Daniel Petzold

Daniel Petzold

Data i miejsce urodzenia	9 listopada 1686 Zgorzelec
Data i miejsce śmierci	31 maja 1763 Zgorzelec
Narodowość	niemiecka
Dziedzina sztuki	grafika kartografia

Daniel Petzold (Pezold) (ur. 9 listopada 1686 w Zgorzelcu, zm. 31 maja 1763 tamże) – niemiecki rysownik, matematyk i kartograf, autor widoków i panoram miejskich.

Biografia

Urodził się jako syn kupca. W 1708 podjął studia matematyczne na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, pod kierunkiem prof. Leonharda Christopha Sturma. Poznał tam m.in. zasady geodezji i rysunku architektonicznego. Duży wpływ na jego dalsze zainteresowania rysunkiem miały fascynacje pracami Matthäusa Meriana Starszego – autora XVII-wiecznych widoków i panoram miast.

W 1710 Petzold nawiązał pięcioletnią współpracę z Johannem Christophem Beckmannem – rektorem Uniwersytetu Viadrina, historykiem, bibliotekarzem i kronikarzem Marchii Brandenburskiej, który otrzymał od króla Fryderyka I polecenie spisania dziejów Brandenburgii. Na potrzeby tego dzieła D. Petzold wykonał 89 rysunków przedstawiających folwarki, widoki i panoramy miast brandenburskich m.in. dawnego Gorzowa (na nich sygnowany jako Betzold). W późniejszym czasie działał na Śląsku m.in. jako matematyk i geometra w księstwie Głogowskim.

Znane są również prace Petzolda poświęcone rodzinnemu Zgorzelcowi z lat 1715–1717 (część z nich ukazała się drukiem). W 1718 r. jako porucznik korpusu inżynierskiego wojsk cesarskich wykonał plan Namysłowa i jego umocnień. Z 1734 r. pochodzi natomiast plan Opola, zrealizowany na zlecenie władz miejskich.

Styl

Rysunki Petzolda cechuje precyzja odwzorowania obiektów i duża staranność. Rysował piórkiem, a czasem, dla uzyskania odpowiedniego efektu, lawował grafiki tuszem. Prace zaopatrzone zostały w nazwy miejscowości i herby. Najważniejsze budowle oznaczono napisami albo literami i opisano w innym miejscu.

Prace

Jego rysunki trafiły do berlińskiego archiwum i dzięki staraniom Heinricha Meissnera zostały opublikowane w formie teki Ansichten Märkischer und Pommerscher Städte aus den Jahren 1710–1715. Nach den Originalzeichnungen Daniel Petzolds dopiero w 1913 r. w Berlinie.

Jedna z 300 wydanych wówczas tek Petzolda znajduje się w zbiorach Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta, a faksymile jego grafik w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Herberta w Gorzowie Wielkopolskim.

Bibliografia

• Greiner Piotr, Plany i weduty miast Górnego Śląska do końca XVIII wieku: Plany miast, Katowice 2000.
• Skaziński Błażej, Widoki Daniela Petzolda: 1710-1715, „Czas i Przestrzeń”, 2000, nr 2, s. 18.
• Skaziński Błażej, Widoki Daniela Petzolda, „Trakt”, 2004, nr 25, s. 23.
• Skrycki Radosław, Widoki miast brandenburskich Daniela Petzolda. Przyczynek do dziejów ikonografii nowomarchijskiej w okresie nowożytnym, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, nr 14, 2007, s. 143–150.
• Skrycki Radosław, Dwa źródła ikonograficzne do dziejów nowożytnego Drawska, w: Drawsko Pomorskie i okolice poprzez wieki. Studia i szkice, red. E. Krasucki, Szczecin 2010, s. 21–31.