USS Cabot (CVL-28)

USS Cabot (CVL-28)

Klasa	lotniskowiec
Typ	Independence
Historia
Stocznia	New York Shipbuilding
Położenie stępki	16 marca 1942
Wodowanie	4 kwietnia 1943
US Navy
Nazwa	USS Wilmington (1942) USS Cabot (1943)
Wejście do służby	24 lipca 1943 27 października 1948
Wycofanie ze służby	12 lutego 1947 21 stycznia 1955
Armada Española
Nazwa	Dédalo
Wejście do służby	1967
Wycofanie ze służby	5 sierpnia 1989
Los okrętu	złomowany w 2002
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	10 883 t (standardowa) 14 985 t (pełna)
Długość	189,74 m (całkowita) 165,81 m (pokład lotniczy)
Szerokość	21,79 m (kadłuba) 22,25 m (pokład lotniczy)
Zanurzenie	7,39 m (maksymalne)
Napęd
4 śruby, 4 kotły Babcock & Wilcox, 4 turbiny General Electric, 100 000 KM
Prędkość	31 węzły
Zasięg	8 350 Mm przy prędkości 15 węzłów
Uzbrojenie
2 x 127 mm 16 x 40 mm (8 x II) 10 x 20 mm (10 x I) 26/28 x 40 mm (1944) 20/22 x 20 mm (1944)
Wyposażenie lotnicze
30 - 36 samolotów
Załoga	1569

USS Cabot (CVL-28) – lekki lotniskowiec floty amerykańskiej z czasów II wojny światowej należący do typu Independence. Na początku lat 70. XX wieku sprzedany do Hiszpanii, gdzie służył pod nazwą Dédalo (R-01) do końca lat 80.

Historia

„Cabot” pierwotnie był budowany jako lekki krążownik typu Cleveland pod nazwą USS „Wilmington” (CL-79), jednak 2 czerwca 1942 roku w związku z decyzją o ukończeniu jako lekki lotniskowiec typu Independence zmieniono jego oznaczenie na CV-28, a 23 czerwca 1942 nazwę na „Cabot”. Okręt został wybudowany w stoczni New York Shipbuilding w Camden. 15 lipca przeklasyfikowany na CVL-28 wszedł do służby 24 lipca 1943 roku. Pierwszym dowódcą lotniskowca został komandor M.F. Shoeffel.

II wojna światowa

8 listopada okręt wyruszył na Pacyfik, przybywając do Pearl Harbor 2 grudnia. 15 stycznia 1944 roku na atolu Majuro lotniskowiec dołączył do Task Force 58. Od 4 lutego do 4 marca 1944 roku samoloty „Cabota” brały udział w atakach na Roi, Namur i Truk przygotowując grunt pod amerykańską inwazję na Wyspy Marshalla. Następnie lotniskowiec na krótko powrócił do Pearl Harbor na krótki remont, aby znowu w marcu 1944 roku wziąć udział w akcjach przeciwko japońskim instalacjom na wyspach Palau, Yap, Ulithi i Woleai. W dniach 22 - 25 kwietnia „Cabot” wspierał lądowanie sił inwazyjnych na Hollandii a następnie atakował cele na Satawan, Ponape i ponownie na Truk. 6 czerwca „Cabot” pojawił się ponownie na Majuro przygotowując się do inwazji na Mariany. W dniach 19 - 20 czerwca samoloty z lotniskowca będąc w składzie Task Force 58.3 brały udział w bitwie na Morzu Filipińskim. Do 9 sierpnia samoloty z „Cabota” atakowały cele - wyspy: Iwo Jima, Pagan, Rota, Guam i ponownie na Yap i Ulithi. 6 października okręt wziął udział w rajdzie na Okinawę. W dniach 12 i 13 października osłaniał odwrót na Karoliny uszkodzonych w pobliżu Formozy krążowników USS „Canberra” (CA-70) i USS „Houston” (CL-81) a 25 i 26 października wziął udział w bitwie morskiej o Leyte.

Po bitwie „Cabot” pozostał w rejonie Luzonu wspierając wojska na Filipinach. 25 listopada lotniskowiec musiał bronić się przed atakującymi japońskimi samolotami kamikaze. Dwa z nich przebiły się przez obronę, pierwszy uderzył w krawędź pokładu lotniczego, a drugi eksplodował przy bakburcie. Okręt po ataku miał 62 zabitych i rannych marynarzy. Pomimo ataku załoga dość szybko poradziła sobie z uszkodzeniami, nie dopuszczając do powstania realnego zagrożenia dla bezpieczeństwa okrętu. Trzy dni później jednostka zawinęła na Ulithi, gdzie przeprowadzono remont.

