszło 50 lat w jednym związku małżeńskim”.
- Absolwenci Politechniki Lwowskiej
- Członkowie Ligi Narodowej
- Inżynierowie związani z Łodzią
- Ludzie urodzeni w Dnieprze
- Ludzie związani z Gdańskiem
- Ludzie związani z Łodzią (Królestwo Kongresowe)
- Ludzie związani z Warszawą
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani na cmentarzu Oliwskim w Gdańsku
- Urodzeni w 1866
- Zmarli w 1950