Czubacz żółtoguzy
| Crax daubentoni[1] | |
| G. R. Gray, 1867 | |
 Samiec | |
 Samica | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
czubacz żółtoguzy |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Czubacz żółtoguzy[3] (Crax daubentoni) – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae), zamieszkujący północną część Ameryki Południowej. Nie wyróżnia się podgatunków[4]. Bliski zagrożenia wyginięciem.
Występowanie i biotop
[edytuj | edytuj kod]Czubacz żółtoguzy występuje w północno-wschodniej Kolumbii i północnej Wenezueli[4]. Jest to ptak osiadły, spotykany w lasach galeriowych, a także w lasach liściastych wiecznie zielonych na nizinach, pogórzu[5], a w Kolumbii także w górach[6]. W Wenezueli występuje na wysokościach 100–500 m n.p.m.[6], a nawet do 800 m n.p.m.[5], a w Kolumbii w przedziale wysokości 500–1500 m n.p.m.[5][6]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała: 84–92 cm; masa ciała: 2,5–3 kg[7]. Charakterystyczną cechą czubacza żółtoguzego jest żółty guz u nasady dzioba u samców (od którego pochodzi nazwa gatunkowa)[7]. Głowę ptaka zdobi także czub z poskręcanych piór[7]. U obu płci upierzenie jest czarne ze śnieżnobiałą dolną częścią brzucha i pokrywami podogonowymi[8]. Samica ma prążki na piersi i w górnej części brzucha[8].
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Jest to ptak terytorialny. Występuje poligynia. Gniazduje na ziemi, a budową gniazda zajmują się zarówno samce, jak i samice. Samice składają od jednego do trzech jaj na lęg, przy czym składanie jaj odnotowano w maju i czerwcu w Wenezueli oraz w maju w Kolumbii[8].
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Wszystkożerny. Pokarm stanowią owoce, nasiona oraz małe zwierzęta[7].
Status
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody czubacz żółtoguzy od 2000 roku klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened); wcześniej miał on status „najmniejszej troski”. Liczebność światowej populacji szacuje się na 6600–27 000 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na polowania oraz utratę i fragmentację siedlisk[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Crax daubentoni, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Crax daubentoni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cracidae Rafinesque, 1815 – czubacze – Guans (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-16].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c Species factsheet: Crax daubentoni. BirdLife International. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c D. Guadagnini: Crax daubentoni. [w:] Monaco Nature Encyclopedia [on-line]. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Ptaki. Encyklopedia, Warszawa: PWN, 2009, s. 109, ISBN 978-83-01-15733-3 (pol.).
- ↑ a b c Yellow-knobbed Curassow (Crax daubentoni). [w:] ARKive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-23)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).