Przejdź do zawartości

Długi Marsz 5

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chang Zheng 5
Rodzina rakiet nośnych Chang Zheng
Ilustracja
Model rakiety Chang Zheng 5
Producent

Chińska Akademia Techniki Rakiet Nośnych (Chiny)

Data pierwszego startu

3 listopada 2016

Statystyki
Wszystkie starty

8

Udane starty

7 (88%)

Nieudane starty

1

Zdolność wynoszenia

25 000 kg na orbitę LEO,
14 000 na orbitę GTO,
8000 na trajektorię translunarną

Siła ciągu przy starcie

10 620 kN

Wymiary
Długość

57 m

Średnica

5 m

Masa całkowita

879 000 kg

Stopnie rakiety
Stopień 0.

4 × CZ-5-300

Stopień 1.

1 × CZ-5-500

Stopień 2.

1 × CZ-5-HO

Stopień 3.

Yuanzheng-2 (opcjonalnie)

Długi Marsz 5[1][2] (chiń. 长征五号, Chang Zheng 5; nazwa skrócona: CZ-5; ang. Long March 5) – chińska ciężka rakieta nośna służąca do wynoszenia na orbitę wokółziemską dużych obiektów, m.in. załogowych stacji orbitalnych. Planowany udźwig rakiety będzie wynosił do 25 000 kg na niską orbitę okołoziemską – LEO oraz do 14 000 kg na orbitę geostacjonarną – GTO[3]. Pierwszy start odbył się 3 listopada 2016 r. z kosmodromu Wenchang na wyspie Hajnan[4].

Rodzina rakiet Długi Marsz 5 posiada strukturę modułową, opartą na trzech podstawowych silnikach o średnicach 5, 3,35 oraz 2,25 m. Dzięki temu, w zależności od konfiguracji, rakiety rodziny CZ-5 będą miały udźwig 1500 – 25 000 kg na LEO oraz 1500 – 14 000 kg na GTO. Zastąpią one obecnie używane rakiety CZ-2C, CZ-2D, CZ-2F, CZ-3A, CZ-3B, CZ-3C, CZ-4C i CZ-4B, zarazem otwierając większe możliwości. Najcięższa konfiguracja rakiet z rodziny CZ-5 będzie składać się z podstawowego członu o średnicy 5 m oraz czterech dodatkowych silników o średnicach 3,35 m.

Dane techniczne

[edytuj | edytuj kod]
Wersja CZ-5-200 CZ-5-320 CZ-5-504 CZ-5-522 CZ-5-540
Silniki boczne -- 2xCZ-5-200, YF-120t 4xCZ-5-300, 2xYF-100 2xCZ-5-200 2xCZ-5-300, YF-120t 4xCZ-5-200, YF-120t
Pierwszy stopień CZ-5-200, YF-120t CZ-5-300, YF-120t CZ-5-500, 2xYF-77 CZ-5-500, 2xYF-50t CZ-5-500, 2xYF-50t
Drugi stopień CZ-YF-73, YF-73 CZ-5-KO, CZ-5-HO, 2xYF-75d CZ-5-HO, 2xYF-75 CZ-5-HO, 2xYF-75
Trzeci stopień (nie stosowany na LEO) -- CZ-5-HO, YF-75 -- -- --
Ciąg (przy gruncie) 1,34 MN 7,2 MN 10,62 MN 8,24 MN 5,84 MN
Masa podczas startu 82 t 420 t 879 t 630 t 470 t
Wysokość (maksymalna) 33 m 55 m 62 m 58 m 53 m
Ładunek na LEO (200 km) 1,5 t 10 t 25 t 20 t 10 t
Ładunek na GTO -- 6 t 14 t 11 t 6 t

Starty

[edytuj | edytuj kod]
Numer lotu Wersja Data (UTC) Miejsce startu Stopień górny Ładunek Rezultat
1. 5 3 listopada 2016
12:43
Wenchang LC-1 YZ-2 Shijian 17[4] Sukces
2. 5 2 lipca 2017
11:23
Wenchang LC-1 Brak Shijian 18 Porażka
3. 5 27 grudnia 2019
12:45
Wenchang LC-1 Brak Shijian 20 Sukces
4. 5B 5 maja 2020

10:00

Wenchang LC-1 Brak Next-generation crewed spacecraft Sukces
5. 5 23 lipca 2020

04:41

Wenchang LC-1 Brak Tianwen-1 Sukces
6. 5 23 listopada 2020

20:30

Wenchang LC-1 Brak Chang'e 5 Sukces
7. 5B 29 kwietnia 2021

03:23:15

Wenchang LC-1 Brak Tianhe Sukces
8. 5B 24 lipca 2022

06:22:32

Wenchang LC-1 Brak Wentian Sukces
9. 5B październik 2022[5] Wenchang LC-1 Brak Mengtian -

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Chiny ogłosiły sukces. Wystrzeliły rakietę Długi Marsz 5. wprost.pl, 2019-12-27. [dostęp 2020-07-31]. (pol.).
  2. Udany debiut chińskiej rakiety Długi Marsz 5B. rp.pl, 2020-05-06. [dostęp 2020-07-31]. (pol.).
  3. Bradley Perrett: China’s Long March 5 Will Not Launch Until 2015. [w:] Aviation Week [on-line]. 2013-03-25. [dostęp 2015-03-18]. (ang.).
  4. a b Adam Krzysztof Piech: Udana premiera nowej chińskiej rakiety nośnej CZ-5. Kosmonauta.net, 3 listopada 2016. [dostęp 2016-11-03].
  5. 飞行任务时间表出炉!_绍兴网 [online], www.shaoxing.com.cn [dostęp 2022-09-21].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]