Danton (film)

Danton Danton
Gatunek	dramat polityczny
Data premiery	12 stycznia 1983 (Francja)
Kraj produkcji	Francja Polska
Język	francuski
Czas trwania	130 min
Reżyseria	Andrzej Wajda
Scenariusz	Jean-Claude Carrière Andrzej Wajda Agnieszka Holland Bolesław Michałek Jacek Gąsiorowski (konsultacja historyczna: Jan Baszkiewicz, Stefan Meller)
Główne role	Gerard Depardieu Wojciech Pszoniak
Muzyka	Jean Prodromides
Zdjęcia	Igor Luther
Scenografia	Allan Starski
Kostiumy	Yvonne Sassinot de Nesle
Montaż	Halina Prugar-Ketling
Produkcja	Les Films du Losagne (współpraca) Zespół Filmowy X
Dystrybucja	Gaumont (Francja)
Nagrody
1982 – Andrzej Wajda Nagroda "Louis Delluc" 1982 – Andrzej Wajda Nagroda "Unifrance Film" 1982 – Andrzej Wajda "CEZAR" (Nagroda Francuskiej Akademii Sztuki Filmowej) w kategorii: reżyseria 1983 – Wojciech Pszoniak Montreal (World Film Festival) – nagroda za rolę męską 1983 – Gerard Depardieu Montreal (World Film Festival) – nagroda za rolę męską 1984 – Andrzej Wajda Gdańsk (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych) – nagroda dziennikarzy

Danton – francusko-polski film fabularny w reżyserii Andrzeja Wajdy z roku 1983; adaptacja dramatu Stanisławy Przybyszewskiej pt. Sprawa Dantona.

W założeniu film miał być realizowany w Polsce na zamówienie wytwórni Gaumont, jednakże wprowadzenie w grudniu 1981 roku stanu wojennego w Polsce zniweczyło zarówno plany realizacji, jak i dystrybucji filmu w kraju. Nie rezygnując z tworzenia, reżyser przeniósł cały projekt do Francji, gdzie zrealizował go przy udziale grupy polskich aktorów. Po realizacji zdjęć niektórzy zdecydowali się na pozostanie za granicą (m.in. Andrzej Seweryn i Wojciech Pszoniak) ze względu na trwający wciąż w kraju stan wojenny.

Fabuła

Akcja rozpoczyna się wiosną 1794 r., gdy w rewolucyjnej Francji szaleje już wprowadzony przez Dantona terror. Agresywny Saint-Just zachęca Robespierre'a do wystąpienia przeciw Dantonowi i jego zwolennikom, coraz bardziej zagrażającym aktualnej władzy. Na burzliwym posiedzeniu Komitetu Ocalenia Publicznego Billaud jawnie oskarża ich o działalność kontrrewolucyjną wymierzoną przeciw komitetom. Robespierre wprawdzie przeciwstawia się aresztowaniu i sądzeniu Dantona, lecz z trudem narzuca swe zdanie innym członkom Komitetu zaniepokojonych wpływami Dantona i jego popularnością. Sygnałem ostrzegawczym dla niego ma być likwidacja redagowanej przez Desmoulinsa gazety dantonistów „Vieux Cordelier”.

Danton, który otrzymuje poufne ostrzeżenie, że rząd zmierza do aresztowania go wraz z najbliższymi współpracownikami, lekceważy je licząc na swą popularność wśród ludu Paryża i nietykalność osiągniętą dzięki zasługom dla rewolucji. Z inicjatywy Robespierre'a, który nadal pragnie go oszczędzić, dochodzi do poufnego spotkania obu przywódców, lecz nie skutkuje ono dojściem do porozumienia. Wówczas zdecydowany już Robespierre postuluje w Komitecie Ocalenia szybkie osądzenie Dantona w obawie przed radykalnymi działaniami z jego strony. Raport Saint-Juste'a jest podstawą do przygotowania listy osób przeznaczonych do uwięzienia. W nocy dochodzi do aresztowania dantonistów z ich przywódcą, internowanych w Pałacu Luksemburskim, a następnie zostaje im wytoczony publiczny proces, w którym Danton początkowo ma nadzieję odnieść kolejny sukces. Jako świetny mówca stacza swój ostatni wielki pojedynek ze stronniczym sądem. Ale jedynym celem zafałszowanego procesu politycznego jest skazanie „kontrrewolucyjnych spiskowców” na śmierć.

Obsada

• Gérard Depardieu – Georges Danton
• Wojciech Pszoniak – Maximilien de Robespierre
• Patrice Chéreau – Camille Desmoulins
• Angela Winkler – Lucille Desmoulins
• Bogusław Linda – Saint-Just
• Jerzy Trela – Billaud-Varenne
• Anne Alvaro – Eleonora Duplay
• Jacques Villeret – gen. Westermann
• Tadeusz Huk – Georges Couthon
• Roland Blanche – Stéphane Lacroix
• Franciszek Starowieyski – Jacques-Louis David
• Czesław Wołłejko – Vadier
• Krzysztof Globisz – Amar
• Roger Planchon – Fouquier-Tinville
• Marian Kociniak – Robert Lindet
• Marek Kondrat – Bertrand Barère de Vieuzac
• Leonard Pietraszak – gen. Carnot
• Alain Macé – François Héron
• Bernard Maître – Legendre
• Lucien Melki – Fabre d'Églantine
• Serge Merlin – Pierre Philippeaux
• Erwin Nowiaszek – Jean-Marie Collot d’Herbois
• Angel Sedgwick – małoletni brat Eleonory
• Andrzej Seweryn – Bourdon de l'Oise
• Stéphane Jobert – Étienne-Jean Panis
• Jean-Loup Wolff – Hérault de Seychelles
• Wladimir Yordanoff – dowódca straży więziennej
• Małgorzata Zajączkowska – służąca panny Duplay
• Szymon Zaleski – Lebas
• Eugeniusz Priwieziencew – zwolennik Robespierre'a [nie wymieniony w napisach]

O filmie

Mimo iż fabuła osadzona jest w okresie rewolucji, film – zrealizowany w specyficznym dla Wajdy stylu – zaliczyć można do kina moralnego niepokoju, którego początki tkwią w filmach okresu odwilży gomułkowskiej, a który utrwalił się w polskim kinie w połowie lat 70. Obraz ten opowiada o narodzinach totalitaryzmu, ukazując konflikt polityczny pomiędzy dwiema indywidualnościami: Dantonem i Robespierrem jako proces, który w efekcie doprowadza do stworzenia systemu zabójczego nawet dla jego twórców.

Nagrody i wyróżnienia

W 1982 roku film Danton otrzymał Nagrodę Louisa Delluca dla najlepszego filmu francuskiego.

Linki zewnętrzne

• Danton w bazie Internet Movie Database (ang.)
• Danton w bazie filmpolski.pl
• Danton w bazie Filmweb
• Zdjęcia z filmu Danton w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”