11 grudnia 1944 roku okręt powrócił do akcji. Brał udział w atakach na Luzon, Formozę, Indochiny, Hongkong i Wyspy Riukiu. Od 10 lutego do 1 marca 1945 roku jednostka brał udział w atakach na Bonin i macierzyste Wyspy Japońskie, wspierając lądowanie Marines na Iwo Jimie, a następnie atakował cele na Okinawie i Kiusiu. Po atakach okręt udał się do San Francisco dla dokonania remontu, który trwał do czerwca. Podczas powrotu na Pacyfik, w drodze na Eniwetok, samoloty okrętu zaatakowały 1 sierpnia japoński garnizon na Wake. Koniec wojny zastał lotniskowiec w bazie na Eniwetok podczas szkolenia. 21 sierpnia lotniskowiec dołączył do Task Group 38.3, wraz z którym brał udział w lądowaniu sił okupacyjnych w rejonie Morza Żółtego. 9 listopada wraz z zaokrętowanymi żołnierzami z Guam, okręt powrócił do San Diego, z którego wyruszył na wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych do Filadelfii.

Za swoją służbę podczas II wojny światowej okręt otrzymał dziewięć odznaczeń Battle Star.

Okres powojenny

„Cabot” w 1949 roku

11 lutego 1947 roku okręt został wycofany z aktywnej służby. Ponownie wcielony do służby 27 października 1948 roku, pełnił rolę okrętu szkoleniowego dla rezerw lotnictwa US Navy operując po Morzu Karaibskim z bazy w Pensacola, a następnie z Quonset Point. Pomiędzy 9 stycznia a 26 marca 1952 roku okręt odbył rejs na wodach wokół Europy. 21 stycznia 1955 roku ponownie został wycofany ze służby i przeklasyfikowany 15 maja 1959 roku na pomocniczy transportowiec lotniczy (auxiliary aircraft transport) (AVT-3). W latach 1965-1967 został poddany gruntownej przebudowie, która miała go przygotować do służby w Marynarce Wojennej Hiszpanii.

W marynarce Hiszpanii

„Dédalo”, 1988

30 sierpnia 1967 roku okręt został wypożyczony Hiszpanii na okres pięciu lat i otrzymał nazwę „Dédalo”, po pierwszym hiszpańskim okręcie lotniczym. Otrzymał znak burtowy PA01, zmieniony w 1980 roku na R01, zgodny ze standardem NATO. Stał się okrętem flagowym marynarki hiszpańskiej. 1 sierpnia 1972 roku okręt został definitywnie skreślony z listy okrętów Floty Rezerwowej US Navy, a 5 grudnia tego samego roku podpisano umowę sprzedaży lotniskowca Hiszpanii. W 1973 roku prowadzono na nim próby z brytyjskimi samolotami pionowego startu i lądowania Harrier, które były udane, po czym Hiszpania w 1976 roku zakupiła amerykańską wersję AV-8B Harrier II, nazwaną Matador.

Na okręcie stacjonowały 4 grupy lotnicze: pierwsza, w sile 8 samolotów Matador, druga - składająca się z 4 helikopterów Sea King, trzecia - z 4 helikopterów do prowadzenia walki elektronicznej Agusta-Bell AB-212, czwarta - z 4 helikopterów do zadań specjalnych (m.in. AH-1G do wsparcia desantu).

W 1969 i 1970 roku „Dédalo” z okrętami eskorty został użyty do demonstracji roszczeń hiszpańskich w stosunku do brytyjskiego Gibraltaru, kotwicząc w Zatoce Algeciras, co spotykało się z podobną odpowiedzią ze strony wysyłanych tam brytyjskich lotniskowców. Lotniskowiec pozostawał w służbie, dopóki w 1987 roku nie zastąpił go nowy lotniskowiec „Principe de Asturias”. 5 sierpnia 1989 skreślony z listy okrętów Armada Española i przekazany do USA celem utworzenia okrętu-muzeum.

Nie doszło jednak do zachowania okrętu i ostatecznie został 9 sierpnia 1998 złomowany w Brownsville.

Bibliografia

• Wojciech Holicki, Amerykańskie lotniskowce typu Independence cz. I, „Nowa Technika Wojskowa”, nr 1 (2000), s. 48-50, ISSN 1230-1655.
• Wojciech Holicki, Amerykańskie lotniskowce typu Independence cz. II, „Nowa Technika Wojskowa”, nr 2 (2000), s. 56-61, ISSN 1230-1655.
• Z. Flisowski, Burza nad Pacyfikiem Tom 2, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1989, ISBN 83-210-0412-1.
• Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships. Treści te są umieszczone tutaj.
• Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).