Delfin zwyczajny

Delfin zwyczajny
	Delphinus delphis
	Linnaeus, 1758
	; Porównanie wielkości z przeciętnym człowiekiem
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	Cetartiodactyla
Podrząd	Whippomorpha
Infrarząd	walenie
Parvordo	zębowce
Nadrodzina	Delphinoidea
Rodzina	delfinowate
Rodzaj	delfin
Gatunek	delfin zwyczajny
Synonimy
	Delphinus capensis J.E. Gray, 1828; Delphinus major J.E. Gray, 1866;
	Delphinus capensis J.E. Gray, 1828; Delphinus major J.E. Gray, 1866;
Podgatunki
	D. d. delphis Linnaeus, 1758; D. d. bairdii Dall, 1873; D. d. ponticus Barabash, 1935; D. d. tropicalis van Bree, 1971;
	D. d. delphis Linnaeus, 1758; D. d. bairdii Dall, 1873; D. d. ponticus Barabash, 1935; D. d. tropicalis van Bree, 1971;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Delfin zwyczajny^[4]^[5], delfin pospolity^[5], delfin długopyski^[4] (Delphinus delphis) – gatunek ssaka morskiego z rodziny delfinowatych (Delphinidae). Średniej wielkości delfin, najpospolitszy z waleni, zamieszkuje niemal wszystkie morza tropikalne i umiarkowane. W Morzu Bałtyckim spotykany bardzo rzadko.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Delfin zwyczajny występuje w zależności od podgatunku^[6]:

D. delphis delphis – delfin zwyczajny – forma krótkopyska (tradycyjny delphis) występująca głównie w przybrzeżnych tropikalnych do umiarkowanych wodach Oceanu Atlantyckiego i Spokojnego, w tym Morze Ochockie; forma długopyska (tradycyjny capensis) występuje wzdłuż wybrzeży zachodniej i wschodniej Ameryki Południowej, zachodniej Afryki i zachodniego Oceanu Spokojnego wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej.
D. delphis bairdii – wschodnia część północnego Oceanu Spokojnego wzdłuż wybrzeża Ameryki Północnej.
D. delphis ponticus – delfin pontyjski – Morze Czarne i przylegające do niego Morze Marmara, z wyłączeniem Morza Azowskiego.
D. delphis tropicalis – delfin arabski – przybrzeżny Indo-Pacyfik od wschodniej i południowej Afryki po południową Chińską Republikę Ludową i zachodni Tajwan, w tym Morze Czerwone, Zatokę Perską i Zatokę Tajlandzką.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Tradycyjnie w rodzaju Delphinus umieszczano dwa gatunki D. delphis i D. capensis^[7], rozróżniając je na podstawie długości pysków, lecz badania molekularne przeprowadzone w 2015 roku nie potwierdzają tego podziału, ponieważ formy z długimi pyskami wydają się być konwergentne, ewoluując w różnych miejscach w oparciu o warunki ekologiczne. W rezultacie obecnie (2020) najlepszą opcją jest objęcie wszystkich populacji Delphinus jednym szeroko rozprzestrzenionym gatunkiem. Nazwa capensis jest uważana za synonim delphis, a ponticus (tradycyjnie podgatunek D. delphis) i tropicalis (tradycyjnie podgatunek D. capensis) powinny być traktowane jako podgatunki ze względu na ich odrębność. Czwarty podgatunek o długim pysku bairdii (wcześniej synonim D. capensis), jest wstępnie rozpoznany we wschodniej części północnego Oceanu Spokojnego, choć do potwierdzenia jego istnienia potrzebne jest dalsze porównanie z innymi populacjami występującymi w Pacyfiku. W Morzu Śródziemnym występuje również zróżnicowana genetycznie populacja formy krótko-pyskiej, lecz nie jest klasyfikowana jako oddzielny podgatunek i jest włączona do delphis^[6]. Rozpoznano cztery podgatunki^[6].

Dane[edytuj | edytuj kod]

wielkość urodzeniowa: 0,75-0,85 m
dojrzałość płciowa- samic: 1,6 m; samców: 1,7 m
dojrzałość fizyczna- samic: 1,93 m; samców: 2,1 m ,przy ok. 82 kg
największy znany okaz: samica- 2 m; samiec- 2,19 m przy ok. 100 kg
pożywienie: rozmaite małe pelagiczne ryby i głowonogi
zagrożenia: pospolity, żyje w wielkich stadach setek lub nawet więcej osobników.

Wygląd fizyczny[edytuj | edytuj kod]

delfiny zwyczajne

U delfinów zwyczajnych charakterystyczna jest obecność długiego dzioba. Płetwa grzbietowa jest nieznacznie zakrzywiona do tyłu. Grzbiet u tego delfina jest czarny, a brzuch biały. Plama na boku delfina może byċ, w zależności od populacji biała, błękitna, jasnoszara, żółtawo-kremowa lub żółtawo-brązowa.

delfin zwyczajny

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Delphinus delphis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 77. (łac.).
↑ G.G. Braulik G.G., T.A.T.A. Jefferson T.A.T.A., G.G. Bearzi G.G., Delphinus delphis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2020-3 [dostęp 2021-04-04] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 188. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 44, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ Genus ''Delphinus'', [w:] D.E.D.E. Wilson D.E.D.E., D.M.D.M. Reeder D.M.D.M., Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3), Johns Hopkins University Press, 2005 [dostęp 2021-04-04] (ang.).

[itis-1] Delphinus delphis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 77. (łac.).

[iucn-3] G.G. Braulik G.G., T.A.T.A. Jefferson T.A.T.A., G.G. Bearzi G.G., Delphinus delphis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2020-3 [dostęp 2021-04-04] (ang.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 188. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-5] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 44, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] Genus ''Delphinus'', [w:] D.E.D.E. Wilson D.E.D.E., D.M.D.M. Reeder D.M.D.M., Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3), Johns Hopkins University Press, 2005 [dostęp 2021-04-04] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]