Darlingtonia kalifornijska

Darlingtonia kalifornijska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	kapturnicowate
Rodzaj	darlingtonia
Gatunek	darlingtonia kalifornijska
	Nazwa systematyczna
	Darlingtonia californica Torr.; Smithsonian Contr. Knowl. 6(4):5. 1853
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Darlingtonia kalifornijska (Darlingtonia californica) – gatunek rośliny z rodziny kapturnicowatych. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Darlingtonia. Występuje na górskich bagnach w zachodniej części Ameryki Północnej. Gatunek opisał i nazwał w 1854 John Torrey. Nazwa pochodzi od nazwiska innego botanika – Williama Darlingtona.

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek występuje w zachodniej części Ameryki Północnej w południowym Oregonie i północnej Kalifornii (Stany Zjednoczone). Introdukowany został do stanu Waszyngton i Kolumbii Brytyjskiej (Kanada)^[4].

Morfologia

Kłącze: Pełzające z licznymi rozłogami.
Liście: Wszystkie przekształcone w liście pułapkowe.
Kwiaty: Są podobne do kwiatów kapturnicy, jednakże w odróżnieniu od nich zwisają w dół. Składają się z pięciu purpurowych płatków korony. Naprzeciwko każdego płatka znajdują się trzy pręciki. Zalążnia na szczycie jest wklęsła, z krótką szyjką, zakończona zgiętymi, sterczącymi łatkami, na których dolnej stronie znajdują się znamiona. Budowa kielicha jest taka sama jak u kapturnicy.
Owoc: Torebka. Nasiona liczne, jasnobrązowe, o długości około 2 mm.
Korzeń: System korzeniowy słabo rozwinięty, płytki.

Biologia

Bylina, roślina mięsożerna. Kwiaty są owadopylne (zapylaczami są błonkoskrzydłe i pająki), są też samopylne^[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do monotypowego rodzaju Darlingtonia, rodziny kapturnicowatych Sarraceniaceae, rzędu wrzosowców wchodzącego w skład grupy astrowych (asterids) w obrębie dwuliściennych właściwych (eudicots)^[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe Takht. ex Reveal & Tahkt., nadrząd Sarracenianae Thorne ex Reveal, rząd kapturnicowce (Sarraceniales Bromhead), rodzina kapturnicowate (Sarraceniaceae Dumort.), rodzaj Darlingtonia Torr.^[6]

Odkrycie

Rośliny te odkrył i zebrał w 1841 J. D. Brachenridge uczestniczący w ekspedycji w rejon masywu Shasta w północnej Kalifornii. Takson opisał John Torrey uznając roślinę za dostatecznie odrębną od rodzaju kapturnica Sarracenia, by wyłączyć ją we własny rodzaj, który nazwał na cześć biologa Williama Darlingtona i miejsca odkrycia roślin – Darlingtonia californica. Ze względu na błędy w protologu nazwa ta została zastąpiona przez Chrysamphora californica, ale z powodu rozpowszechnienia pierwotnej nazwy – została ona przywrócona^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ Darlingtonia californica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Darlingtonia californica, [w:] Flora of North America [online], floranorthamerica.org [dostęp 2025-09-28] .
↑ Mary K.M.K. Byrne Mary K.M.K., California Pitcherplant (Darlingtonia californica), [w:] Plant of the Week [online], fs.usda.gov [dostęp 2025-09-28] .
↑ James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Darlingtonia według Reveala
↑ James i Patricia Pietropaolo: Carnivorous plants of the world. Portland: Timber Press, 1986, s. 58–62. ISBN 0-88192-356-7.

Bibliografia

Zbigniew Podbielkowski, Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi. Warszawa: Multico, 2003. ISBN 83-7073-3379.
"Rośliny owadożerne" – Zbigniew Podbielkowski

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[iucn-3] Darlingtonia californica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[america-4] Darlingtonia californica, [w:] Flora of North America [online], floranorthamerica.org [dostęp 2025-09-28] .

[forest-5] Mary K.M.K. Byrne Mary K.M.K., California Pitcherplant (Darlingtonia californica), [w:] Plant of the Week [online], fs.usda.gov [dostęp 2025-09-28] .

[6] James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Darlingtonia według Reveala

[pietropaolo-7] James i Patricia Pietropaolo: Carnivorous plants of the world. Portland: Timber Press, 1986, s. 58–62. ISBN 0-88192-356-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Ogólne	aldrowanda Brocchinia byblis Catopsis cefalotus darlingtonia dzbanecznik genlisea heliamfora kapturnica muchołówka Philcoxia pływacz rosiczka rosolistnik tłustosz Triphyophyllum tuliłezka
Pseudoowadożerne	Aracamunia bodziszek Colura Drymocallis Ibicella łuskiewnik męczennica ołownica Paepalanthus Proboscidea Stylidium szczeć tasznik
Wymarłe	Archaeamphora Droserapites Droserapollis Droseridites Fischeripollis Palaeoaldrovanda Saxonipollis