Czystek wawrzynolistny
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
czystek wawrzynolistny | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Cistus laurifolius L. Sp. Pl. 523 1753[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Czystek wawrzynolistny, czystek laurolistny (Cistus laurifolius L.) – gatunek roślin należący do rodziny czystkowatych (posłonkowatych) (Cistaceae). Rośnie dziko w basenie Morza Śródziemnego w państwach: Maroko, Turcja, Hiszpania, Portugalia, Francja, Grecja, Włochy[4]. Rośnie w miejscach suchych, skalistych, w makii i garigu. Kwitnie od maja do lipca[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Krzew o pędach prosto wznoszących się, osiągający do 1,5 m wysokości[5].
- Liście
- Pojedyncze, naprzeciwległe, ogonkowe, osiągają do 8 cm długości i mają kształt od owalnego do lancetowatego. Z wierzchu są ciemnozielone i nagie, a od spodu gęsto, biało owłosione. Poza wiązką centralną, wyraźna jest dolna para wiązek bocznych, stąd liście wyglądają na trójżyłkowe[5].
- Kwiaty
- Wyrastają w wierzchotkach przypominających baldach. Osiągają do 6 cm średnicy. Okazałych, białych płatków jest 5, działek kielicha 3. Pręciki są bardzo liczne. Słupek z bardzo krótką szyjką[5].
- Owoce
- Drewniejące torebki[5].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Roślina lecznicza, surowcem są suszone liście. W tradycyjnej medycynie ludowej krajów w basenie Morza Śródziemnego czystek wawrzynolistny był używany w leczeniu zaburzeń układu pokarmowego, choroby wrzodowej, chorób reumatycznych, schorzeń układu oddechowego, stanów zapalnych skóry i cukrzycy[6].
- Otrzymuje się z niego ladanum. W biblijnej Księdze Rodzaju cytowane jest hebrajskie słowo lōţ, tłumaczone później na ladanum, a w Biblii Tysiąclecia jako żywica. Zdaniem F. N. Heppera opisane w Biblii ladanum otrzymywano z czystka wawrzynolistnego, jest to jednak zdanie odosobnione, pozostali badacze roślin biblijnych uważają, że były to czystek szary i czystek kreteński[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-11] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ Taxon: Cistus laurifolius L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ a b c d e Marjorie Blamey, Christopher Grey-Wilson: Wild flowers of the Mediterranean. London: A & C Black, 2008, s. 142. ISBN 0-7136-7015-0.
- ↑ Dr H. Różański. Rozmyślania nad czystkiem. [dostęp 2014-11-25].
- ↑ Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.