Dalian

Dalian
大连
Nazwa chińska
Pismo uproszczone	大连
Pismo tradycyjne	大連
Hanyu pinyin	Dàlián
Pe̍h-ōe-jī	Tāi-liân
Wymowa (IPA)	/tâ.ljɛ̌n/
Nazwa japońska
Transkrypcja Hepburna	Dairen
Hiragana	だいれん
Państwo	Chiny
Prowincja	Liaoning
Populacja (2020); • liczba ludności	; 4 913 879
Nr kierunkowy	0411
Kod pocztowy	116000
Tablice rejestracyjne	辽B
Strefa czasowa	UTC+8:00
	Położenie na mapie Liaoningu Dalian
	Położenie na mapie Chin Dalian
	39°02′N 121°46′E/39,033333 121,766667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Dalian (chiń. upr. 大连; chiń. trad. 大連; pinyin Dàlián; jap. だいれん Dairen; ros. Дальний trb. Dalnij trl. Dal′nij) – miasto w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Liaoning, położone nad Morzem Żółtym, na półwyspie Liaotung. W 2020 roku liczyło 4 913 879 mieszkańców, a jego aglomeracja – 7 450 785^[1]. Należy do największych portów morskich świata^[2].

Gospodarka

Wielki zespół portów handlowych i rybackich, baza marynarki wojennej. Ośrodek szkolnictwa wyższego oraz przemysłu stoczniowego, metalurgicznego, maszynowego, elektronicznego, elektrotechnicznego, chemicznego, mineralnego, włókienniczego i odzieżowego^[3].

Historia

Miasto zostało założone u schyłku XIX wieku przez Rosjan, którzy po zajęciu w 1898 półwyspu Liaotung potrzebowali bazy dla swojej floty. W miejscu niewielkiej osady Qingniwa (青泥窪) powstało wówczas miasto, które otrzymało nazwę Dalnij (Дальний)^[4]. W sąsiedztwie mieściła się rosyjska baza militarna Port Arthur.

Po wojnie rosyjsko-japońskiej (1904-1905) miasto zostało zajęte przez Japończyków, którzy zmienili jego nazwę na Dairen.

Po wyparciu Japończyków z Mandżurii przez Armię Czerwoną w 1945 roku ZSRR otrzymał prawo do utrzymywania w tutejszym porcie bazy dla swojej marynarki wojennej. Została ona zlikwidowana na mocy porozumienia z Chinami w 1955 roku^[5].

W roku 1950 Dalian połączono z sąsiednim Lüshun i zmieniono jego nazwę na Lüda (chiń. 旅大; pinyin Lǚdà). Nazwę Dalian przywrócono miastu w 1981 roku^[6].

Transport

Osobny artykuł: Metro w Dalian.

Dalian (stacja kolejowa)

Miasta partnerskie

Ludzie związani z Dalianem

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Dalianem.

Przypisy

↑ Dalian, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2025-03-20] (ang.).
↑ Lloyd’s List.
↑ Dalian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-12-27] .
↑ The Geography of China: Sacred and Historic Places, edited by Kenneth Pletcher, Britannica Educational Publishing, New York 2011, s. 167.
↑ Larry M. Wortzel: Dictionary of Contemporary Chinese Military History. Westport, Connecticut: ABC-CLIO, 1999, s. 207. ISBN 0-313-29337-6.
↑ The Geography of China: Sacred and Historic Places, edited by Kenneth Pletcher, Britannica Educational Publishing, New York 2011, s. 165.

[brit-1] Dalian, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2025-03-20] (ang.).

[2] Lloyd’s List.

[3] Dalian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-12-27] .

[4] The Geography of China: Sacred and Historic Places, edited by Kenneth Pletcher, Britannica Educational Publishing, New York 2011, s. 167.

[5] Larry M. Wortzel: Dictionary of Contemporary Chinese Military History. Westport, Connecticut: ABC-CLIO, 1999, s. 207. ISBN 0-313-29337-6.

[6] The Geography of China: Sacred and Historic Places, edited by Kenneth Pletcher, Britannica Educational Publishing, New York 2011, s. 165.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]