Dalian

| |||||||||||||
| |||||||||||||
Państwo | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Prowincja | |||||||||||||
Populacja (2020) • liczba ludności |
| ||||||||||||
Nr kierunkowy |
0411 | ||||||||||||
Kod pocztowy |
116000 | ||||||||||||
Tablice rejestracyjne |
辽B | ||||||||||||
Strefa czasowa | |||||||||||||
![]() | |||||||||||||
Położenie na mapie Liaoningu ![]() | |||||||||||||
Położenie na mapie Chin ![]() | |||||||||||||
![]() | |||||||||||||
Strona internetowa |

Dalian (chiń. upr. 大连; chiń. trad. 大連; pinyin Dàlián; jap. だいれん Dairen; ros. Дальний trb. Dalnij trl. Dal′nij) – miasto w północno-wschodnich Chinach, w prowincji Liaoning, położone nad Morzem Żółtym, na półwyspie Liaotung. W 2020 roku liczyło 4 913 879 mieszkańców, a jego aglomeracja – 7 450 785[1]. Należy do największych portów morskich świata[2].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Wielki zespół portów handlowych i rybackich, baza marynarki wojennej. Ośrodek szkolnictwa wyższego oraz przemysłu stoczniowego, metalurgicznego, maszynowego, elektronicznego, elektrotechnicznego, chemicznego, mineralnego, włókienniczego i odzieżowego[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasto zostało założone u schyłku XIX wieku przez Rosjan, którzy po zajęciu w 1898 półwyspu Liaotung potrzebowali bazy dla swojej floty. W miejscu niewielkiej osady Qingniwa (青泥窪) powstało wówczas miasto, które otrzymało nazwę Dalnij (Дальний)[4]. W sąsiedztwie mieściła się rosyjska baza militarna Port Arthur.
Po wojnie rosyjsko-japońskiej (1904-1905) miasto zostało zajęte przez Japończyków, którzy zmienili jego nazwę na Dairen.
Po wyparciu Japończyków z Mandżurii przez Armię Czerwoną w 1945 roku ZSRR otrzymał prawo do utrzymywania w tutejszym porcie bazy dla swojej marynarki wojennej. Została ona zlikwidowana na mocy porozumienia z Chinami w 1955 roku[5].
W roku 1950 Dalian połączono z sąsiednim Lüshun i zmieniono jego nazwę na Lüda (chiń. 旅大; pinyin Lǚdà). Nazwę Dalian przywrócono miastu w 1981 roku[6].
Transport
[edytuj | edytuj kod]Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]Kitakyūshū, Japonia
Hawr, Francja
Glasgow, Wielka Brytania
Vancouver, Kanada
Brema, Niemcy
Inczon, Korea Południowa
Oakland, Stany Zjednoczone
Rostock, Niemcy
Houston, Stany Zjednoczone
Maizuru, Japonia
Władywostok, Rosja
Pointe-Noire, Kongo
Szczecin, Polska
Harbin, Chiny
Ludzie związani z Dalianem
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dalian, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2025-03-20] (ang.).
- ↑ Lloyd’s List.
- ↑ Dalian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-12-27] .
- ↑ The Geography of China: Sacred and Historic Places, edited by Kenneth Pletcher, Britannica Educational Publishing, New York 2011, s. 167.
- ↑ Larry M. Wortzel: Dictionary of Contemporary Chinese Military History. Westport, Connecticut: ABC-CLIO, 1999, s. 207. ISBN 0-313-29337-6.
- ↑ The Geography of China: Sacred and Historic Places, edited by Kenneth Pletcher, Britannica Educational Publishing, New York 2011, s. 165.