Dendrogal borneański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dendrogal borneański
Dendrogale melanura
(O. Thomas, 1892)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

wiewióreczniki

Rodzina

tupajowate

Rodzaj

dendrogal

Gatunek

dendrogal borneański

Synonimy
  • Tupaia melanura O. Thomas, 1892[1]
Podgatunki
  • D. m. melanura (O. Thomas, 1892)
  • D. m. baluensis Lyon, 1913[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

brak danych
Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Dendrogal borneański[4] (Dendrogale melanura) – gatunek ssaka z rodziny tupajowatych (Tupaiidae).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1892 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas, nadając mu nazwę Tupaia melanura[1]. Miejsce typowe to Mount Dulit na wysokości 5000 ft (1524 m), Sarawak, Borneo[1][5][6]. Holotyp to skóra (dobrze zachowana, ale nieco uszkodzona na głowie) i czaszka (w średnim stanie, lekko uszkodzona w okolicy nadpotylicznej) dorosłej samicy (sygnatura BMNH 1892.2.7.10) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz zebrany w październiku 1891 roku przez Charlesa Hose’a[2][1][7]. Podgatunek baluensis formalnie opisał w 1913 roku amerykański przyrodnik Marcus Ward Lyon, nadając mu nazwę Dendrogale melanura baluensis[2]. Miejsce typowe to góra Kinabalu, północno-wschodnie Borneo, Malezja[2]. Holotyp to skóra (dobrze zachowana) i czaszka (w nieidealnym stanie) dorosłej samicy (sygnatura BMNH 1892.9.6.3) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz zebrany przez Alfreda Everetta[2][8].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Dendrogale: gr. δενδρον dendron „drzewo”; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”[10].
  • melanura: gr. μελανουρος melanouros „z czarnym ogonem”, od μελας melas, μελανος melanos „czarny”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”[11].
  • baluensis: Gunung Kinabalu, Borneo[12].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Dendrogal borneański występuje w zależności od podgatunku[9]:

Populacja nie przypisana do żadnego podgatunku występuje również na Gunung Murud, w północnym Sarawaku, w północno-zachodnim Borneo[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 120–125 mm, długość ogona 135–140 mm, długość ucha 12–14 mm, długość tylnej stopy 28–31 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała[13][14]. Wyróżnia się krótko owłosionym, gładkim, pędzelkowato zakończonym ogonem. Sierść pokrywająca resztę ciała jest również gęsta i krótka, ciemnoczerwona do brązowej na grzbiecie i żółtopomarańczowa na spodzie ciała.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Dendrogal borneański jest jednym z najmniejszych gatunków ze swojej rodziny. Gatunek ten także występuje częściej niż inne gatunki z jego rodziny na drzewach. Większość złożonego z owadów pokarmu znajduje na najniższych gałęziach drzew.

Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii DD (ang. data deficient ‘brak danych’)[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d O. Thomas. On some new mammalia from the East-Indian Archipelago. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 9, s. 251, 1892. (ang.). 
  2. ↑ a b c d e M.W. Lyon. Treeshrews: an account of the mammalian family Tupaiidae. „Proceedings of the United States National Museum”. 45, s. 132, 1913. (ang.). 
  3. ↑ a b R. Gerrie & R. Kennerley 2019, Dendrogale melanura, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-1 [dostęp 2021-07-14] (ang.).
  4. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 26. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dendrogale melanura. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-07-14].
  6. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Dendrogale melanura (O. Thomas, 1892). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
  7. ↑ 1892.2.7.10. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
  8. ↑ 1892.9.6.3. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-08-30]. (ang.).
  9. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 130. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  10. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 221, 1904. (ang.). 
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, melanura [dostęp 2023-08-30].
  12. ↑ The Key to Scientific Names ↓, baluensis [dostęp 2023-08-30].
  13. ↑ M. Hawkins: Family Tupaiidae (Treeshrews). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 263. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
  14. ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 84. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dendrogal_borneański&oldid=71171559”