Delfin zwyczajny
| Delphinus delphis[1] | |||
| Linnaeus, 1758[2] | |||
| |||
 Porównanie wielkości z przeciętnym człowiekiem | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Parvordo | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
delfin zwyczajny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Delfin zwyczajny[4][5], delfin pospolity[5], delfin długopyski[4] (Delphinus delphis) – gatunek ssaka morskiego z rodziny delfinowatych (Delphinidae). Średniej wielkości delfin, najpospolitszy z waleni, zamieszkuje niemal wszystkie morza tropikalne i umiarkowane. W Morzu Bałtyckim spotykany bardzo rzadko.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Delfin zwyczajny występuje w zależności od podgatunku[6]:
- D. delphis delphis – delfin zwyczajny – forma krótkopyska (tradycyjny delphis) występująca głównie w przybrzeżnych tropikalnych do umiarkowanych wodach Oceanu Atlantyckiego i Spokojnego, w tym Morze Ochockie; forma długopyska (tradycyjny capensis) występuje wzdłuż wybrzeży zachodniej i wschodniej Ameryki Południowej, zachodniej Afryki i zachodniego Oceanu Spokojnego wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej.
- D. delphis bairdii – wschodnia część północnego Oceanu Spokojnego wzdłuż wybrzeża Ameryki Północnej.
- D. delphis ponticus – delfin pontyjski – Morze Czarne i przylegające do niego Morze Marmara, z wyłączeniem Morza Azowskiego.
- D. delphis tropicalis – delfin arabski – przybrzeżny Indo-Pacyfik od wschodniej i południowej Afryki po południową Chińską Republikę Ludową i zachodni Tajwan, w tym Morze Czerwone, Zatokę Perską i Zatokę Tajlandzką.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Tradycyjnie w rodzaju Delphinus umieszczano dwa gatunki D. delphis i D. capensis[7], rozróżniając je na podstawie długości pysków, lecz badania molekularne przeprowadzone w 2015 roku nie potwierdzają tego podziału, ponieważ formy z długimi pyskami wydają się być konwergentne, ewoluując w różnych miejscach w oparciu o warunki ekologiczne. W rezultacie obecnie (2020) najlepszą opcją jest objęcie wszystkich populacji Delphinus jednym szeroko rozprzestrzenionym gatunkiem. Nazwa capensis jest uważana za synonim delphis, a ponticus (tradycyjnie podgatunek D. delphis) i tropicalis (tradycyjnie podgatunek D. capensis) powinny być traktowane jako podgatunki ze względu na ich odrębność. Czwarty podgatunek o długim pysku bairdii (wcześniej synonim D. capensis), jest wstępnie rozpoznany we wschodniej części północnego Oceanu Spokojnego, choć do potwierdzenia jego istnienia potrzebne jest dalsze porównanie z innymi populacjami występującymi w Pacyfiku. W Morzu Śródziemnym występuje również zróżnicowana genetycznie populacja formy krótko-pyskiej, lecz nie jest klasyfikowana jako oddzielny podgatunek i jest włączona do delphis[6]. Rozpoznano cztery podgatunki[6].
Dane[edytuj | edytuj kod]
- wielkość urodzeniowa: 0,75-0,85 m
- dojrzałość płciowa- samic: 1,6 m; samców: 1,7 m
- dojrzałość fizyczna- samic: 1,93 m; samców: 2,1 m ,przy ok. 82 kg
- największy znany okaz: samica- 2 m; samiec- 2,19 m przy ok. 100 kg
- pożywienie: rozmaite małe pelagiczne ryby i głowonogi
- zagrożenia: pospolity, żyje w wielkich stadach setek lub nawet więcej osobników.
Wygląd fizyczny[edytuj | edytuj kod]
U delfinów zwyczajnych charakterystyczna jest obecność długiego dzioba. Płetwa grzbietowa jest nieznacznie zakrzywiona do tyłu. Grzbiet u tego delfina jest czarny, a brzuch biały. Plama na boku delfina może byċ, w zależności od populacji biała, błękitna, jasnoszara, żółtawo-kremowa lub żółtawo-brązowa.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Delphinus delphis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 77. (łac.)
- ↑ G. Braulik, T.A. Jefferson, G. Bearzi, Delphinus delphis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2020-3 [dostęp 2021-04-04] (ang.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 188. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 44, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.)
- ↑ Genus ''Delphinus'', [w:] D.E. Wilson, D.M. Reeder, Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3), Johns Hopkins University Press, 2005 [dostęp 2021-04-04] (ang.).