Czurynga
Czurynga (kostka wirująca) – jeden z najstarszych, prymitywnych instrumentów świata z grupy aeorofonów wolnych. Historia tego instrumentu liczy ponad 25 000 lat, można go odnaleźć u prymitywnych ludów całego świata, np. w Europie (u Lapończyków), w Afryce czy Oceanii.
Czuryngi miały różne kształty i wielkości, jednak najczęściej instrument ten przybiera postać umocowanego na sznurku kawałka drewna (często z naciętą szczeliną) o kształcie zbliżonym do elipsy. Puszczona w ruch obrotowy płytka wiruje, wydając charakterystyczny, huczący dźwięk, utożsamiany często z głosem wiatru. Możliwe jest regulowanie wysokości dźwięku poprzez zmianę szybkości wirowania, bądź zmianę kąta nachylenia ruchu czuryngi. Obecnie czurynga zachowała się jako zabawka dla dzieci.
Czuryngi Indian Ameryki Północnej | ||
---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
Nawahowie | Apacze | Gros Ventre |
Często czuryngi były zdobione, przywiązywano do nich również pióra. Przypisywano im znaczenie magiczne i dlatego wykorzystywane były podczas rytuałów płodności.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Chodkowski (red.): Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 181. ISBN 83-01-11390-1.
- Ruth Midgley (red.), Krzysztof Jakimczak (tłum.), Ryszard Wojnakowski (tłum.): Encyklopedia instrumentów muzycznych świata : 1600 instrumentów muzycznych i 4000 ilustracji. Warszawa: Bellona ; Rytm, 1996, s. 76. ISBN 83-86678-45-3 (Rytm).