Dąbrowa (powiat rzeszowski)
50°03′30″N 21°48′32″E/50,058333 21,808889
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1155[2] |
| Strefa numeracyjna |
17 |
| Kod pocztowy |
36-071[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RZE |
| SIMC |
0663781[4] |
Położenie na mapie gminy Świlcza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego  | |
| 50°03′30″N 21°48′32″E/50,058333 21,808889[1]
| |
Dąbrowa – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Świlcza[5][4].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0663798 | Dół | część wsi |
| 0663806 | Kolonia | część wsi |
| 0663812 | Na Dąbrach | część wsi |
| 0663835 | Na Górce | część wsi |
| 0663829 | Na Gościńcu | część wsi |
| 0663841 | Środek | część wsi |
| 0663858 | W Górach | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa rzeszowskiego.
Miejscowość jest siedzibą parafii Matki Bożej Królowej Polski, należącej do dekanatu Rzeszów Zachód, diecezji rzeszowskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Parafia w Dąbrowej jest poświadczona w 1326. W 1417 została przeniesiona do Trzciany[6].
W akcie nadania Rzeszowa wraz z okręgiem grodowym Janowi Pakosławicowi ze Strożysk przez Kazimierza Wielkiego, wystawionym 19 stycznia 1354, terytorium wsi Dąbrowa w ziemi sandomierskiej, leżące po polskiej stronie granicy międzypaństwowej sprzed podboju Rusi Czerwonej, wyznacza od zewnątrz zasięg wołości rzeszowskiej na zachodzie[7].
W XV–XVI wieku wieś należała do Sopichowskich h. Półkozic z Będziemyśla. Do właścicieli w kolejnym stuleciu należał Zygmunt Hynek[6].
Po Sikorskich od I połowy XIX w. Dąbrowa znajdowała się w rękach Wojciechowskich. W 1893 Adam Jędrzejowicz objął wykupioną od Galicyjskiego Funduszu Propinacyjnego dzierżawę propinacji w Dąbrowej, z której wcześniej czerpał dochody Samuel Majerowicz[8]. Ostatnią dziedziczką z rodziny Wojciechowskich była Augusta (1880–1943), córka Romualda, żona Kazimierza Jędrzejowicza (1866–1947) z Hyżnego[6].
W 1936 rozwiedziona i przebywająca za granicą Augusta została ubezwłasnowolniona poprzez stwierdzenie choroby psychicznej, a jej majątek trafił pod zarząd Jędrzejowiczów ze Staromieścia, potomków Adama[9][a]. Po jej śmierci w 1943 majątek przeszedł na własność Jana Grzegorza Jędrzejowicza (1919–2008), oficera Armii Krajowej (AK), zanim został rozparcelowany na mocy dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego o reformie rolnej[6]. 11 grudnia 1944 członkowie grupy specjalnej kpr. Józefa Gutkowskiego z Placówki AK Trzciana, podlegającej mjr. Łukaszowi Cieplińskiemu i por. Mieczysławowi Kawalcowi, dokonali zamachu na wojewódzkiego komisarza reformy rolnej Władysława Kornaka podczas zebrania Polskiej Partii Robotniczej w obsadzonym przez Armię Czerwoną dworze[10].
W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dwór był własnością Skarbu Państwa i mieścił najpierw przedszkole, a później do 1992 szkołę podstawową[11]. W 1993[11] Jan Grzegorz Jędrzejowicz otrzymał tytuł do przejęcia dworu w Dąbrowej w ramach reprywatyzacji i zawarł umowę z firmą, która wyremontowała obiekt i wykorzystuje go do celów komercyjnych[12].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Danuta Pustelak podaje, że kuratelę przejęli krewni ze strony matki Augusty, Amelii ze Stojowskich, która była siostrą Heleny (1854–1931), żony Stanisława Jędrzejowicza (1849–1913) z Jasionki. Chodzi raczej o prawnych dziedziców Heleny, która zapisała w 1922 majątek Stanisławowi (1916–1998), synowi Jana Feliksa Jędrzejowicza (1879–1942) ze Staromieścia, bratu Jana Grzegorza[13]. Ostatecznie Stanisław gospodarował w Jasionce[14], a Dąbrowa przypadła jego bratu Janu Grzegorzowi[15]. Według relacji syna, Edwarda, Jan Grzegorz otrzymał majątek od matki chrzestnej[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21966
- ↑ Strona gminy, demografia. Stan ludności 31.12.2021 [dostęp 2022-02-04]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 208 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c d Jarosz i in. 2004 ↓, s. 19.
- ↑ Zawitkowska 2013 ↓, s. 297.
- ↑ Pustelak 2011 ↓, s. 123.
- ↑ Pustelak 2011 ↓, s. 59.
- ↑ Ostasz 2006 ↓, s. 437–438.
- ↑ a b Pustelak 2011 ↓, s. 70.
- ↑ a b Jerzy Leniart, Czy ród Jędrzejowiczów chciałby wrócić do pałacu w Rzeszowie? [online], Nowiny, 27 sierpnia 2015.
- ↑ Pustelak 2011 ↓, s. 60.
- ↑ Pustelak 2011 ↓, s. 68.
- ↑ Pustelak 2011 ↓, s. 69.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maria Jarosz i inni, Gmina Świlcza, Łańcut: Asmedia, 2004, ISBN 83-921142-0-5.
- Grzegorz Ostasz, Okręg Rzeszowski Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Model konspiracji, struktura, dzieje, Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, 2006, ISBN 83-7199-403-6.
- Danuta Pustelak, Ród Jędrzejowiczów w okresie autonomii Galicji, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011, ISBN 978-83-7338-668-6.
- Wioletta Zawitkowska, O nadaniu prawa miejskiego dla Rzeszowa raz jeszcze, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 65 (1), 2013, s. 295–300.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
