Dzięcioł białoszyi
(Przekierowano z Dendrocopos syriacus)
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| Dendrocopos syriacus[1] | ||
| (Hemprich & Ehrenberg, 1833) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | dzięciołowe | |
| Rodzina | dzięciołowate | |
| Podrodzina | dzięcioły | |
| Plemię | Melanerpini | |
| Rodzaj | Dendrocopos | |
| Gatunek | dzięcioł białoszyi | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
 Zasięg występowania[4] | ||
Dzięcioł białoszyi[5], dzięcioł syryjski (Dendrocopos syriacus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzięciołowatych (Picidae).
- Występowanie
- Zamieszkuje środkową i południowo-wschodnią Europę, Azję Mniejszą i Bliski Wschód.
- Dawniej zamieszkiwał jedynie północną część Azji Zachodniej. Pod koniec XIX wieku rozpoczął ekspansję ku północy, stopniowo zasiedlając Bałkany, Rumunię, Węgry, Ukrainę, Czechy, Słowację, Austrię, Polskę i południowo-zachodnią Rosję[6].
- W Polsce nieliczny ptak lęgowy na południowym wschodzie, rozprzestrzenia się na północ i na zachód[7]. Pierwsze stwierdzenie dzięcioła białoszyjego na terenie kraju miało miejsce w 1978 roku w okolicach Rzeszowa[6]. W latach 2008–2012 jego liczebność szacowano na 1000–2000 par lęgowych[8].
- Systematyka
- Autorzy Handbook of the Birds of the World uznają D. syriacus za gatunek monotypowy[2], natomiast Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia 3 podgatunki[2][9]:
- D. s. syriacus (Hemprich & Ehrenberg, 1833) – środkowa i południowo-wschodnia Europa do Turcji i południowo-zachodniego Iranu
- D. s. transcaucasicus Buturlin, 1910 – Kaukaz Południowy i północny Iran
- D. s. milleri Zarudny, 1909 – południowo-wschodni Iran
- Cechy gatunku
- Słabo zaznaczony dymorfizm płciowy. Czoło żółtobiałe, wierzch głowy czarny (u samca czerwona przepaska), boki głowy i spód ciała biały. Grzbiet i skrzydła czarne, na barkach duże białe plamy, na skrzydłach białe poprzeczne pasy. Ogon czarny ze skrajnymi sterówkami biało-czarnymi. Podogonie czerwone.
- Wymiary średnie
- Długość ciała ok. 23 cm
- Rozpiętość skrzydeł 42 cm
- Waga ok. 80 g
- Biotop
- Niewielkie lasy liściaste, parki, ogrody, winnice, również zadrzewienia w osiedlach ludzkich.
- Gniazdo
- Dziuplę wykuwa w miękkim drzewie liściastym na niezbyt dużej wysokości.
- Jaja
- W kwietniu–maju wyprowadza jeden lęg. Samica składa 4 do 5 jaj.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez obydwoje rodziców.
- Pożywienie
- Owady, jesienią i zimą również nasiona.
- Ochrona
- W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą[10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dendrocopos syriacus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c Winkler, H., Christie, D.A. & de Juana, E.: Syrian Woodpecker (Dendrocopos syriacus). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-15].
- ↑ Dendrocopos syriacus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ BirdLife International and NatureServe (2014) Bird Species Distribution Maps of the World. 2012. Dendrocopos syriacus. In: IUCN 2014. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.3. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 26 May 2015.
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Melanerpini Gray,GR, 1846 (wersja: 2020-03-02). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-15].
- ↑ a b J. Michalczuk. Expansion of the Syrian Woodpecker Dendrocopos syriacus in Europe and Western Asia. „Ornis Polonica”. 55, s. 149–161, 2014.
- ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 514–517. ISBN 83-919626-1-X. Według skali przyjętej przez autorów, dla okresu lęgowego nieliczny oznacza zagęszczenie 1–10 par na 100 km².
- ↑ T. Chodkiewicz i inni. Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012. „Ornis Polonica”. 56, s. 149–189, 2015.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Woodpeckers (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-15].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej G. Kruszewicz: Ptaki Polski. Encyklopedia ilustrowana. Warszawa: MULTICO, 2007, s. 177. ISBN 978-83-7073-474-9.