Dżamal ad-Din al-Afghani

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dżamal ad-Din al-Afghani
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Dżamal ad-Din Asadabadi al-Afghani

Data i miejsce urodzenia

1838/1839
Asadabad

Data i miejsce śmierci

9 marca 1897
Stambuł

Zawód, zajęcie

działacz polityczny

Dżamal ad-Din Asadabadi al-Afghani (ur. 1838/1839 w Asadabadzie k. Hamadanu[1][2], zm. 9 marca 1897 w Stambule) – irański działacz polityczny i islamski ideolog w muzułmańskim świecie pod koniec XIX wieku, szczególnie na Bliskim Wschodzie, w Azji Południowej i Europie. Jest uważany za twórcę panislamizmu oraz przedstawiciela nurtu modernistycznego w islamie[3].

Wraz z Muhammadem Abduhem wydawał antybrytyjskie czasopismo „Nierozerwalna więź” (al-Urwah al-Wuthqa)[4], w którym zawarł swoje poglądy uwolnienienia narodów muzułmańskich spod obcej dominacji (kolonialnej) oraz rządów despotycznych. Według al-Afghaniego, państwo islamskie powinno cechować się systemem demokratycznym, konstytucyjno-parlamentarnym, z elementami socjalizmu, zawartymi w Koranie.

Natomiast państwo panislamskie miało być strukturą ponadnarodowościową, duchową „nierozerwalną więzią” wszystkich muzułmanów.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Nazem al-Eslam Kermani, Tarich-e bidari-je Iranijan, Teheran: Amir Kabir, 2005–2006, s. 60–61.
  2. AFḠĀNĪ, JAMĀL-AL-DĪN – Encyclopaedia Iranica [online], iranicaonline.org [dostęp 2020-11-29].
  3. Roman Tokarczyk: Współczesne doktryny polityczne. 2010, s. 419.
  4. Oxford. Ilustrowana encyklopedia uniwersalna. Historia świata od 1800 roku do współczesności, red. H. Judge, Warszawa 1998, s. 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]