Dąbrówka (powiat piski)
53°51′55″N 21°44′40″E/53,865278 21,744444
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
302[2] |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
12-250[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NPI |
| SIMC |
0763726 |
Położenie na mapie gminy Orzysz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu piskiego  | |
| 53°51′55″N 21°44′40″E/53,865278 21,744444[1]
| |
Dąbrówka (niem. Dombrowken, 1929–1945 Eichendorf[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz[5][6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dąbrówka. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Wieś położona w połowie drogi między Orzyszem a Mikołajkami. Urzędową nazwą wsi obowiązującą na początku XX wieku była dawna nazwa polska (zniekształcona jedynie przez dodanie końcówki -en) Dombrowken i dopiero w dniu 16 lipca 1938 roku ówczesna niemiecka władza nazistowska Prus Wschodnich dokonała zmiany historycznej nazwy Dombrowken na Eichendorf[7].
Dąbrówka to wieś rolnicza. Biblioteka istnieje od 1955 roku, podobnie świetlica i zespół muzyczny. Do roku 1962 we wsi było kino. Od 1964 działał „Klub Rolnika”. We wsi plac zabaw dla dzieci i boisko, szkoła.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0438423 | Dąbrówka Mała | część wsi |
| 0763896 | Kępa | część wsi |
| 1047392 | Koziaki | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś wzmiankowana już w pierwszej połowie XV wieku, jej obszar obejmował wtedy 70 włók. Dan w Rastemborku w środę po niedzieli wstępnej 1488 r.[8] Lokowana przez zakon krzyżacki na prawie chełmińskim.
Zasadźcy z okręgów przygranicznych udawali się zazwyczaj na Mazowsze i tam werbowali osadników. Sołtys otrzymywał dziedzicznie kilka włók ziemi wolnej od czynszu, przeważnie 10% obszaru wsi, oraz sądownictwo niższe nad ludnością. Do niego należały dochody z tego sądownictwa, a czasem dodatkowo jedna trzecia z sądownictwa wyższego sprawowanego przez Zakon. Ciążył na nim obowiązek służby wojskowej w lekkiej zbroi. Zaliczano go do tej samej kategorii co posiadaczy majątków służebnych. Do obowiązków sołtysa należało sprawowanie władzy policyjnej na wsi, dbanie o bezpieczeństwo jej mieszkańców, utrzymywanie porządku, ściąganie czynszów i odprowadzanie ich do kasy Zakonu, prawdopodobnie także ściąganie dziesięciny dla proboszcza.
Po upływie okresu wolnizny chłopi wsi czynszowych musieli płacić ustalony czynsz, którego nie wolno było podwyższać, a ponadto dostarczać płużne w tej samej wysokości co majątki oraz pełnić szarwark. Czynsz był dziedziczny i wynosił najczęściej 0,5 grzywny i dwie kury rocznie od każdej włóki. Chłopi czynszowi byli poddanymi Zakonu, a później księcia, którego przedstawicielem we wsi był sołtys. W Dąbrówce mieszka 1539 r. sama ludność Polska[8]. W roku 1570 sołtysem był Mikołaj Pluskwa.
W latach 1709-1710 na terenach Prus epidemia dżumy pochłonęła tysiące ofiar. W wyniku tej epidemii ucierpiało bardzo starostwo piskie. W Dąbrówce zmarło wtedy większość mieszkańców wsi[9].
W 1737 roku w związku z reformą rolnictwa założono tu pierwszą szkołę, która do 1919 roku pozostawała pod kontrolą duchowieństwa. W szkołach wiejskich powiatu piskiego do końca XVIII wieku uczono wyłącznie po polsku.
W 1939 według spisu powszechnego wieś zamieszkiwało 778 osób.
Armia Radziecka dotarła do Dąbrówki 20 stycznia 1945 roku.
Wieś kolonizowana była osadnikami z centralnej Polski. 17 października 1946 roku naukę w trzyklasowej szkole podstawowej rozpoczęło 43 dzieci. Rok później zorganizowano cztery klasy z 72. dzieci. W 1958 roku 130 uczniów przeniosło się do nowo wybudowanej szkoły, w budynku tym obecnie mieści się Zespół Szkół.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 22413
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 217 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreußen, Kreis Johannisburg. geschichte-on-demand.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-02)]..
- ↑ a b Wojciech Kętrzyński O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich... Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów 1882, s. 469.
- ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 68
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Siedziba gminy: Orzysz
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Części wsi |
|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Inne miejscowości |
