Delfin (rodzaj ssaka)

Delfin
	Delphinus
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – delfin zwyczajny (D. delphis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	Cetartiodactyla
Infrarząd	walenie
Parvordo	zębowce
Rodzina	delfinowate
Rodzaj	delfin
	Typ nomenklatoryczny
	Delphinus delphis Linnaeus, 1758
Synonimy
	Rhinodelphis J.A. Wagner, 1846; Delphis J.E. Gray, 1864; Eudelphinus Van Bénéden & P. Gervais, 1880; Mamdelphinus Herrera, 1899;
	Rhinodelphis J.A. Wagner, 1846; Delphis J.E. Gray, 1864; Eudelphinus Van Bénéden & P. Gervais, 1880; Mamdelphinus Herrera, 1899;
Gatunki
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Delfin^[6] (Delphinus) – rodzaj ssaka z rodziny delfinowatych (Delphinidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący we wszystkich oceanach świata^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 150–230 cm; masa ciała do 200 kg^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Delphinus: gr. δελφις delphis, δελφινος delphinos „delfin”^[9].
Rhinodelphis: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”; δελφις delphis, δελφινος delphinos „delfin”^[10]. Gatunek typowy: Delphinus delphis Linnaeus, 1758.
Delphis: gr. δελφις delphis, δελφινος delphinos „delfin”^[9]. Gatunek typowy: Delphinus delphis Linnaeus, 1758.
Eudelphinus: gr. ευ eu „typowy”; δελφις delphis, δελφινος delphinos „delfin”^[11]. Gatunek typowy: Delphinus delphis Linnaeus, 1758.
Mamdelphinus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)^[12].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek^[13]^[14]^[6]:

Delphinus delphis Linnaeus, 1758 – delfin zwyczajny

Opisano również mioceński gatunek wyamrły^[15]:

Delphinus vanzelleri Fourtau, 1920

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Młodszy homonim Delphis Wagler, 1830 (Monodontidae).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 77. (łac.).
↑ J.A. Wagner: Der Delphin. W: J.C.D. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. T. 7. Erlangen: In der Expedition des Schreber'schen Säugthier, 1846, s. 316. (niem.).
↑ J.E. Gray. On the Cetacea which have been observed in the seas surrounding the British Islands. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 236, 1864. (ang.).
↑ P.J. Van Beneden & P. Gervais: Ostéographie des cétacés vivants et fossiles, comprenant la description et l'iconographie du squelette et du système dentaire de ces animaux, ainsi que des documents relatifs à leur histoire naturelle. Paris: A. Bertrand, 1880, s. 600. (fr.).
↑ A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 27. (hiszp.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 187–188. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Delphinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-10].
↑ J. Wang, K. Riehl & S. Dungan: Family Delphinidae (Ocean Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 509. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
↑ ^a ^b Palmer 1904 ↓, s. 221.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 606.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 274.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Higher Taxonomy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-04-29]. (ang.).
↑ R. Fourtau: Contribution à l’étude des vertébrés miocènes de l’Égypte. Caire: Government Press. Le Caire, 1920, s. 36. (fr.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[3] Młodszy homonim Delphis Wagler, 1830 (Monodontidae).

[Linnaeus-1] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 77. (łac.).

[Wagner-2] J.A. Wagner: Der Delphin. W: J.C.D. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. T. 7. Erlangen: In der Expedition des Schreber'schen Säugthier, 1846, s. 316. (niem.).

[gray-4] J.E. Gray. On the Cetacea which have been observed in the seas surrounding the British Islands. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 236, 1864. (ang.).

[Beneden&Gervais-5] P.J. Van Beneden & P. Gervais: Ostéographie des cétacés vivants et fossiles, comprenant la description et l'iconographie du squelette et du système dentaire de ces animaux, ainsi que des documents relatifs à leur histoire naturelle. Paris: A. Bertrand, 1880, s. 600. (fr.).

[Herrera-6] A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 27. (hiszp.).

[miiz-7] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 187–188. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Delphinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-10].

[hmw-9] J. Wang, K. Riehl & S. Dungan: Family Delphinidae (Ocean Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 509. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655377_221]-10] Palmer 1904 ↓, s. 221.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655762_606]-11] Palmer 1904 ↓, s. 606.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655430_274]-12] Palmer 1904 ↓, s. 274.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/33/mode/1up_25]-13] Palmer 1904 ↓, s. 25.

[Burgin&inni-14] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[mdd-15] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Higher Taxonomy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-04-29]. (ang.).

[Fourtau-16] R. Fourtau: Contribution à l’étude des vertébrés miocènes de l’Égypte. Caire: Government Press. Le Caire, 1920, s. 36. (fr.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]